Lib. 5. cap. 25. Egyptiaca Ecclefia,Pafcha femper celebrarit Romano more. Nempe S. Marcus in cunctis fecutus eft S. Petrum. Hanc Synodum ac ejus Synodales Literas laudat in Virorum Illuftrium Catalogo etiam S. Hieronymus: Theophilus Cæfareæ Pale Hierofolyma. De hac fcribit præfatus Synodicus Libellus Synodus Divina & facra Provincialis collecta Hierofolymis à ter Beato illius Archi-Epifcopo Narciffo & aliis Epifcopis quatuor-decim, fuper myftico Pafcha, fecundum fanctiffimum Anicetum & Victorem pronuntians. Et ftatim profequitur: Sy-ftina, quæ olim turris Stratonis vocabatur, Episconodus Divina & facra Provincialis collecta Cæfareæ Paleftine, five Pyrgoftratonis, à Theophilo fanctifi mo ejufdem Epifcopo, aliifque duodecim, quæ de fandla Pafcha idem conftituit. Affirmat fuiffe duas Synodos: Aliam S. Narciffi apud Hierofolymam, aliam S. Theophili apud Cefaræam. Et hanc poftponit. Item Theophilo folum Epifcopi, Narciffo autem adfcribit Titulum Archi-Epifcopi, id eft, Patriarche. Nempe Libelli Author eft Chal pus, fub Severo Principe adversùm eos qui decimaquarta Luna cum Judæis Pafcha faciebant, cùm cœteris Epifcopis Synodicam valdè utilem compofuit Epiftolam. Secunda per Eufebium laudata Synodus eft Romana S. Victoris. Cur ipfam Palestine poftpofuerit, ignoro. Eam præfatus Libellus rectè præponit, & profequitur: Synodus Divina & facra Provincialis Rome collecta à Beatiffimo ejufdem Epi cedonenfi Synodo junior, atque ita ejus pro Hie-fcopo Victore, & aliis Epifcopis quatuordecim, quæ rofolymitano Patriarchatu Decretum ftudet ftabilire, & oftendere ipfum niti firmis & antiquis anchoris. Sunt confueta Græcorum commenta. Etenim certum eft Hierofolyme Ecclefiam tunc Cæfaræenfi Metropoli fuiffe Suffraganeam, adeoque non nifi unicam fuiffe Synodum. An hæc Cæfareæ, an Hierofolymę fuerit celebrata, non poffum certò definire. Hanc Synodum infigniter illuftrat Eufebius: Epifcopi Narciffus & Theophilus, & unà cum illis Caffius, Ecclefie Tyri Epifcopus, & Clarus, qui Ptolomaidis rexit Ecclefiam, & qui cum iftis in Paleftina in unum convenerant fimulatque in Decreto fuo de Pafchatis traditione, ex Apoftolorum fucceffione gradatim ad eos deducta, per multa disseruerunt, in extrema parte ejufdem hæc præterea his ferè verbis adjungunt. Licet Synodale Decretum interierit, Eufebius tamen fervavit hoc Synodalis Epiftolæ fragmentum: Epiftolæ noftræ Exemplaria facilè ad quamque Ecclefiam mittantur, ne culpa illorum, qui temerè & inconfultò fuas ipforum animas erroris pravitate inficiunt, in nos ullo modo transferatur. Illud vos ignorare minimè volumus, quod Aleandriæ etiam eodem die, quo nos, iftud Feftum agunt. Siquidem tum à nobis ad illos, tum ab illis ad nos perferuntur Litere, ut cum fummo confenfu anà iftum diem Sacrofan&tum auguftè ac Religiosè celebremus. Hæc irrefragabilis fidei verba faciunt me cefpitare. Etenim videntur palam adfirmare, quod Cefaræenfis, Hierofolymitana, Tyria, Ptolomaidis, adeoque omnes Palestinorum ac Phænicum Ecclefiæ Pafchalem Festivitatem femper celebrarint Latino more. Quod hunc morem acceperint ab Apoftolis, & femper fervaverint. Que certè non cohærent cum fcriptis S. Epiphanii, ac S.Firmiliani. Nefcio quid affirmem. Exiftimo laudari non Hierofolymitanæ, fed Romanæ Ecclefiæ factam