Pagina-afbeeldingen
PDF
ePub

Reftant aliquot quæftiones. Prima eft, an ifte Rb Audianis Hæreticis adductus Canon, mandans Pafcha celebrari die Judaico, fit reverà Apoftolicus? Pro parte affirmativa facit auctoritas fancti Epiphanii, iftas Apoftolicas Conftitutiones frequenter laudantis. Etenim fcribit adversùm SeveHæref. rianos Hæreticos: Apoftoli in eo Libro, qui Confti45.c. 2. tutio vocatur, Dei ftirpem ac vineam effe Catholicam

undequaque plenus. Et produxit cum hac Appen-
dice: Qui Apoftolicarum Conftitutionum liber, tam-
etfi dubiæ apud nonnullos fidei fit, non eft tamen im-
probandus. Certè omnium Patrum de ipfo filen-
tium, eft fortis præfcriptio non exiftentiæ, aut
reprobationis. Et in tertio Hæreticarum fabula-
rum libro fcribit de Quarta-decimanis Theodore- Cap.4.
tus': Utuntur erroneis Actibus Apoftolorum, & aliis

quæ

Ecclefiam produnt. Ejufdem Libri varios CanonesSpuriis, vel à gratia alienis, que Apocrypha vocant.
adducit ac laudat in Libro adversùm Aerianos ac
Maffalianos. Pro negativa autem parte facit S.
Firmiliani ad S. Cyprianum famofa Epiftola, af
firmans Romanam Ecclefiam, Pafcha die femper
Dominico celebrantem, agere contrà veterem &
Apoftolicam Hierofolymitana Ecclefiæ traditio-
nem, & adjungens: Secundùm quod in cæteris
quoque plurimis Provinciis, multa pro locorum ac no-
minum diverfitate variantur; nec tamen propter hoc
ab Ecclefie Catbolice pace atque unitate aliquando
difceffum eft. Affirmat hanc rem effe adiaphoram,
proindeque non Canonem Apoftolicum. Et hinc
in fuis ad S. Epiphanium eruditis Scholiis Diony-ab Audianis Hæreticis productum, ideoque me-
Ad hæ. fius Petavius fcribit: Falfum eft decreviffe umquam
1.70. Apoftolos, ut Judaico ritu Pafcha celebraretur, aut

Erronea ifta Apoftolorum Acta fuiffe poffint ifta
Conftitutiones. Nec pro una, nec pro altera par-
te fuiffe quidquam ab Apoftolis Conftitutum-
difertè teftatur Socrates. Attamen Dionyfius Pe- Lib. s.
tavius perperam fcribit à fancto Epiphanio adfe- cap. 21.
ri, quod Canon ille mandet Chriftianum Pafcha
Judaico die celebrari. Hoc ipfum adferebant Au-
diani, à quibus Canonem non intelligi repofuit
Epiphanius, atque adjunxit: Apoftoli banc om-
nem curam ac diligentiam impendiffe videntur, ut
pacem ac concordiam adftringerent, & ne diffidia,
atque opinionum diffenfiones exifterent. Ambiguum

eum iis etiam Chriftianis, atque Epifcopis, qui Ju-
daicè, ac minimè legitimo tempore fungerentur. Quæ
enim eft ifta ratio; aut quid in mentem Epiphanio
venit, ut iftud ab Apoftolis conflitutum affereret :
Oportere Chriftianos omnes ac totum Mundum cùm
Recutitis Pafcha facere? Nimis hoc abfurdum De-
cretum fuiffet. Non negamus aliquot faltem Apoftolos
initio ad Judæorum se tempus accommodasse; Quod
de Joanne Polycarpus & Polycrates, Afiaticique om-
nes contrà Romanos Pontifices excipere folebant: Ut
Eufebius, aliique veteres teftantur. Verùm id ulla
Conftitutione definitum ab Apoflolis negamus omnind.
Quin potiùs contrarium ab iifdem illis conftat fuiffe
traditum. Firmat ex Cæfaræenfi Eufebio, qui cum
Judaicam Afiaticorum confuetudinem dixiffet ef-
se veterem, mox fubdit cæteris per omnem mun-
dum Ecclefiis fuiffe ex Apoftolica traditione ad-
verfam confuetudinem.

ritò fufpectum, Canonem permittit admitti, utpotè qui fanè intellectus Nicæno Decreto, quod ifta fox per ipfum impugnabat, nullatenus adverfetur. Nequaquam Judaicum diem, fed univerfalem cunctarum Ecclefiarum in Palmari noftra Festivitate concordiam vult Canon; & circumcifos Hierofolyma Epifcopos videns ægrè divellendos à Circumcifionis more, mandat cæ teras Ecclefias illis difpenfatoriè potiùs conformari, quàm fœdam illam perfeverare diffonantiam. Hinc addit: Quamvis aberrent ipfi, circumcifi Hierofolymæ Epifcopi, nibil id vos commoveat: Aft Ecclefiarum in tanta re confonantiam effe legitimo die potiorem, ideoque in hoc potiùs difpenfatorie errandum, quàm illam quovis modo lædendam. Nequaquam perpetuus, fed dumtaxat temporalis fuit Canon, quo-ufque in Hierofolymitana Cathedra Circumcifi federent.Hinc illis exactis flatim Dominicam diem affumere cogitavit Hierofolymitana, ac omnis Palestina Ecclefia, & fub Theophilo ac Narciffo Epifcopis affumpfit. Affumpferunt & plures aliæ. Et cunctis tandem impofuit Nicæna Synodus. Sanctus Epiphanius nequaquam affirmat iftum Canonem effe veraciter Apoftolicum, fed folummodò adferit ab illo, qualifcumque fit, Audianos everti, non adjuvari. Hinc etiam de Quartadecimanis, S. Joannis Apoftoli in Afia Factum pro fe allegantibus, fcribit in tertio Hæreticarum Fabularum libro Theodoretus: Apoftolicam tradi

