Hierofolyma. De hac fcribit præfatus Synodicus Libellus Synodus Divina & facra Provincialis collecta Hierofolymis à ter Beato illius Archi-Epifcopo Narciffo & aliis Epifcopis quatuor-decim, fuper myftico Pafcha, fecundum fanctiffimum Anicetum & Victorem pronuntians. Et ftatim profequitur: Sy-ftina, quæ olim turris Stratonis vocabatur, Episconodus Divina & facra Provincialis collecta Cæfareæ Paleftine, five Pyrgoftratonis, à Theophilo fanctifi mo ejufdem Epifcopo, aliifque duodecim, quæ de fandla Pafcha idem conftituit. Affirmat fuiffe duas Synodos: Aliam S. Narciffi apud Hierofolymam, aliam S. Theophili apud Cefaræam. Et hanc poftponit. Item Theophilo folum Epifcopi, Narciffo autem adfcribit Titulum Archi-Epifcopi, id eft, Patriarche. Nempe Libelli Author eft Chal

cedonenfi Synodo junior, atque ita ejus pro Hie-fcopo Victore, & aliis Epifcopis quatuordecim, quæ

que ifta, aliaque eifdem congruentia, non ad Victorem folùm, fed etiam ad alios plerofque & diverfos Ecclefiarum præfides de ifta, quæ tunc jacłabatur, controverfia, confcripfit. Notanda funt verba: Ex Perfona Fratrum in Gallia, quibus præerat. Per Fratres, intelligunt Epifcopos, adeoque palam laudant fancti Irenæi Synodum. Item adfirmant Lugdunenfem Epifcopum tunc omninò fuiffe Metropolitam. Diverfi, ad quos fimilia S. Irenæus Synodaliter fcripfit, Ecclefiarum præsides haud dubiè fuerunt Latini Epifcopi, à quibus dura S. Victoris Acta conftanter probabantur. Eufebius rectè dicit Irenæum egiffe conformiter ad fuum nomen: Etenim Irenæus apud nos eft diledor Pacis. Ex hac Synodo S. Irenæus fcripfit iftas generofas ad Victorem Litteras, quarum fupra adduxi fragmentum, Nec mireris hujus ejus fingularem pro Afiatica confuetudine zelum. Etenim ille, licet Latinus Epifcopus, fuit tamen vir Afiaticus, Difcipulus S. Polycarpi, quem jam audivimus fuiffe conftantiffimum iftius confuetudinis defenforem.

Epifcoporum perfona elegantem Librum fcripfit.
Videtur hic tempore fancti Hieronymi adhuc
extitiffe.

Reftat Ephefina, feu Afiatica Synodus, de Lib. 5.
qua pergit Eufebius: Epifcopis in Afia coactis, cap. 23.
qui morem jam olim ipfis à Majoribus traditum,
sedulò obfervandum conftanter affeverabant, præ-,
fuit Polycrates. Fuit coacta ex Apoftolica Sedis
Præcepto, numerofiffima totius Diœcefeos. Lu-
cet ex Synodalis Epiftolæ Fragmento, nobis cu-
ftodito per eundem Eufebium: Poffem hoc loco
Epifcopos, qui mihi in Concilio aderant, commemo-
rare; quos ut accerferem, à vobis rogatus, diligen-
ter accerfebam. Quorum nomina fi fubfcriberem, ni-
mis multa viderentur. Qui licet me bominem, cum
Perfona bumilem, tum ingenio pertenuem animad-
verterent; tamen, cum intelligerent me iftos canos
non fruftra geffiffe, nec ætatem ha&enùs contrivis-
fe temerè, fed femper in Chrifto Jefu vitam tra-
duxiffe, Epiftolam hanc fua approbatione confirma-
runt. Sunt Polycratis, Ephefini Exarchi, verba
ad S. Papam Victorem. Enunciant illum fuiffe
Epifcopum integræ vitæ ac Fame. Eadem de Sy-
nodo fcribit Synodicus Libellus: Synodus fimplex,
neque exquifita, Particularis, Ephefi Metropoll
Afice Congregata à Polycrate Sanctiffimo ejufdem Epi-
Scopo, quæ dignum cenfuit & conftituit, ut omnes
Luna decima-quarta : Judæorum ritu, Myfticum
Pafcha peragant, tamquam hoc ipfa jam inde à
Principio accepiffet, à fanctis Apoftolis, Timotheo

hanc improbavit atque damnavit, & omnem
Afiaticam Ecclefiam fufpendit à Catholica com-
munione.