ab Apoftolis Traditionem, hanc ab ifta Synodo fuiffe prælatam Traditioni facte apud Hierofolymam, probatam, atque admiffam. Quidquid fit, ex iftis Eufebii verbis difcimus tria. Primò, quod ifta tempore Tyria Ecclefia fuerit Phænicia Metropolis. Ità fuit à tempore Adriani Imperatoris, qui iftam Dignitatem è Damafco tranftulit in Tyrum. Secundò difcimus, quod ad iftam Palestine Synodum convenerint etiam Phenicum Epifcopi. Tertiò, quod etiam primis Ecclefiæ fæculis plurium Provinciarum Epifcopi quandoque convenerint ad eandem Synodum. Ex ifta Synodali Epiftola difcimas quod Alexandrina, ideoque & omnis vetat Judaicè celebrari Luna decimaquarta Sanctum Myfticum Pafcha, fed in fola magna & vitæ præftatrice Dominica. Ex quo fonte hauferit folos quatuordecim adfuiffe Epifcopos, non poffum divinare. Quidquid fit, hanc Synodum infigniter illuftrat Eufebius: His rebus adductus Victor, qui 5.c.24. tum Romanæ Ecclefiæ præerat, totius Afiæ Ecclefias, cum aliis finitimis, tanquam alterius fidei & opinionis, fimul omnes à communi unitate Ecclefie ampu tare conatur, & in eos per Literas graviter invebitur; atque adeò omnes Fratres, eam incolentes regionem, prorfus à Communione fecludendos edicit. Quidam cenfent hanc non primam, fed fuiffe fecundam Victoris de hac re Synodum; celebratam poft prius Decretum infinuatum Afiæ Epifcopis ac populis, ac ab ipfis refutatum. Et rectè cenfent. Etenim acerba adeò fententia emanare non potuit, nifi in contumaces. Forfan fuerit à tertia aut quarta Synodo. Etenim dubitari non poffit quin plures Afiaticę ad Apoftolicam Sedem Relationes ac interceffiones intercurrerint, adeoque & plures Romanæ Synodi. Et de ifta fententia pergit Eufebius: Verùm ifta cæteris omnibus parum placebant Epifcopis. Illum igitur contrà magnoperè adhortabantur, ut pacis, concordia, & charitatis erga proximos diligentem curam haberet. Omninò intelligit Latinos Epifcopos. Eos enim inter numerat S. Irenæum. Pergit Synodicus Libellus: Synodus divina & facra Provincialis ab Ireneo fanctiffimo ibidem Epifcopo, aliifque tredecir Epifcopis, que fimiliter de Divino Myftico Pafcha conftituit. Hujus fuæ Synodi fanctus Irenæus nullam facit mentionem. Eam tamen Eufebius difertè laudat: Inter ifto tempore Lib. 5. celebratas Synodos ponit ordine quartam. Ean- cap.22. dem laudat in confequentibus, adfirmans S. Vi&tori, Afiaticos Epifcopos Excommunicanti plures Latinos Epifcopos obftitiffe, & adjungens: Cap.24 Inter quos Irenæus, quamquam per Literas fcriptas ex Perfona Fratrum in Gallia, quibus præ-erat tradit Myfterium Refurrectionis Domini folo die Dominico recolendum quidem effe Victorem tamen de boc, videlicet ne tam multas Ecclefias omninò propter Traditionis ex antiqua confuetudine inter illas ufurpate obfervationem, à corpore univerfæ Chrift Ecclefie penitus amputet. Adducit fancti Irenæi ad fanctum Victorem Epiftolas, atque profequitur: Irenæus, cum nominis fui appellationi pulchrè Refpondens, tum moribus, quibus fe pacis autorem verè declarabat, ejufmodi pro pace & concordia Ecclefiarum & hortatus eft, & magnopere flagitavit. At que que ifta, aliaque eifdem congruentia, non ad Victorem folùm, fed etiam ad alios plerofque & diverfos Ecclefiarum præfides de ifta, quæ tunc jacłabatur, controverfia, confcripfit. Notanda