poralem traditionem erraverunt effe perpetuam
Legem.

Refpondeo iftum Canonem à Dionyfio Petavio rectè negari ac exufflari. Exiftimo effe fictitium ac fuppofititium. Etenim Ephefiorum Primas Polycrates pro Judaico fux Diœcefeos more adversùs fanctum Papam Victorem quæfivit quælibet arma: Et tamen hunc Canonem non produxit, fed folum Factum fancti Joannis Apoftoli, Philippi Diaconi, fancti Polycarpi Smyrnenfis Epifcopi, & plurium ac eruditorum in Afia Antiftitum. De ifto autem Canone altiffimum filet, quo tamen nullum poterat habere firmiustionem malè intelligunt. Difpenfatoriam ac temfundamentum. Nempè ifte Canon tunc necdum apparuerat Ecclefiis, aut fanè pro fuco agnofcebatur. Etiam S. Firmilianus, contra Romanam de Hæreticorum Baptifmo confuetudinem digladians omnibus nervis, ftudiosè perfcrutatus eft omnem angulum, ex quo Apoftolicam Sedem oftendere poffet Apoftolicorum Canonum prævaricatricem, & tamen pro Judaico Pafchate nihil producere novit nifi Hierofolymitanæ morem Ecclefiæ: Adductum ab Audianis Canonem penitùs ignorabat. Eundem nullus produxit Novatianenfis, nullus Quarto-decimanus. Nemo item Sanctorum Patrum, nifi unus Epiphanius, vir infigniter fanctus, verùm difcretionis fpiritu non

[ocr errors]

Ca

[ocr errors][merged small]

Altera quæftio eft, quis fuerit circumciforum Hierofolymæ Epifcoporum error, de quo non: Etfi erraverint: Exponit in Libris de Hebræorum Republica Carolus Sigonius: Cautum Lib. 3. Lege Synedrii fuit, ut traditur ab Hebræis in Libro cap. 9. Seder Olam, ne Pafcha celebraretur die feptimane fecundo, quarto, & fexto, fi in eos incidiffet. Itaque fi dies quinta-decima menfis incurrebat in fextum diem feptimane, Pafcha differebatur in pofterum diem › qui erat Sabbathum; Quemadmo dum factum ajunt eo anno, quo Chriftus eft paffus. Ille autem, ut multi opinantur Interpretes, à Lege Del

[ocr errors]

Dei nolens recedere, celebravit illud Feria quinta Vesperè. Judæi verò morem novum, aut traditionem Patrum fecuti Feria fexta Vefperè, unde folemnitas Sabbathi erat initium ductura. Neque verò Interpretes multi aliter congruere verba S.Joannis cum verbis aliorum Evangeliftarum posse arbitrantur; Quorum bi Pafcha celebratum effe à Chrifto Feria quinta vefperè tradunt, ille verò ipfum in Parafceve, id-eft, præparatrice Pafcha, id-eft, pridiè Pafchæ effe paffum exponit. Accedit, quod in ipfa Parafcevæ, quæ dies eft fexta, Judæi dixerunt fe nolle Prætorium ingredi, ne contaminarentur, & Pafcha comedere pofSent: Id quod eo die, non manè, fed Vefperè erant facturi, qui ad folemnitatem fequentis Sabbathi pertinebat. Eadem de caufa S. Joannes Evangelista iftius anni Sabbathum appellavit magnum illum diem Sabbathi: Hoc eft, duplici Festivitate infignem, fua ordinaria, & extra-ordinaria adjuncti Pafchatis, Largiùs hæc oftendi ad Decreta S. Leonis noni. An Judaizans Hierofolymæ Ecclefia Pafcha ex Legis & Dominici exempli,an ex iftius traditionis Præfcripto egerit, eft multæ quæftionis. Primum eft verofimilius. Illa omninò videtur Dominicum exemplum fuiffe fecuta. Et hinc edixit Canon, ut & aliæ Ecclefiæ non cum Judæis, fed cum circumcifis ex Judaismo Epifcopis ipfum celebrarent. Hinc etiam alii Ecclefiam Hierofolymitanam rectè agere, alii cenfuerunt errare. Quam rem difcutere ac definire nolens, & Ecclefiarum confonantiam omnibus rebus anteponens Canon dixit: Etfi erraverint, nihil vobis curæ fit. Quæ Regula vafritiem fonat, & videtur aliena effe ab Apoftolica gravitate. Est ars nescio cujus aftuti Græci, aut potius Judaizantis Nazaræi, dolofò ifto Canone conati omnem Ecclefiam in Judaicum morem circumfcribere.