Tertia per Eufebium laudata Synodus eft Pontica, celebrata per Palmam, Venerandum & antiquiffimum Epifcopum. Hunc Synodicus Libellus appellat Plafmam, atque adjungit: Synodus Divina & Sacra Provincialis, collecta in Afia à Plaf-|| ma Sanctiffimo, aliifque quatuordecim Epifcopis, quæ fimiliter de fancto Pafcha conftituit. Utique cum Romana Ecclefia. Errat fuiffe Afiaticam Synodum. Omnis enim Afiatica Diœcefis perti- Philippo confirmatum. Victor autem, Romanorum nax adhæfit fuo Primati Polycrati. Porrò Palmam Ecclefia Sanctiffimus Papa Excommunicationem exiftimo fuiffe, non Cæfareæenfem in Cappado- mittit Polycrati, qui huic præfuerat Synodo. Neque cia, fed Amafenum in Ponto Epifcopum, Me- hoc folùm, fed Synodicè etiam ea, quæ ad hoc Fetropolitam iftius Provinciæ. Et hinc ejus Decre-ftum pertinebant, perfequitur. Proindè Victor juf tum non eft egreffum ipfius limites. Quod Cap-fit fieri hanc Synodum, accepit ejus Relationem, padocia contrarium fecerit ac retinuerit, evincit famofa Epiftola S. Firmiliani. Quinta per Eufebium laudata eft Ofthoenæ Provinciæ Synodus, de qua Synodicus Libellus: Synodus Divina & Sacra Provincialis in Ofrhoene, cui Edafa, & Adiabenorum Regio fubjacet, collecta ab Epifcopis octodecim quorum Præfes memoriæ proditus non eft, de Sancto Pafcha idem ftatuens, Commodo imperante. Et profequitur: Synodus Divina & Sacra Provincialis, ab octodecim Epifcopis collecta in Mefopotamia, Commodo imperante, quæ de fando Pafcha fimiliter conftituit. Cujus Præfidem Hiftoricorum nemo manifeftavit. Hujus Synodi Eufebius non meminit. Mefopotamia ac Ofrhoena erant tunc omninò diftincte Provinciæ. Etenim fitas ultra Euphraten Regiones Imperator Adrianus redegit in Provincias. Hinc ifta Synodus poffit fuiffe. Eufebius difertè fcribit à fe non numerari omnes, fed fuiffe alias plurimas. Laudat tamen & Bacchylli Corinthiorum Epifcopi Synodum. Eandem laudat Synodicus Libellus Synodus Divina &Sacra Provincialis, colletta Corinthi à Bacchylide ejufdem Sanctiffimo Archi-Epifcopo, aliifque octodecim Epifcopis, quæ idem de Beato Pafchate conftituit. Achaja utpote Illyricane Diœcefeos Provincia, femper fpectavit ad Romanum Patriarchatum, ideoque ab illius Inftitutis non potuit deviare. Hanc Synodum in Illuftrium virorum Catalogo laudat etiam fanctus Hieronymus : Bacchyllus Corinthi Epifcopus, fub Severo Principe clarus habitus, de Pafcha ex omnium, qui in Achaja erant,

Synodalis Relationis partem nobis cuftodivit Lib. s. Eufebius Nos diem Pafchatis integrè & incor- cap. 13. ruptè recolimus, neque addendo quidquam, neque detrahendo. Etenim hic in Afia obdormierunt in Domino præclara illa Ecclefiæ Seminaria, quæ quidem in die Adventus Domini, quo, cum gloria & majeftate è cælis venturus fit, & omnes fandos Excitaturus, denuò refurgent. Philippum dico, unum è feptem Diaconis, qui Hierapoli exiit è vita: Et duas ejus filias, quæ Virgines ad summam senectutem manferunt:& alteram illius filiam, que Spiritus Sandi afflatu infpirata vitam piè traduxit, Ephefique obiit in Domino. His accedit Joannes, qui fuprà pectus Domini recubuit, qui Sacerdos fuit, qui Laminam auream geftavit, qut Martyr & Doctor exftitit, qui tandem Ephefi morte confopitus occubuit. Quid Polycarpum commemorem, qui Smyrna Epifcopus & Martyr fuit? Quid Thrafeam Epifcopum & Martyrem, Eumenie natum, citem qui Smyrna ex hac luce migravit? Quid attinet dicere de Sagari Epifcopo & Martyre, qui Laodice mortem oppetiit? Quid porrò beatum Papirium, & Melitonem Eunuchum recenfeam, qui Spiritus Sancti instinctu afflatus, totum vitæ fuæ tempus piè & fandè exegit; qui Sardis tumulo conditus eft, exfpectans Chrifti è cœlo ad univerfam carnem vifitandam adventum, in quo ex mortuis refurget? Ifti omnes diem Paf