funt verba: Ex Perfona Fratrum in Gallia, quibus præerat. Per Fratres, intelligunt Epifcopos, adeoque palam laudant fancti Irenæi Synodum. Item adfirmant Lugdunenfem Epifcopum tunc omninò fuiffe Metropolitam. Diverfi, ad quos fimilia S. Irenæus Synodaliter fcripfit, Ecclefiarum præsides haud dubiè fuerunt Latini Epifcopi, à quibus dura S. Victoris Acta conftanter probabantur. Eufebius rectè dicit Irenæum egiffe conformiter ad fuum nomen: Etenim Irenæus apud nos eft diledor Pacis. Ex hac Synodo S. Irenæus fcripfit iftas generofas ad Victorem Litteras, quarum fupra adduxi fragmentum, Nec mireris hujus ejus fingularem pro Afiatica confuetudine zelum. Etenim ille, licet Latinus Epifcopus, fuit tamen vir Afiaticus, Difcipulus S. Polycarpi, quem jam audivimus fuiffe conftantiffimum iftius confuetudinis defenforem. Epifcoporum perfona elegantem Librum fcripfit. Reftat Ephefina, feu Afiatica Synodus, de Lib. 5. hanc improbavit atque damnavit, & omnem Tertia per Eufebium laudata Synodus eft Pontica, celebrata per Palmam, Venerandum & antiquiffimum Epifcopum. Hunc Synodicus Libellus appellat Plafmam, atque adjungit: Synodus Divina & Sacra Provincialis, collecta in Afia à Plaf-|| ma Sanctiffimo, aliifque quatuordecim Epifcopis, quæ fimiliter de fancto Pafcha conftituit. Utique cum Romana Ecclefia. Errat fuiffe Afiaticam Synodum. Omnis enim Afiatica Diœcefis perti- Philippo confirmatum. Victor autem, Romanorum nax adhæfit fuo Primati Polycrati. Porrò Palmam Ecclefia Sanctiffimus Papa Excommunicationem exiftimo fuiffe, non Cæfareæenfem in Cappado- mittit Polycrati, qui huic præfuerat Synodo. Neque cia, fed Amafenum in Ponto Epifcopum, Me- hoc folùm, fed Synodicè etiam ea, quæ ad hoc Fetropolitam iftius Provinciæ. Et hinc ejus Decre-ftum pertinebant, perfequitur. Proindè Victor juf tum non eft egreffum ipfius limites. Quod Cap-fit fieri hanc Synodum, accepit ejus Relationem, padocia contrarium fecerit ac retinuerit, evincit famofa Epiftola S. Firmiliani. Quinta per Eufebium laudata eft Ofthoenæ Provinciæ Synodus, de qua Synodicus Libellus: Synodus Divina & Sacra Provincialis in Ofrhoene, cui Edafa, & Adiabenorum Regio fubjacet, collecta ab Epifcopis octodecim quorum Præfes memoriæ proditus non eft, de Sancto Pafcha idem ftatuens, Commodo imperante. Et profequitur: Synodus Divina & Sacra Provincialis, ab octodecim Epifcopis collecta in Mefopotamia, Commodo imperante, quæ de fando Pafcha fimiliter conftituit. Cujus Præfidem Hiftoricorum nemo manifeftavit. Hujus Synodi Eufebius non meminit. Mefopotamia ac Ofrhoena erant tunc omninò diftincte Provinciæ. Etenim fitas ultra Euphraten Regiones Imperator Adrianus redegit in Provincias. Hinc ifta Synodus poffit fuiffe. Eufebius difertè fcribit à fe non numerari omnes, fed fuiffe alias plurimas. Laudat tamen & Bacchylli Corinthiorum Epifcopi Synodum. Eandem laudat Synodicus Libellus Synodus Divina &Sacra Provincialis, colletta Corinthi à Bacchylide ejufdem Sanctiffimo Archi-Epifcopo, aliifque octodecim Epifcopis, quæ idem de Beato Pafchate conftituit. Achaja utpote Illyricane Diœcefeos Provincia, femper fpectavit ad Romanum Patriarchatum, ideoque ab illius Inftitutis non potuit deviare. Hanc Synodum in Illuftrium virorum Catalogo laudat etiam fanctus Hieronymus : Bacchyllus Corinthi Epifcopus, fub Severo Principe clarus habitus, de Pafcha ex omnium, qui in Achaja erant, Synodalis Relationis partem nobis cuftodivit Lib. s. Eufebius Nos diem Pafchatis integrè & incor- cap. 13. ruptè recolimus, neque addendo quidquam, neque detrahendo. Etenim hic in Afia obdormierunt in Domino præclara illa Ecclefiæ Seminaria, quæ quidem in die Adventus Domini, quo, cum gloria & majeftate è cælis venturus fit, & omnes fandos Excitaturus, denuò refurgent. Philippum dico, unum è feptem Diaconis, qui Hierapoli exiit è vita: Et duas ejus filias, quæ Virgines ad summam senectutem manferunt:& alteram illius filiam, que Spiritus Sandi afflatu infpirata vitam piè traduxit, Ephefique obiit in Domino. His accedit Joannes, qui fuprà pectus Domini recubuit, qui Sacerdos fuit, qui Laminam auream geftavit, qut Martyr & Doctor exftitit, qui tandem Ephefi morte confopitus occubuit. Quid Polycarpum commemorem, qui Smyrna Epifcopus & Martyr fuit? Quid Thrafeam Epifcopum & Martyrem, Eumenie natum, citem qui Smyrna ex hac luce migravit? Quid attinet dicere de Sagari Epifcopo & Martyre, qui Laodice mortem oppetiit? Quid porrò beatum Papirium, & Melitonem Eunuchum recenfeam, qui Spiritus Sancti instinctu afflatus, totum vitæ fuæ tempus piè & fandè exegit; qui Sardis tumulo conditus eft, exfpectans Chrifti è cœlo ad univerfam carnem vifitandam adventum, in quo ex mortuis refurget? Ifti omnes diem Paf Lib.. cap.23. chatis decimo-quarto die Lunæ ex Evangelii præ- Difcimus hinc varia. Primò,quod fanctus Phi- bium. Septimò difcimus, quod in Apocalypfi 169 Sanctum Melitonem Eufebius laudat inter pro- Lib. 4. Sanctus Clemens, fancto Victori ac Polycrati 170 Vi febius: Clemens Alexandrinæ Ecclefiæ Presbyter in difputatione Dogmatis noftri difertiffimus habetur. Alexandrinam Ecclefiam tunc rexit Demetrius. Videtur & hic tunc feciffe Synodum, atque ita fan&tus Clemens Melitonis librum refutaffe. Eufebii Chronicon pergit ad fequentem annum : Narciffus Hierofolymorum Epifcopus, & Theophilus Cæfareanfis; Polycrates quoque & Bacchylus, Afiana Provincia Epifcopi, infignes habentur. Et ad annum fequentem: Quæftione orta in Afia inser Epifcopos, an fecundùm Legem Moyfi quartadecimà die menfis Pafcha obfervandum effet For Romane Urbis Epifcopus, & Narciffus Hierofolymorum, Polycrates quoque, & Irenæus, & Bacchylus, plurimique Ecclefiarum Paftores, quod eis probabile vifum fuerat, litteris ediderunt. Quorum memoria ad nos ufque perdurat. Notanda funt hìc duo. Primùm, Bacchylum affirmat fuiffe non Achaje, fed Afiæ Epifcopum: Palàm affirmat ipfum cum Polycrate fenfiffe. Quare tunc duo fuerint contrariæ fententiæ Bacchyli. Quia diverfæ Provinciæ. Secundò, Eufebius Narciffum laudat ante Theophilum, & illum folum numerat inter fancti Victoris adftipulatores: Quod nempè apud Orientales Epifcopos fuerit Primas in ifto Opere. Forfan folus confenfit in Afianæ Ecclefiæ damnationem. Eufebius affirmat has Synodos factas fecundi fæculi anno nonagefimo-feptimo, qui fuit quartus fancti Victoris. Quæftio feptima eft, quomodo Hierofolymitana ac omnis Palestina Ecclefia, quam conftat hujus Judaici moris fuiffe Auctricem, ab illo recefferit? Quæ ipfam movit Authoritas? Refpondeo fuiffe motam ab Authoritate Romanæ Ecclefiæ. Lucet