Quæftio tertia eft, quomodò primam Pentecoften, in qua Spiritum Sanctum acceperunt, Apoftoli numerarint? Refpondeo diem Pentecoften tunc fuiffe in die Dominica. Eft conftans ac unanimis Sententia omnium fanctorum Patrum. Et Græcorum & Latinorum. Audiamus magni Papæ Leonis Epiftolam ad Diofcorum. Epift.81 Alexandria Patriarcham: Dies Dominica tantis cap. 1. divinarum Difpenfationum myfteriis eft confecrata,

anni die Chriftus Dominus, alio Judæi Pafcha
egerint. Etenim fi & Judæi ipfum fexta feria egif-
fent, ipforum Pentecoftes non in Dominicam,
fed in Sabbathum debuit incidere. Et hic eft er-
ror intolerabilis. Interim ex hoc principio & Ro-
mana & omnis Latina Ecclefia tam Pascha quàm
Pentecoften femper celebravit in die Dominica.
Dies, quos Divina Majeftas & fui Filii gloriofa
Refurrectione, & gratiofa Sancti Spiritus Miffio-
ne exaltarat, cenfuit annuatim ufque ad fæculi
finem effe honorandos. Hinc item vides Pente-

coften aliter à nobis, aliter computari à Judæis.
Hi à fecundo, nos computamus à Primo Pascha-
lis Festivitatis.

Fol.311

Quæftio quarta eft, quifnam fit Liber, quem
antiqui Scriptores paffim appellant Librum Pa-
ftoris? Hujus quæftionis intellectus eft neceffa-
rius ad fequentia. Refpondeo hujus Libri memo-
riam effe frequentem apud S. Clementem Alexan-
drinum. Etenim ipfe fcribit in primo Stromatum
Libro: Paftor, Angelus Pœnitentiæ, dicit ad Her-
metem. Et infra Divinè dixit Poteftas illa que Fol.356
Hermæ loquitur in revelatione. Et in fecundo Li-
bro: Dicit que Hermæ in vifione apparuit Poteftas. Fol.360
Et in fexto Libro: An non quæ Hermæ quoque in Fol.679
vifione apparuit Poteftas in typo Ecclefie, dedit
Librum legendum, quem voluit annuntiari Ele-

Cap. I.

dis? Etiam Tertullianus fcribit in Libro de Ora-
tione: Hermas ille, cujus Scriptura ferè Paftor in- Cap.12
fcribitur. Et Origines in Philocalia: Hoc nos in
Libro, vulgaris apud aliquos pretii, qui Paftor in-
fcribitur, quod datum effet Hermæ negotium, ut duos
Libros fcriberet, ipfeque poftea Senioribus Ecclefiæ
annuntiaret, quæ à Spiritu didicerat, de eo fic disse-
rimus. Et adducit hæc Libri Verba: Scribes duos
Libros, & trades unum Clementi, & unum Gra-
ptæ. Et Grapta quidem inftituet Viduas & Orpha-
nos Clemens autem mittet ad externas Civitates.
Tu verò renuntiabis Senioribus Ecclefiæ. Et in Ec-
clefiaftica Hiftoria Eufebius Cæfaræenfis: Quo-
niam Apoftolus in Salutationibus, quas extremæ Epi-
ftola ad Romanos perfcriptæ attexit inter altos
etiam Hermæ cujufdam (cujus Opus effe ferunt, qui
Paftoris Libellus infcribitur) mentionem facit, in-
telligendum eft, iftum, tametfi in quæftionem à non-

[ocr errors]
[ocr errors]
[ocr errors]

ut quidquid eft à Domino infignius conftitutum, innullis vocatur, ac propterea Scripturis omnium af-
bujus diei dignitate fit geftum. In hac mundus fumpfit || fenfu approbatis, mullo modo annumerandus duci-
exordium. In bac per Resurrectionem Chrifti & mors tur, ab aliis tamen per-neceffarium eis præfertim
interitum, & vita accepit initium. In hac Apoftoli qui jam primis Fidei elementis imbuendi funt, indi-
à Domino prædicandi omnibus gentibus Evangelii catum effe. Et infra fcribit: Sanctus Irenæus Li-
tubam fumunt, & inferendum univerfo mundo Sa- brum item Paftoris non modò legendo cognovit, fed
cramentum Refurrectionis accipiunt. In hac deni- etiam approbatione confirmavit. Præclarè, inquit,
que promiffus à Domino Spiritus Sanctus advenit. loquitur Liber (cùm Librum Paftoris intelligit,)
Hanc ob caufam Latina Ecclefia femper cenfuit qui fic loquitur: Primùm omnium credito unum
Sacros Ordines, per quos fingulariter datur Spi- Deum effe, qui omnia condidit, omnia coagmenta-
ritus Sanctus, non nifi in Dominica die effe con- vit: Et quæ fequuntur. Centuriatos Magdenbur
ferendos. Et ifta Pentecoftes erat tunc tam Ju- genfes, fcribentes ista Hermetis Verba non repe-
dæis, quàm Apoftolis, Chriftianorum Primi- riri hodie apud fanctum Irenæum, infigniter hal-
tiis,
communis. Hoc lucidè affirmat fanctus Lu- lucinantur. Hodiernus S. Irenæi textus ita ha-
cas in Actis. Nempè Judaica Pentecoftes erat non bet: Benè ergò Scriptura dicit, primò omnium cre-
fecundo Azymorum, primo post Paschalem Fe- de, quoniam unus eft Deus, qui omnia Conftituit,
ftivitatem die numeranda. Ifto autem anno Ju-& confummavit, & fecit ex eo quod non erat, ut
dæi ob relatam à Carolo Sigonio Regulam cele-
brarunt Pafcha non fexta feria, fed Sabbatho, &
ita fecundus Azymorum dies erat Dominicus,
adeoque & Pentecoftes feria prima. Et hoc argu-
mentum irrefragabiliter firmat, quod alio iftius iftius Libri verba adducit in Tractatu de Nicænæ
Differt. Procm. Tom. I.