Lib..

cap.23.

chatis decimo-quarto die Lunæ ex Evangelii præ-
fcripto obfervarunt, nihil ab eo Inftituto ac more
planè digreffi, fed fecundùm Regulam & normam
fidei eum affiduò tenuerunt. Atque ipfe etiam Po-
lycrates, qui inter vos omnes poftremas fanè fero,
ex Majorum meorum & Cognatorum traditione
quorum libenter infifto veftigiis, illud ipfum per-
petuò obfervo. Septem erant Epifcopi, mihi cogna
tione conjuncti; Ego autem octavus fum. Atqui hi
Majores mei & Cognati tum diem Pafchatis fem-
per celebrarunt , cum fit populo Judaico in more
pofitum Panes Azymos apparere. Ego igitur, Fra-
tres, qui fexaginta-quinque annos in Domino vixe-
rim, qui multis cum Fratribus per orbem terra-
rum difperfis de Fide communicarim, qui univer-
Jam Sacram Scripturam ftudiosè evolverim ; his
que nobis ad terrorem objiciuntur, minimè contur-
bor. Mei enim Majores dixerunt
, magis Deo ob-
temperandum, quàm hominibus. Hæc omnia lau-
dat in Virorum Illuftrium Catalogo etiam fanctus
Hieronymus: Polycrates, Ephefiorum Epifcopus,
eum cæteris Afiæ Epifcopis, qui juxta quamdam
veterem Confuetudinem cum Judæis decima-quarta
Luna Pafcha celebrabant, fcripfit adversùm Victo
rem Epifcopum Romannm Synodicam Epiftolam, in
qua docet fe Apoftoli Joannis & veterum authorita-
tem fequi. Adducit adductum Synodalis Epifto-
læ fragmentum, atque concludit: Hec propterea
pofui, ut ingenium & authoritatem viri ex parvo
Opufculo demonftrarem. Floruit temporibus feveri
Principis, eadem ætate, qua Narciffus Hierofoly-
mæ. Et revera illud Fragmentum altè clamat Po-
lycratem fuiffe fummæ doctrinæ, Authoritatis
atque continentiæ.

Difcimus hinc varia. Primò,quod fanctus Phi-
lippus Diaconus in Afia apud Hierapolim Phry-
giæ prædicarit, habitarit cum duabus filiabus, ac
fit defunctus. Secundò, quod facræ Virginitatis
Profeffio tunc in ufu fuerit, adeoque fit Inftitutum
Apoftolicum ac Evangelicum. Tertiò, quod fan-
&us Joannes Evangelifta fuerit Martyr. Utique
ob ferventis olei dolium, ac deportationem in
Pathmos. Quartò; quod ob novi Teftamenti
Epifcopatum geftarit Laminam auream. En ori-
ginem atque antiquitatem Epifcopalis Mitræ.
Quintò, quod apud Ephesùm fit mortuus ac fe-
pultus. Et certè Polycratis ac tantæ Synodi Au-
thoritas eft irrefragabilis. Sextò difcimus, quòd
Laodicenfis Epifcopus, ad quem fancti Joannis
Apocalypfis loquitur, fuerit fanctus Sagaris, de
Oct. 6. quo habet Romanum Martyrologium: Laodiceæ,
Beati Sagaris, Epifcopi & Martyris, qui fuit unus
de antiquis Pauli Apoftoli Difcipulis. Quare videtur
non à fancto Joanne, fed à fancto Paulo ele-
&tus & confecratus in Epifcopum. De ipfo fcribit
fanctus Melito Sardenfis Epifcopus: Cum Servi-
Lib. 4. lius Paulus effet Afie Proconful, Sagaris Martyrii
cap.25 corona donatus fuit. Exftant verba apud Eufe-