ex Actis Synodalibus, quorum Fragmentum, dignum fcribi aureis Literis, nobis fervavit in Opufculo de Vernali Equinoctio venerabilis Beda: Papa Victor, Romanæque Urbis Epifcopus direxit Authoritatem ad Theophilum Cæfaraenfis Palefinæque Antiftitem, ut quomodo PaScha redio jure à cunctis Catholicis celebraretur Ecclefiis, innibi fieret ordinatio, ubi Dominus & Salvator Mundi fuerat in carne verfatus. Perceptà itaque authoritate prædictus Epifcopus, non folum de fua Provincia, fed etiam de diverfis Regionibus omnes Epifcopos evocavit. Ubi cum illa multitudo Sacerdotum convenit, tunc Theophilus Epifcopus protulit authoritatem ad fe miffam Victoris Pape, & quid fibi operis fuiffet injunctum, oftendit. Ex quibus verbis aliqua difcimus. Primò, quod Cæfaræenfis Epifcopus tunc fuerit Metropolita totius Paleftina. Hinc enim dicitur, Cæfaræenfis Ecclefiæ ac Palestine Antiftes. Vox, Ecclefiæ, eft illic fupplenda. Secundò difcimus, quod ifta Synodus videatur facta non Cæfareæ,fed Hierofolymis.Etenim Chriftus Dominus numquam fuit Cæfarææ; eft verò in carne verfatus apud Hierofolymam. Tertiò difcimus, quod Apoftolica Sedes fuper omnes iftas Ecclefias tunc exercuerit plenam Authoritatem. Quartò, quod plurium Provinciarum Epifcopi tunc quidem in unum convenerint, verùm ex Mandato Sedis Apoftolicæ. Quintò, quod pofteriores Pontifices, fancientes ejufmodi Conventus fine fuo Mandato non poffe fieri nitantur antiquis fundamentis. Sextò, quod fanaus Victor fuas ad id vices tunc dederit Theophilo. Hæ vices funt adeò antiquæ. Liber Pon > tificalis habet: Victor Collatione faca cum Presby.. Octava quæftio eft, an hic vel ille Apoftolus , Quod dum faciebant, cum aliis, qui rationem aliam municaverit. piam Apoftolis pofterior Epifcopus. Hinc idemtione die Sabbathi habita, boc Feftum obfervarunt. concludit de die Pafchalis Festivitatis. Refpondeo tamen hanc diverfitatem omninò effe ab Apoftolis. Etenim Polycrates conftanter edixit fuæ Ecclefiæ morem effe à fancto Joanne. Et hanc ejus affertionem fanctus Victor non refutavit. Et fan&tus Hieronymus difertè fcribit Polycratem id docuiffe. Et fanctus Polycarpus, cum fancto Aniceto difputans, non fuo Inftituto noluit cedere, fed pro fancti Joannis Opere, à quo erat confecratus in Epifcopum. Et quod Romana Ecclesia semper se fundarit in fanctorum Principum Apoftolorum Inftituto, evincit vel fola Epiftola fancti FirmiLib. 7. liani. Et hoc ipfum probat Hermias Zozomenus: cap. 18. Romani circà bujus Fefti celebrationem, Apoftolorum Petri & Pauli traditione utuntur. Addit etiam Sanctus Victor fuit Afer, ideoque poffit fuiffe natura vehementior. Sub ejus item Pontificatu factum eft, quod in illuftrium Virorum Catalogo fcribit fanctus Hieronymus: Tertullianus, cum ufque ad mediam ætatem Presbyter Ecclefia permanfiffet, invidia pofteà & contumeliis Clericorum Romanæ Ecclefiæ ad Montani dogma dilapfus eft, Et de fancto Irenæo addit fanctus Hiernoymus de præfenti Victoris facto: In qua fententia ii, qui difcrepabant ab illis, utique Afiaticis Epifcopis Victori non dederunt manus. Plures, & Occidenta les & Orientales, Epifcopi, licet Afiaticorum pertinaciam non probarent, Victoris feverum Judicium etiam improbarunt. Etiam Eufebius adjungit: Verùm ifta cæteris omnibus parùm placebant