[ocr errors]

effent omnia omnium capax, qui à nemine
capiatur. Titulus, Scriptura, fortiter fuadet Li-
brum tunc fuiffe Antiquum & Canonicum, aut
fanè eminentis ac eximie athoritatis. Eadem

X 2

Synodi

Lib. 3.

Cal.3.

Lib. 5.

cap.8.

Lib. 4.

cap.37.

[ocr errors]

164

[ocr errors]

من

Synodi Decreto fanctus Athanafius, atque adjungit: In Paftore quoque Scriptum babetur. Nam & Ariani inde etiam, quamquam is Liber in Canone non fit, allegationes faciunt. Ex adductis verbis. concluferunt Deum Verbum effe ex non entibus Creaturam. Ejufdem Magni Doctoris Pafchalis Epiftola inter Libros, quos in priori poft Canonicos Claffe tunc venerabatur Ecclefia, ponit & Librum Paftoris. Et in illuftrium Virorum Catalogo fcribit fanctus Hieronymus: Hermas, cujus Apoftolus ad Romanos fcribens meminit Salutate Phlegontem, Hermam, Patrobam, Hermen, qui cum eis funt Fratres, afferunt Authorem effe Libri, qui appellatur Paftor. Reverà utilis Liber, multique de eo Scriptorum veterum ufurpaverunt tefimonia. Sed apud Latinos pænè ignotus eft. Quæ verba fanctus Ado Viennenfis Epifcopus inferuit fuo Libello de Feftivitatibus Primitivorum San11. Jalii. &torum. Etiam in fuo Martyrologio fcribit Sanaus Pius Papa: fedit in Epifcopatu annis oclodecim. Pub bujus tempore Hermes Librum fcripfit, qui appellatur Paftor: Quia in habitu Paftoris ei Angelus apparuit. Confonat in vita fancti Pii Papæ Liber Pontificalis Pius natione Italus, frater Paftoris, fub cujus Epifcopatu frater ipfius Hermes Librum feripfit, in quo mandatum continetur, quod ei præcepit Angelus Domini, cum veniret ad eum in habitu Paftoris, ut fanctum Pafcha die Dominica celebraretur. Ejufdem Libri auctoritate fuit ufus ad firmandam fuam Pelagianam Hærefim Joannes Caffianus, & ex ipfo oftendere voluit inter boni & mali contrarias fuafiones ita omnem hominem naturali judicio & propriæ difcretioni effe commiffum, ut ei non plus à Deo præfidii, quam à Diabolo fit periculi. Verùm S. Profper in Libro contra Collatorem Refpondit: Nullius auctoritatis teftimonium difputationi fuæ de Libello Paftoris inferuit. Et S. Profperi judicium firmavit in fua Romana Synodo fanctus Papa Gelafius: Liber, qui appellatur Paftoris, apocryphus.

Cap.30

:

Hæc omnia teftimonia fibi mutuò non plenè cohærent. Etenim Liber Pontificalis hunc Herman S. Pontificis Pii fratrem, & fub ipfo Librum ex apparentis Angeli mandato dicit confcriptum, at verò Eufebius Cæfarçenfis ac S.Hieronymus affirmant Herman fuiffe S. Paulo coætaneum, & Origenes addit Librum effe directum ad Clementem, & Graptam. Quod ipfum palam affirmant S. Irenæus, S. Clemens Alexandrinus, ac Tertullianus. Palam fupponunt Librum effe antiquum, adeoque S. Pii, cui S. Irenæus convixit, Pontificatu longè antiquiorem. In Ecclefiafticorum Scriptorum catalogo rectè fcribit Dominus Robertus Cardinalis Bellarminus: Sanctus Irenæus Scripturam abfolutè non vocaret Librum Authoris fui temporis, & qui Apoftolus, vel Apofolorum auditor non fuiffet. Sancti Pauli ad Romanos Epiftola creditur fcripta Anno Christi Domini quinquagefimo octavo, & Hermas tunc erat aut Presbyter Romanæ Ecclefiæ, aut certè vir fimilis ætatis; at verò fanctus Pius non nifi centum poft annis, Anno Domini centefimo vigefimo octavo iniit Pontificatum. Et quidem Herman fuiffe ejus fratrem adfirmat apud Tertullianum etiam Author Carminis contra Marcionem :

Poft bunc deinde Pius, Hermas cui germine frater,
Angelicus Paftor, quia tradita verba locutus.