bium. Septimò difcimus, quod in Apocalypfi
memoratus Sardenfis Epifcopus fuerit fanctus
Melito, laudatiffimus apud eundem Eufebium.
Hic refert & ejus Epiftolam ad fanctum Onefi-
mum Ephefinum Epifcopum, qui in eadem Apo-
calypfi eft Angelus Ephefi. Octavò difcimus ra-
tiones, ob quas Polycrates & omnis Afia nolue-
rint Pafchale Feftum transferre in diem Domini-
cam. Quod nempè fanctus Melito Sardenfis, fan-
Differt. Proxm. Tom. I.

169
&tus Sagaris Laodicenfis
fanctus Polycarpus
Smyrnenfis, fanctus Traseas Eumeniæ, fanctus
Papirus, nefcio cujus civitatis, omnes Apofto-
lorum Difcipuli, immò & fan&tus Philippus, ac
ipfe fanctus Joannes Apoftolus ita feciffent ac
tradidiffent.

Sanctum Melitonem Eufebius laudat inter pro- Lib. 4.
batos ac Eximios Ecclefiæ Scriptores. Enumerat cap. 25.
ejus Scripta, ac inter ipfa ponit & hæc: Duo Libri.
de Pafchate. Alter de Dominico die. Alius de Apoca-
lypfi Joannis. Et adjungit: In Libris quos Meli-
ton de Pafchate confecit, tempus quo illos fcripfe-
rit, in ipfo illorum exordio refert. Et adducit Me-
litonis verba. Cum Servilius Paulus effet Afia Pro-
conful, quo quidem tempore Sagaris Martyrii corona
donatus fuit, magna apud Laodiceam orta eft con-
troverfia de Pafchate. Quod quidem Feftum fortè co-
dem temporis articulo, quo oriebatur controverfia,
incidit. Atque illis ipfis diebus etiam ifta à me de
Fefto illo fuerunt perfcripta. Pergit Eufebius: Hu-
jus Operis meminit Clemens Alexandrinus in Li-
bro fuo confcripto de Pafchate, quem fe contexuiffe
memorat arrepta fcribendi anfa ex Melitonis Ope-
re. Hic fancti Clementis Liber latet aut periit.
Et ejus nulla eft memoria in Libris Stromatum.
Adeo eft nobis fepultus. Poffet nos plura docere.
Sanctus Sagaris Laodicenfis Epifcopus eft paffus
fub Marci Aurelii & Lucii Veri Imperio, adeo-
que fub Pontificatu fancti Aniceti. Igitur &.
tunc apud Laodiceam orta eft quæftio de Paf-
chali Feftivitate, & propter ipfam fanctus Melito
fcripfit iftos Libros. Nempe ex Alma Urbe redux
fanctus Polycarpus fuis in Afia Collegis retulit,
fuas cum fancto Aniceto Difputationes, ac fen-
fum Romanæ Ecclefiæ: & Laodicenfis Ecclefia
videtur voluiffe fe accommodare ad Romanam.
Sancti Sagaris, quem Melito ifto anno fuiffe de-
functum, Polycrates affirmat Judaico mori favif-
fe, Succeffor poffit à fuo Præceffore fenfiffe
contrarium, & Romanis adhæfiffe. Hinc forfan
Polycrates illum non laudat. Quidquid fit, fan-
ati Polycarpi reditus eft vera radix iftius contro-
verfiæ. Et Polycarpo adhærens Melito fcripfit
duos Libros de Pafchate. Defendit ac ftabilivit
Afiaticæ Ecclefiæ confuetudinem. Sanctus Joan-
nes in Apocalypfi laudat diem Dominicum: Hac
in re Laodicenfis Ecclefia, poffit fe fundafie.
Hinc fanctus Melito addidit librum de die Domi-
nico, ac librum de fancti Joannis Apocalypfi.
De ipfo fcribit in illuftrium Virorum Catalogo
fanctus Hieronymus : Melitonis elegans ac decla-
matorium ingenium laudans Tertullianus in feptem
libris, quos fcripfit adversùs Ecclefiam pro Monta-
no, dicit eum à plerifque noftrorum Prophetam pu-
tari. Proinde fumma fuit ejus Authoritas. Per-
vafit & Ægyptum: Et ipfam, quæ Romanæ
Ecclefiæ ritum femper fecuta fuerat, fecit nuta-
re. Hinc Alexandrinus Clemens fuit compulfus
refutare ejus Libros, & avitos fuæ gentis & Ec-
clefiæ mores Scripto ftabilire. Hinc memorat fcri-
bendi anfam fibi fuiffe ex Opere Melitonis. Hinc
& Polycrates ac ejus Synodus fundarunt fe in
illius Authoritate. Et aliorum ipfi adftipulatorum
Epifcoporum.