Epifcopis. Illum igitur contrà magnoperè adhortabantur, ut pacis, concordiæ, & charitatis erga Proximos diligentem curam haberet. Quorum verba, utpote Victorem acriùs & acerbiùs coarguentium, Scriptis prodita adhuc extant. Et inter hos affirmat fuiffe fanctum Irenæum. Et adducit infigne fragmentum ex ejus Epiftola. Etiam Socrates fcribit: Ob quod Fadlum Irenæus, Epifco- Lib. <. pus Lugduni, Urbis Galliæ, in Victorem per Epi- cap. 21. ftolam 'graviter invectus eft, tum eftum iracundię illius incufando; tum docendo quod veteres, qui in illius Fefti obfervatione inter ipfos difcrepabant minimè fuere communione fejuncti. Aliorum Litteræ aut perierunt, aut latent. Et hinc patet Romanum Epifcopum, reverenti aliorum Epifcoporum confilio poffe revocari; ut parcat contumacibus Difpenfatoriè. Nona quæftio eft, an fanctus Victor Polycratem, ejus Epifcopos, ac omnem Afiæ Ecclefiam reverà excommunicarit? Refpondeo affirmative. Lib. 5. Difertè hoc teftatur Eufebius: His rebus adductus Cap. 24. Victor, totius Afie Ecclefias cùm aliis finitimis, tanquam alterius fidei & opinionis, fimul omnes à communi unitate Ecclefiæ amputare conatur, & in eos per Literas graviter invehitur, atque adeò omnes Fratres cam Regionem incolentes prorsùs à communione fecludendos edicit. Notanda funt verba: Tanquam alteriùs fidei & opinionis. Afferunt non quod Victor aut Polycrates hanc quæftionem cenfuerint fpectare ad immobile Dogma, fed quod ille hunc & ipfius Collegas, ac omnem populum tractarit ad modum, quo tractari confueverunt inobedientes: Etenim adeò vafta Diœcefis non confuevit nifi ob hærefim aut fchifma excommunicari. Plura fcribit in fancti Irenæi Lugdunenfis Epifcopi Elogio fanctus Hieronymus : Feruntur Irenæi & aliæ ad Victorem Epifcopum Romanum de quæftione Pafchæ Epiftole, in quibus commonet eum non facilè debere unitatem Collegii fcinde're. Siquidem Victor multos Afiæ & Orientis Epifcopos, qui à decimaquarta Luna cum Judæis Pafcha celebrabant, damnandos crediderat. Non folos Afiaticos, fed & plures Orientalium Ecclefiarum Epi-verfiam fcopos. Nempe Victor non foli Theophilo Cæfaræenfis & Polycrati Ephefino, fed cunctis per Orientem, etiam per Orientale Illyricum Epifcopis mandarat celebrare Synodos, & à priftino moreceffare: Et quædam Synodi paruerunt, quędam conftanter reftiterunt. Omnes quæ paruerunt, videtur edixiffe Eufebius; ex aliis memoraffe folam Ephefinam. Attamen addidit: Cum aliis finitimis. Hos fanctus Hieronymus appellat Orientales Epifcopos. An folam Orientalem Diæcefim, an verò omnem Orientalem Ecclefiam intelligat, Decima quæftio eft, quis fuerit horum mo- Victorem tunc temporis Romæ Epifco- ignoro. Videtur, hanc omnem intelligere. Ete-fiis, quamvis inter fe confentiant, reperire poffis. nim non fola, totius Orientalis Diœcefeos caput, magna Antiochia, fed etiam Cæfarea Cappadocum, Pontica Diœcefeos caput, firma perftitit in antiquo more. Exiftimo & Hierofolymam Theophili Synodo non paruiffe. Quidquid fit has omnes Ecclefias Victor paravit abfcindere, & duxit exordium ab Afiatica,& quibufdam vicinis. Lib. 5. Eadem de re fcribit Socrates; Plerique in Afia Micap. 21. nore antiquitùs decimo-quarto die menfis, nulla raDiffert. Proam. Tom. I. Hic mifcetur quis Zozomeni Lapfus. Etenim Lib. 7: cap. 19. |