Herman cum Libro Pontificali appellat etiam Pa
ftorem: Paftorem Angelicum. Ob memoratam
apparitionem. Quo-circa aut Carmen illud cum
Libro Pontificali fallitur, aut fuerunt duo Her-
mæ, & duo ab illis fub eodem titulo fcripti Li-
bri ex mandato apparentis Angeli. Et hoc poftre-
mum probat in Laudato Catalogo D. Robertus.
Cardinalis Bellarminus: Exiftimo diverfos esse Au-
thores, & diverfos corum Libros, quamvis idem fe-
rè nomen gererent. Nam qui ab Apoftolo Salutari ju-
betur, vocatur Herman; frater Pii, dicitur Hermes.
Deinde Liber, qui dicitur fcriptus à fratre Pontifi
cis, præcipuè continebat Mandatum Domini per An-
gelum, ut Pafcha die Dominico celebraretur; at verò
in Libro Paftoris, qui à veteribus citatur,
& qui
adhuc extat, nulla fit mentio Pafchatis celebrandi
die Dominico. Quare probabile eft Librum Hermetis,
fratris Pontificis, citò interiiffe; & folum reliquum
effe illum celebriorem, quem fcripfit Herman discipu-
lus Apoftolorum. Adducit & alia argumenta. De-
inde in Illuftrium virorum Catalogo S. Hierony-
mus fcribit Librum Paftoris apud Græcos fuiffe
notiffimum, apud Latinos pænè ignotum. At fi
Author Libri fuiffet homo Latinus, & Romani Pon-
tificis frater, debuiffet Liber ipfius notior Latinis ef-
fe quàm Græcis.

Et hinc oritur quinta Quæftio, an reverà fuerint duo Authores, & duo fub eodem Titulo Libri? Refpondeo primò, Domini Cardinalis argumenta non effe firma. Non primum. Etenim fanctus Clemens Alexandrinus iftum Authorem quandoque appellat Hermen, quandoque Her-. metem. Nec fecundum. Etenim etiam Herman fuit vir Latinus, & Romanus, ideoque & ejus Liber debet Latinis fuiffe notior, quàm Græcis. Et olim omninò ita fuit. Etenim fanctus Iræneus, Latinus Epifcopus, ipfum citat uti notiffimum. Etiam Tertullianus adfirmat quod quædam Latinorum Ecclefiæ ex ipfo probarint fuos ritus Chriftiani Sacrificii. Quare non nifi poft hęc tempora cæpit à Latinis negligi. Nam & Joannes Caffianus, qui ejus Authoritatem adduxit, fuit vir Græcus. Tertium, quod alicujus ponderis videtur, Domini Cardinalis argumentum, ftatim expedietur. Quare refpondeo fecundò, debet effe & olim fuiffe unicus dumtaxat Author, unicus Liber. Et ipfum adhuc exiftere. Etenim omnia, quæ fanctus Irenæus, fanctus Clemens Alexandrinus, Tertullianus, Origenes, Arius Joannes Caffianus ex ipfo adduxerunt, teftimonia in ipfo reperiuntur. A S. Irenæo ac Ario adductum Locum habes in primo Mandato fecundi Libri. Adductum ab Origene Locum habes in fecunda Vifione Libri primi. Titulum, Angelus Pænitentiæ, quem ipfi tribuit fanctus Clemens Alexandrinus, habes in Prooemio Libri fecundi. Fol.311 Primus per eundem Clementem in primo Stromatum Libro adductus Locus eft in decimo Man- 3.6. dato fecundi Libri. Alter Locus eft in tertia Vifione primi L bri. Adductus à Tertulliano Locus eft in primi Procemio, ac in tertii Libri poftrema fimilitudine. Adductus à Caffiano Locus eft in fexto Mandato Libri fecundi. Hoc ergò Opufcu

ac

lum

lum eft omninò antiquiffimum. Parifienfes Do- | |fiis idem fic obfervabant, Euchariftiam miferunt. Atores ei præfigunt hoc Scholion; Dubitandum

nullo pacto eft Libellum hunc Paftoris, ut modò fcriptus habetur, ab Herma Pauli Difcipulo non effe confcriptum, cum & Hærefibus, & fabulis fit oppletus. Eum fanctus Gelafius in Romano Concilio inter Apocrypha fcripta abjicit. Item & fandus Profper in Libro contra Caffianum effe nullius authoritatis pronuntiat. Verofimile eft ab Hæreticis depravatum. Quod frivola habeat, negari non poteft. Negari poteft, quod habeat Hæretica. Marginalis Scholiaftes eum frequenter accufat de Novatianenfi Hærefi: Eò quod affirmat nullam, aut certè non nifi unicam poft Baptisma lapfis reftare Pœnitentiam ac Pacem. At fine caufa. Etenim Libellus