Sanctus Clemens, fancto Victori ac Polycrati
fuit coetaneus. Etenim in Chronico ad fecundi
fæculi annum nonagefimum quintum fcribit Eu-
Y
febius:

170

Vi

febius: Clemens Alexandrinæ Ecclefiæ Presbyter in difputatione Dogmatis noftri difertiffimus habetur. Alexandrinam Ecclefiam tunc rexit Demetrius. Videtur & hic tunc feciffe Synodum, atque ita fan&tus Clemens Melitonis librum refutaffe. Eufebii Chronicon pergit ad fequentem annum : Narciffus Hierofolymorum Epifcopus, & Theophilus Cæfareanfis; Polycrates quoque & Bacchylus, Afiana Provincia Epifcopi, infignes habentur. Et ad annum fequentem: Quæftione orta in Afia inser Epifcopos, an fecundùm Legem Moyfi quartadecimà die menfis Pafcha obfervandum effet For Romane Urbis Epifcopus, & Narciffus Hierofolymorum, Polycrates quoque, & Irenæus, & Bacchylus, plurimique Ecclefiarum Paftores, quod eis probabile vifum fuerat, litteris ediderunt. Quorum memoria ad nos ufque perdurat. Notanda funt hìc duo. Primùm, Bacchylum affirmat fuiffe non Achaje, fed Afiæ Epifcopum: Palàm affirmat ipfum cum Polycrate fenfiffe. Quare tunc duo fuerint contrariæ fententiæ Bacchyli. Quia diverfæ Provinciæ. Secundò, Eufebius Narciffum laudat ante Theophilum, & illum folum numerat inter fancti Victoris adftipulatores: Quod nempè apud Orientales Epifcopos fuerit Primas in ifto Opere. Forfan folus confenfit in Afianæ Ecclefiæ damnationem. Eufebius affirmat has Synodos factas fecundi fæculi anno nonagefimo-feptimo, qui fuit quartus fancti Victoris.

Quæftio feptima eft, quomodo Hierofolymitana ac omnis Palestina Ecclefia, quam conftat hujus Judaici moris fuiffe Auctricem, ab illo recefferit? Quæ ipfam movit Authoritas? Refpondeo fuiffe motam ab Authoritate Romanæ Ecclefiæ. Lucet ex Actis Synodalibus, quorum Fragmentum, dignum fcribi aureis Literis, nobis fervavit in Opufculo de Vernali Equinoctio venerabilis Beda: Papa Victor, Romanæque Urbis Epifcopus direxit Authoritatem ad Theophilum Cæfaraenfis Palefinæque Antiftitem, ut quomodo PaScha redio jure à cunctis Catholicis celebraretur Ecclefiis, innibi fieret ordinatio, ubi Dominus & Salvator Mundi fuerat in carne verfatus. Perceptà itaque authoritate prædictus Epifcopus, non folum de fua Provincia, fed etiam de diverfis Regionibus omnes Epifcopos evocavit. Ubi cum illa multitudo Sacerdotum convenit, tunc Theophilus Epifcopus protulit authoritatem ad fe miffam Victoris Pape, & quid fibi operis fuiffet injunctum, oftendit. Ex quibus verbis aliqua difcimus. Primò, quod Cæfaræenfis Epifcopus tunc fuerit Metropolita totius Paleftina. Hinc enim dicitur, Cæfaræenfis Ecclefiæ ac Palestine Antiftes. Vox, Ecclefiæ, eft illic fupplenda. Secundò difcimus, quod ifta Synodus videatur facta non Cæfareæ,fed Hierofolymis.Etenim Chriftus Dominus numquam fuit Cæfarææ; eft verò in carne verfatus apud Hierofolymam. Tertiò difcimus, quod Apoftolica Sedes fuper omnes iftas Ecclefias tunc exercuerit plenam Authoritatem. Quartò, quod plurium Provinciarum Epifcopi tunc quidem in unum convenerint, verùm ex Mandato Sedis Apoftolicæ. Quintò, quod pofteriores Pontifices, fancientes ejufmodi Conventus fine fuo Mandato non poffe fieri nitantur antiquis fundamentis. Sextò, quod fanaus Victor fuas ad id vices tunc dederit Theophilo. Hæ vices funt adeò antiquæ. Liber Pon

