Pagina-afbeeldingen
PDF
ePub

117

vafiffet. Et ipfe palàm affirmat eum tunc apud || Ariftarchum in theatro comprehen

Orthodoxos fuiffe ufitatiffimum. Et probatum ab

omni ipforum Ecclefia. Et hoc ipfum firmat fan

aus Rutilius. Hic enim erat & Orthodoxis &
Montaniftis communis Martyr, ideoque paffus

ante ortum iftius Hærefis. Et gloriofus nofter Pa-
triarcha Petrus in præfenti Synodo & Canone af
firmat ipfum fundari in Apoftolico exemplo. Ita
evertit palmare Tertulliani argumentum.

non

[ocr errors]

derunt, unà cum Paulo peregrinantes, qui volebat ad populum adire: Quoniam propter ipfum qui perfuaferat, & multam turbam ad Dei cultum traduxerat, feditio facta fueAlia Septimii argumenta funt modici ponderis. rat. Non fiverunt eum, inquit, DiEorum unica bafis eft, quod Perfecutionis fuga non liceat, ideoque nec nummaria Redemptio, fcipuli. Quin etiam nonnulli, ex Autique fugæ fpecies. Eft hæretica bafis, fiaticis Magiftratibus, qui ei erant dumtaxat ab Apoftolis, fed & ab ipfo Domino amici, miferunt ad eum & fuaferunt, per verbum & exemplum damnata. Ifta Redem-nè fe theatro daret. Si qui autem ptio nequaquam eft abnegationis fpecies. Eft manifesta abnegationis evafio. Per ipfam & Manus, cum iis contendere perrexerint, qui & Lingua, & Mens fervantur integræ, fola Gru- animum fincerum ei adhibent mena vacuatur. Exequitur Dominicam Regulam dicit: Diligenter ferva animam tuam, qui Quid proderit homini, fi universum Mundum lucre& nè retrò afpexeris: Petrus quoque Apoftolorum Princeps eis in mendiam erat conjectus, & traditus quaqui jam in cuftotuor quaternionibus militum ad eum fervandum : Qui cum noctu fugiffet, & ex Judæorum manu fervatus effet, juffu Angeli Domini, facto inquit, die erat non parvus tumultus inter Milites quidnam factum esfet Petro. Herodes autem cùm eum quæfiviffet, & non inveniffet, interrogatos cuftodes juffit fuffocari, propter quos nulla culpa in Petrum confertur: Licebat enim eis illo vi

tur, animæ verò fuæ detrimentum patiatur? Adeò
non fervivit Mammona. Ejus partem expendit,

ut fibi & fuis dives Fidelis fervet neceffaria. Por-
rò quod liberatum à Chrifto Domino Corpus per
ipfam vili-pendatur, eft frivolum. Refpondeat

Lactantius Firmianus: Plato & Diogenes fervi
non fuerunt. His fervitus evenit. Sunt enim capti.

Lib. 3. Platonem quidem redemisse Aniceris quidam traditur
cap. 25. feftertiis octo. Itaque infectatus eft convitiis redem-

ptorem Seneca, quod parvo Platonem æftimaverit.
Furiofus, ut mihi quidem videtur, qui homini fue-
vit iratus, quod non multùm pecunia perdidit. Scili

cet aurum appendere debuit, tanquam pro mortuo
Hectore, aut tantùm ingerere nummorum, quantùm
venditor non popofcit. Uti aurum, ita etiam, im-
mò longè magis, fatuum eft proprium corpus fine

neceffitate prodere ac expendere. Quod ipfum ver

bo & exemplo docuerunt femper ac docent Fide-
les omnes, qui fub Saracenis, Turcis, ac variis
Hæreticis vixerunt, & vivunt. Attamen antiquo-
rum Patrum nullus iftum Tertulliani errorem

ideoque æquivalet multis Scriptoribus.