Atque cum Beatus Polycarpus, Aniceto Epifcopa-
tum adminiftrante, Romam adventaret, cumque
ille & Anicetus de aliis rebus, de quibus inter fe
diferepabant, pauca contuliffent, confeftim Pax fuit
inter eos conciliata. Quin pro hoc Fefto obfervando,
quod controverfia caput videbatur, charitatis vincu-
la neutiquam ruperunt. Neque tamen Anicetus Poly-
carpo poterat perfuadere, ut fuum obfervandi morem
deponeret. Quippe qui cum Joanne Difcipulo Domini
Noftri, & cum reliquis Apoftolis, quibufcum mul-
tùm verfatus fuiffet, femper ad illum eundem mo-
dum obfervaffet. Neque contrà Polycarpus Aniceto
perfuafit, ut confuetudinem Afiaticam ullo modo ob-
fervaret. Quippe qui morem Presbyterorum, qui il-

loquitur juxta primitivum Ecclefiæ rigorem, quilum erant antegressi, debere fedulò retinere affere-
Idololatria, Homicidio, & Machia nullam;
quibufdam aliis gravioribus delictis non impartie-
batur nifi unicam Pacem. Etiam in mortis articu-
lo. Attamen facilis admifero Libellum poftmodo
effe ab Erronibus depravatum.

ret. Quæ cum ita effent conftituta, communica
bant inter fe mutuò, & Anicetus in Ecclefia Ri-
tus, qui in Euchariftia peragi folent, Polycarpo,
ob reverentiam videlicet, quam erga illum babe-
bat, obeundi poteftatem conceffit. Et omnes Eccle-
fiæ, tum eorum qui decimo quarto die Feftum Paf-
chatis obfervabant, tum corum qui fecùs, placita
pace & tranquilla inter ipfas perfruebantur. Exftat
Epiftola apud Ecclefiafticam Hiftoriam Cæfare. Lib. 5.
enfis Eufebii.
cap. 14.

Et ex ipfa difcimus plura.. Primò, quod non
fanctus Pius, fed ejus fucceffor fanctus Anicetus
cæperit primus Afiaticas Ecclefias urgere ad Paf-
cha celebrandum die Dominico. Secundò, Quod
hac præfertim de cauffa Anicetus Afiæ Epifcopos
evocarit Romam: Et quod illæ legarint Magnum
Doctorem, fancti Joannis Apoftoli Difcipulum,
fanctum Polycarpum. Eadem de re fcribit in Il-
luftrium Virorum Catalogo fanctus Hieronymus:
Polycarpus Joannis Apoftoli Difcipulus & ab eo
Smyrna Epifcopus ardinatus, totius Afia Princeps

Quæftio fexta eft, an fanctus Pius Pontifex cæperit Orientales Ecclefias urgere ad Pafcha celebrandum in die Dominico? Dico, Ecclefias Orientales. Etenim Occidentales illud femper, à fancto Petro edocte, celebrarunt in Dominica. die, ideoque non urgeri eguerint. Hybernorum Ecclefia, quæ hac in parte aliud fecit, tunc necdum erat. Refpondeo fanctum Pium nihil tale feciffe. Lucet ex fancti Irenæi Lugdunenfis Epifcopi Litteris, quæ fanctum Papam Victorem à vexandis hac in parte Afiaticis Ecclefiis dehortantur: Non enim de die Pafchatis folùm, fed etiam de Jejunii ratione & modo eft conftituta ifta controverfia. Quidam namque unum diem fe jejunare oportere exiftimant, alii duos, non pauci plures, multi quadraginta: atque diurnis ac nocturnis boris omnibus numeratis diem fuum metiuntur ac ftatuunt.fuit. Quippe qui nonnullos Apoftolorum, & eorum Atque ejufmodi eorum qui hæc obfervabant Jejunia, varietas ac difcrepantia, non jam noftra atate cæpta eft, verùm etiam longè antè apud Majores noftros, qui non accuratè confuetudinem eorum, qui vel fimplicitate quadam, vel privata authoritate aliquid in pofterius tempus ftatuissent, obfervarunt. Atque nihilominus cum ifti inter fe Pacem tranquillam retinuerint, tum nos etiam inter nos retinemus. Et fic varia ac difcrepans Jejunii ratio concordiam Fidei plurimùm commendat. Adfirmat Ecclefiæ, utpotè varietatibus circum-amicta Reginæ, effe ac femper fuiffe varios hinc inde Ritus: Hos effe varia ejufdem Fidei vestimenta. Eadem ratione tractari fuadet diverfum diem Pafchalis Festivitatis. Et adjungit: Presbyteri ante Soterem, qui Ecclefiæ, cui tu jam præes, præfi ciebantur, Anicetum dico Pium, Hyginum, Telefphorum, Sixtum licet neque ipfi boc feftum eo die, quo Epifcopi Afia, obfervarent, neque aliis, poft fe ita obfervare permitterent; nihilominus tamen cum Epifcopis illarum Ecclefiarum, in quibus ita obfervabatur, ad fe accedentibus (quid quæfo magis repugnat, quàm ut hi hoc, illi illo modo obfervent) Pacem inter fe & concordiam perpetuò retinuerunt, ac nunquam propter iftum varium illius Fefti obfervandi modum fuerunt ulli aliquando ex Ecclefia ejecti. Sed Presbyteri illi, qui te anteiverunt etate, tametfi minimè illud ita obfervabant; bis tamen Epifcopis, qui in aliis Eccle