>

tificalis habet: Victor Collatione faca cum Presby..
teris ac Diaconibus, accerfitoque Theophilo Alexandrig
Epifcopo, conftituit ut à decima-tertia Luna prime
menfis, ufque ad vigefimam primam die Dominica cu-
ftodiatur fanctum Pafcha. Est duplex error. Etenim
hic Theophilus non Alexandriæ fuit Epifcopus
fed Cæfareæ. Et Romam evocatus non fuit, fed
in fua Sede accepit & exercuit Vices Sedis Apo-
ftolica. Synodale Fragmentum eft dignum lectu,
ac integrè legendum. Et venerabili Bedæ debe-
mus de ipfo fummas gratias.

Octava quæftio eft, an hic vel ille Apoftolus
aliquid fanxerit de die Pafchalis Festivitatis? Et-
enim Polycrates & ejus Epifcopi conftanter dixe-
runt fuam confuetudinem effe à fancto Apoftolo
ac Philippo Diacono. Sanctus Victor Latini Ec-
clefiæ morem dixit effe à fancto Petro & Paulo.
At verò fanctus Firmilianus conftanter hoc nega-
vit: Eos autem qui Romæ funt, non ea in omnibus
obfervare quæ funt ab origine tradita; & fruftrà Apo-
ftolorum Authoritatem prætendere, feire quis etiam
inde poteft,quod circà celebrandos dies Pafchæ videat
apud illos effe aliquas diverfitates, nec obfervari illie
omnia æqualiter, quæ Hierofolymis obfervantur. Ali-
qui cenfent, quod fanctus Petrus aliud Antiochię
inftituit, aliud Romæ. Socrates de hac re fcribit
varia. In quarto libro: Novatus ipfe, etfi de fevero Cap 23
vivendi modo ab Ecclefia Romana dissentiebat
tempus tamen Fefti Pafchatis celebrandi omninò
non mutavit. Perpetuò enim illud Feftum de more
illorum, qui in partibus ad Occidentem fpeclanti-
bus habitabant, obfervavit, eodemque celebravit
modo. Confonat Hermias Zozomenus: Novatus Lib. 6.
tamen non aliter atque Ecclefia Romana poft æquino- cap.24.
Elium vernum Pafchalem diem Feftum celebravit.
Affirmat & profequitur Romanam Ecclefiam
femper Pafcha celebraffe in die Dominico. Pergit
Socrates in quinto libro: Veteres, qui proximè ab Cap. 20
Apoftolorum temporibus aberant, quamquam de
boc Fefto inter fe diffidebant; tamen inter ipfos
mutuò communicarunt, nec aliquando vincula ru-
perunt concordiæ. Et rursùm: Apoftolis propofitum Cap.21
fuit, non ut Leges de Feftis diebus celebrandis fan-
cirent; fed ut rectè vivendi rationis & pietatis
nobis auctores effent. Mihi quidem certè videtur,
ficut aliæ res multæ in locis quibufque ex more
quodam introductæ fuerunt; ita Feftum Pafchatis
ex quadam confuetudine apud fingulos populos ob-
fervationem priva tam habuiffe, proptereà, quod
nemo ex Apoftolis Legem de eo cuiquam edidit. Et
quod ex confuetudine potiùs, quàm ex "Lege ab an-
tiquis temporibus fit obfervari cæptum, rerum
eventus perfpicuè declarant. Exponit fancti Vi-
ctoris ac Polycratis quæftionem, atque profequi-
tur: Qui quarto-decimo die menfis Pafcha cele-
brant, eum obfervandi morem à Joanne Apoftolo
ipfis traditum dicunt; qui autem Romam & alias
Occidentis partes incolunt Petrum & Paulum
Apoftolos, confuetudinem, quam illi tenent, ipfis
reliquiffe affirmant. Verùm nemo iftorum omnium,
teftimonium de his rebus fcriptis proditum proferre
poteft. Et quod ex confuetudine potiùs in fingulis
locis quàm ex ulla alia caussa fit cæpta Fefti Pa-
fchalis celebratio,hinc facio conjecturam. Adducit
varias variarum Gentium Ecclefiafticas confuetu-
dines, & affirmat ipsas, non ab Apoftolis effe,
per confuetudinem, quarum origo fuerit quif-

,

Quod dum faciebant, cum aliis, qui rationem aliam
in eodem fefto agendo fequebantur, ufque eò ne-
quaquam diffenferunt, quo-ad Victor, Romanus Epi-
fcopus fupra modum iracundia inflammatus, omnes
in Afia, qui quarto-decimani appellati erant, excom-

municaverit.

piam Apoftolis pofterior Epifcopus. Hinc idemtione die Sabbathi habita, boc Feftum obfervarunt. concludit de die Pafchalis Festivitatis. Refpondeo tamen hanc diverfitatem omninò effe ab Apoftolis. Etenim Polycrates conftanter edixit fuæ Ecclefiæ morem effe à fancto Joanne. Et hanc ejus affertionem fanctus Victor non refutavit. Et fan&tus Hieronymus difertè fcribit Polycratem id docuiffe. Et fanctus Polycarpus, cum fancto Aniceto difputans, non fuo Inftituto noluit cedere, fed pro fancti Joannis Opere, à quo erat confecratus in Epifcopum. Et quod Romana Ecclesia semper se fundarit in fanctorum Principum Apoftolorum Inftituto, evincit vel fola Epiftola fancti FirmiLib. 7. liani. Et hoc ipfum probat Hermias Zozomenus: cap. 18. Romani circà bujus Fefti celebrationem, Apoftolorum

Petri & Pauli traditione utuntur. Addit etiam
Ægyptios cum Romanis celebrare. Et certè con-
fuetudinem, quam fervamus antiquiffimam,
&
cujus nefcimus Authorem, meritò credimus effe
ab Apoftolis.

Sanctus Victor fuit Afer, ideoque poffit fuiffe natura vehementior. Sub ejus item Pontificatu factum eft, quod in illuftrium Virorum Catalogo fcribit fanctus Hieronymus: Tertullianus, cum ufque ad mediam ætatem Presbyter Ecclefia permanfiffet, invidia pofteà & contumeliis Clericorum Romanæ Ecclefiæ ad Montani dogma dilapfus eft, Et de fancto Irenæo addit fanctus Hiernoymus de præfenti Victoris facto: In qua fententia ii, qui difcrepabant ab illis, utique Afiaticis Epifcopis Victori non dederunt manus. Plures, & Occidenta les & Orientales, Epifcopi, licet Afiaticorum pertinaciam non probarent, Victoris feverum Judicium etiam improbarunt. Etiam Eufebius adjungit: Verùm ifta cæteris omnibus parùm placebant Epifcopis. Illum igitur contrà magnoperè adhortabantur, ut pacis, concordiæ, & charitatis erga Proximos diligentem curam haberet. Quorum verba, utpote Victorem acriùs & acerbiùs coarguentium, Scriptis prodita adhuc extant. Et inter hos affirmat fuiffe fanctum Irenæum. Et adducit infigne fragmentum ex ejus Epiftola. Etiam Socrates fcribit: Ob quod Fadlum Irenæus, Epifco- Lib. <. pus Lugduni, Urbis Galliæ, in Victorem per Epi- cap. 21. ftolam 'graviter invectus eft, tum eftum iracundię illius incufando; tum docendo quod veteres, qui in illius Fefti obfervatione inter ipfos difcrepabant minimè fuere communione fejuncti. Aliorum Litteræ aut perierunt, aut latent. Et hinc patet Romanum Epifcopum, reverenti aliorum Epifcoporum confilio poffe revocari; ut parcat contumacibus Difpenfatoriè.