[ocr errors]
[ocr errors]

qui viderant Dominum, Magiftros habuerit & vi derit. Hic propter quafdam fuper die Pafche que ftiones, fub Imperatore Antonino Pio, Ecclefiam in Urbe regente Aniceto, Romam venit. Has quæftiones, quarum palmaris erat de Pafchate, fanctus Anicetus tractavit pacificè, fuadere conatus eft, ac illud ipfum vice verfa fecit fanctus Polycarpus. Et neuter alteri perfuafit. Et Anicetus honoravit Polycarpum. Ei advenienti Euchariftiam mifit in plenæ Communionis ac Charitatis Symbolum: Et ipfum poft difputationem, antequam Roma difcederet, invitavit & admifit ad folemne Sacrificium. Ex quibus difcimus tertiò, quod uterque hic in advenas Epifcopos honor fit antiquiffimus. Inftitutum Apoftolicum. Quartò difcimus, quod etiam Pius, Hyginus, Sixtus, Telefphorus, aliique ipforum Anteceffores eodem modo tractarint Afiaticos Epifcopos. Quintò, quod ita actum fit ufque ad fanctum Soterem proximum fuccefforem fancti Aniceti. Hic cæpit iftum morem abrumpere, & Afiaticos Epifcopos ad Latinum Pafchatis diem potenter urgere. Ipfis Romam adventantibus nec Euchariftiam mifit, nec obtulit Locum folemnis Sacrificii. Haud dubiè mors impedivit, ne ad ulteriora procederet. Sanctus Victor, qui ipfi poft fanctum Eleutherium fucceffit, ejus Acta refumpfit, ac profecutus eft, & Afiaticam Ecclefiam, quod parere nollet, Catholica communiqne privavit. Hinc

exiftimo

[ocr errors]
[merged small][ocr errors]

1ib.5. eap, 22.

exiftimo nullum fub fancto Papa Pio fuiffe Her-1 | Narciffus Epifcopus Hierofolymorum, Præfides & metem, cui in Paftoris fpecie apparens Angelus fuerunt. Aliud etiam eft Epifcoporum, qui Roma fr militer conveniebant, de eadem controverfia Statudederit mandatum agitandi has quæftiones: Omnia hæc effe apocrypha, ac fuppofititia. Paftoris tum: Quod quidem Victorem id temporis Epifcopum Liber eft illius Hermæ, quem falutari juffit fan- fuiffe declarat. Aliud item Epifcoporum Ponti, quiAus Paulus: Hinc in illo nulla eft memoria ha- bus Palmas, utpote antiquiffimus & maximè venerum quæftionum. Eft ac femper fuit unicus Li- randus præfidebat. Aliud Ecclefiarum Galliæ, quas ber Paftoris. Irenæus regebat Epifcopus. Aliud porrò Ecclefiarum, que Ofroenam, & reliquas in eo loco civitates incolebant. Aliud feparatim Bacchylli, Ecclefiæ Corinthiorum Epifcopi. Et alia denique aliorum propè infinitorum, qui uno confenfu judicioque uno eandem de illius Fefti obfervatione tulere fententiam. Atque iftorum omnium una hæc, quam docuimus, confentiens erat decifio. Exponit quæftionis exordium, decurfum, ac varium finem, aft non radices & fundamenta. Etenim de Angelici Paftoris apparitione ac Mandato nullam facit memoriam.

Hac de re fcribit vetuftus per Henricum Juftellum vulgatus, Libellus Synodicus: Synodus Divina & fanda Provincialis, Romæ congregata à Beatiffino Aniceto ejufdem Urbis Papa, & Polycarpo fancto Martyre, Smyrnæ Epifcopo, aliifque Epifcopis decem, contra eos, qui Judaico more, Luna decima-quarta Divinum celebrabant Pafcha, aliif

Ritibus & typis id ipfum perficiebant. Hæc igitur que Synodus definivit tremendam & falutarem Domini Noftri JESU CHRISTI & Dei Paffionem in Sanda Parafceve myfticè celebrandam, Refurrectio nem autem, vitæ auctricem, ipfa celebri & magna Donsinica omni modo effe peragendam. Dicit varia. Primo, à S.Aniceto fuiffe celebratam Synodum. Eft incertum. Etenim hujus Synodi Eufebius non meminit. Quidquid fit, illa non fuit Provincialis. Etenim Romanæ Metropolios Provincia non folummodo decem tunc habuit Epifcopos, fed longè plurimos. Si fuerit Synodus, fuit ex advenis Epifcopis. Has enim Synodos fuiffe femper à Patriarchis ufitatas, fuo loco demonftrabitur. Libellus ifte fecundo dicit ifthic fuiffe definitum, ut Pafcha ageretur die Dominico. Nullo modo fubfiftit. Etenim Eufebius difertè fcribit nec Afiaticum Aniceto à Polycarpo, nec Polycarpo ab Aniceto Latinum morem fuiffe perfuafum. Quare fi fuerit Synodus, utramque Ecclefiam permifit in fuo fenfu abundare. Libellus tertiò dicit, quod ifta Synodus fanxerit Dominicam Paffionem celebrandam in Parafceve. Supponit ipfam tunc fuiffe celebratam in Parafceve. Hoc eft omninò verum. Hæc celebratio eft Apoftolicum Inftitutum. Suo loco oftendetur.