Nona quæftio eft, an fanctus Victor Polycratem, ejus Epifcopos, ac omnem Afiæ Ecclefiam reverà excommunicarit? Refpondeo affirmative. Lib. 5. Difertè hoc teftatur Eufebius: His rebus adductus Cap. 24. Victor, totius Afie Ecclefias cùm aliis finitimis, tanquam alterius fidei & opinionis, fimul omnes à communi unitate Ecclefiæ amputare conatur, & in eos per Literas graviter invehitur, atque adeò omnes Fratres cam Regionem incolentes prorsùs à communione fecludendos edicit. Notanda funt verba: Tanquam alteriùs fidei & opinionis. Afferunt non quod Victor aut Polycrates hanc quæftionem cenfuerint fpectare ad immobile Dogma, fed quod ille hunc & ipfius Collegas, ac omnem populum tractarit ad modum, quo tractari confueverunt inobedientes: Etenim adeò vafta Diœcefis non confuevit nifi ob hærefim aut fchifma excommunicari. Plura fcribit in fancti Irenæi Lugdunenfis Epifcopi Elogio fanctus Hieronymus : Feruntur Irenæi & aliæ ad Victorem Epifcopum Romanum de quæftione Pafchæ Epiftole, in quibus commonet eum non facilè debere unitatem Collegii fcinde're. Siquidem Victor multos Afiæ & Orientis Epifcopos, qui à decimaquarta Luna cum Judæis Pafcha celebrabant, damnandos crediderat. Non folos Afiaticos, fed & plures Orientalium Ecclefiarum Epi-verfiam fcopos. Nempe Victor non foli Theophilo Cæfaræenfis & Polycrati Ephefino, fed cunctis per Orientem, etiam per Orientale Illyricum Epifcopis mandarat celebrare Synodos, & à priftino moreceffare: Et quædam Synodi paruerunt, quędam conftanter reftiterunt. Omnes quæ paruerunt, videtur edixiffe Eufebius; ex aliis memoraffe folam Ephefinam. Attamen addidit: Cum aliis finitimis. Hos fanctus Hieronymus appellat Orientales Epifcopos. An folam Orientalem Diæcefim, an verò omnem Orientalem Ecclefiam intelligat,

Decima quæftio eft, quis fuerit horum mo-
tuum exitus? An Victor à fuo Propofito receffe
rit? Refpondeo receffiffe. Hoc difertè affirmat
Hermias Zozomenus: Atque he quidem exftite-
runt circa hoc Feftum diverfitates. Sapientiffimè
autem arbitror folvisse subortam olim de eo contro-

Victorem tunc temporis Romæ Epifco-
pum, Polycarpum Smyrnenfem. Etenim cum
Occidentis Sacerdotes traditionem Petri ac Paul
non effe contemnendam arbitrarentur, & Afians
fe Joannem Evangeliftam fequi affirmarent De-
creto in communione fancito, finguli, ut confue-
verant, Feftum celebrantes, à mutua inter fe com-
munione non recefferunt. Frivolum enim
& qui-
dem meritò, judicarunt, confuetudinis gratia, à
fe mutuò fegregari eos, qui in præcipuis Religio
nis Capitibus confentirent. Neque enim eafdem
traditiones per omnia fimiles, in omnibus Eccle-

ignoro. Videtur, hanc omnem intelligere. Ete-fiis, quamvis inter fe confentiant, reperire poffis.

nim non fola, totius Orientalis Diœcefeos caput, magna Antiochia, fed etiam Cæfarea Cappadocum, Pontica Diœcefeos caput, firma perftitit in antiquo more. Exiftimo & Hierofolymam Theophili Synodo non paruiffe. Quidquid fit has omnes Ecclefias Victor paravit abfcindere, & duxit exordium ab Afiatica,& quibufdam vicinis. Lib. 5. Eadem de re fcribit Socrates; Plerique in Afia Micap. 21. nore antiquitùs decimo-quarto die menfis, nulla raDiffert. Proam. Tom. I.

Hic mifcetur quis Zozomeni Lapfus. Etenim
fanctus Victor & fanctus Polycarpus non con-
vixerunt. Polycarpus ad feptimum Marci Au-
relii Antonini & Lucii Veri annum eft paf-
fus; At verò Victor non nifi ad decimum-
tertium Commodi annum eft ingreffus Pontifi
catum. Hinc aliqui volunt pro Victore ftatuen-
dum effe Anicetum. Verùm hic quidem admifit
Polycarpi pro Afiaticis Ecclefiis interceffionem,
Y 2
fed

Lib. 7:

cap. 19.