Porrò motam fub S.Victore quæftionem amplè exponit Cæfaræenfis Eufebius: Quoniam illis temporibus de Fefto Pafchatis in honorem Servatoris obfervando non exigua concitata propterea erat controverfia, quod omnes Ecclefie Afia, antiqua quadam traditione adducæ, cenfebant decimo-quarto die Lunæ, quo Judæis olim præceptum erat, ut Agnum immolarent, feftum illud celebrandum, & omninò co die, in quemcumque hebdomade diem fortè incideret, jejuniis finem ftatuendum: Et quod non in more pofitum effet, cæteris Ecclefiis per univerfum orbem terrarum difperfis, quæ confuetudinem ex Apoftolica traditione ad hoc ufque tempus continuatam tenebant, nimirum ut non alio die, quàm eo, quo Servator à mortuis refurrexerit, jejunia dissolverentur, iftum modum obfervare: Idcirco Concilia & Conventus Epifcoporum in unum cogebantur, & omnes una fententia Decretum Ecclefiafticum per Litteras ad omnes Ecclefias fcriptas ratum faciebant, nempe ut non alio die aliquando quàm Dominico, fterium Refurrectionis Domini à mortuis celebraretur, &ut in hoc folo jejuniorum, quæ circiter Pafcha fieri folent, finem faceremus. Decretum autem Epifcoporum, qui tum erant in Paleftina convocati, ad banc ufque ætatem Scriptis cuftoditum eft. In quorum Synodo Theophilus Cæfareæenfis Ecclefiæ Epifcopus

من

My

Interim ex ejus dictis difcimus varia. Primò, quod Pafcha die Dominico celebrare fit traditio Apoftolica. Nempe alii & alii Apoftoli aliud & aliud in aliis & aliis Ecclefiis ob alias & alias rationes inftituerunt. Secundo difcimus quod plures etiam per Orientem Ecclefiæ iftam traditionem femper obfervarint, & poftmodò ex hujus quæftionis occafione Synodaliter firmarint. Tertio difcimus, quod Palestinæ Provinciæ Synodo non folus Cæfaræenfis Metropolita, fed etiam Hierofolymæ Epifcopus præfederit. Quod nempe hic inter omnes Comprovinciales effet proto-Thronus. Et hanc dignitatem illi confirmavit Septimus Canon Nicænus. Et erat Dignitas fingularis. Nec enim omnes Comprovinciales ille dumtaxat præcedebat, fed & illis fimul cum Metropolita præfidebat. Eft dignitas fine exemplo. Singularis reverentia fanctæ Civitatis. Quarto difcimus, quod etiam Lugdunenfis ac Corinthia Ecclefiæ femper fuerint Metropolitanæ, ac habuerint propriam Provinciam. Quinto difcimus quod fuperius per S. Auguftinum laudata, circa univerfalem totius Ecclefiæ Difciplinam motas quæftiones in Provinciarum Synodis agitans, & fic præparans ad œcumenici Concilii Judicium, Confuetudo fit omninò antiquiffima. Palestine Synodi, quod Eufebii tempore adhuc extabat, Decretum doleamus periiffe. Poterat nos plura docere. Sextò difcimus, quod Hierofolymitana Ecclefia fuum Judaicum Pafchatis morem non retinuerit ufque ad Nicænum Concilium. Eum depofuit in hac ifta S. Theophili ac S. Narciffi Synodo. Et hinc oritur quæftio quomodo ifta Synodo longè junior S. Firmilianus in famofa ad S. Cyprianum Epiftola conftanter ac difertè dicat iftam Ecclefiam fuo adhuc tempore Judaizaffe? Nec cum quibufdam reponi poffit, quod loquatur de primitivo ante fuam ætatem tempore. Palam loquitur de fuo tempore. Et exinde concludit Romanam Ecclefiam non dumtaxat circa Rebaptifmum,fed etiam circa Pafchalem Festivitatem ab Apoftolicis Inftitutis deviare. Quare aliud nefcio refpondere, quam quod Hierofolymitana Ecclefia iftud Cæfa ræenfis Synodi Decretum aut nunquam admiferit, aut poftmodum ab ipfo recefferit.

Ex adductis Eufebii verbis Septimò discimus varias de hac re Synodos, quas oportet elucidari. Prima eft Palestina, cui præfederunt Theophilus Cæfareæenfis Metropolita, & Narciffus Epifcopus

« VorigeDoorgaan »