tem revocetur

,

Script retudit. Miror, & ignoro cauffam. Exi-fo quod factum fuerat effugere, fiftimo quod refutatu indignum judicarint. Quidquid fit, præfens Sancti Petri Canon eft Synocut & omnes infantes qui erant in dalis › Bethleem, & in omnibus ejus finiQuidam cenfent etiam Eliberi nam Synodum erCan. 3.raffe cùm Septimio. Damnat Flamines, qui non bus; fi fciviffent eorum Parentes immolaverint, fed munus tantùm dederint. Fer- quod erat futurum : qui à crudeli dinandus Mendoza per Munus intelligit pretium homicida Herode fublati funt, Libellorum. Alii redemptionis nummos. Gabriel Alba-Spinæus intelligit Gentilia fpectacula. Et unus qui ab eo quærebatur infans rectè. Hæc enim erant munus, quandoque ex de periret, qui & ipfe juffu Angeli Dei bito, quandoque ex gratuita mente, à Flamini-effugit, qui celeriter jam cœperat bus datum Populo. Proinde hic Canon ad prefen

tem rem non faciens, eft fuo loco exponendus.

CANON XIII,

UN

mæ,

ut

fpolia accipere, & acriter præpascere, fecundum appellationem nominis, quemadmodum fcriptum eft voca nomen ejus, celeriter fpolia, velociter depopulare, eo quod priufquam infans fciat vocare Patrem &

NDE nec eos qui omnia reliquerunt propter falutem ani-Matrem & fecefferunt, licet accufare tanquam aliis propter ipfos detentis. Nam & Ephefi pro Paulo Gijum &

capiet Poteftatem Damafci, & fpolia Samariæ, coram Rege Affyriorum. Magi ergò ut jam fpoliati, & prædationibus infestati In

fantem

118

fantem humiliter & fuppliciter ado-11do Cypriano, interdum etiam laudari. Cujus ratio

a

nem non aliò referes, quàm ad temporum ftatum
conditionem. Nam initio perfecutionum, ut ce-
teris animos ad mortem pro Chrifti nomine obeun-
dam augerent, pufilli animi esse in perfecutione fu-
ea verò ingruente, nulli vitio
clamitabant
gere
dabatur quoque modo fidei vitæque confulere. Exi-

[ocr errors]

priano objurgatos. Quomodò ad primam Perfe,
cutorialium Edictoruin famam ftatim terreren-
tur, ac fefe haberent olim Chriftiani, exponit
Montanita Tertullianus in Libro de Corona Cap.1.
Militis Muffitant, utique Orthodoxi Fideles,
tam bonam & longam pacem periclitari. Nec dubi-
to quofdam Scripturos, Emigrare, Sarcinas expe-
dire, fugæ accingi de civitate in civitatem. Nul-
lam enim aliam Evangelii memoriam curant. No-

:

rant, thefauros fuos aperientes, &
ei offerentes maximè opportuna, &
magnifica dona, Aurum, & Thus,
& Myrrham, ut Regi, & Deo, &
-Homini: Unde ad Regem Affyrium ftimat iftiufmodi Extorres fuiffe à fancto Cy-
non amplius reverti voluerunt,
Providentia vetiti. Divinitùs enim
admoniti, inquit, in fomnio nè re-
verterentur ad Herodem, per aliam
viam regressi sunt in regionem fuam.
Unde cùm vidiffet fanguinolentus
Herodes fe à Magis illufum, valdevi
fuit commotus: Et mitens, inquit,
interfecit omnes infantes qui erant
in Bethleem, & in omni ejus confi-
nio, à bimatu, & infra, juxta tem-
pus quod à Magis diligenter didice-
rat. Cum quibus, & alium priùs na-
tum Infantem, cùm interfecturus
cùm interfecturus
quæfiviffet, & non inveniffet, Pa-
trem ejus Zachariam interfecit inter
Templum & Altare, cum effugiffet
Filius cum Matre Elifabeth. Unde
nec ullo modo reprehenduntur.

H

SCHOLION.

Ic Canon à fui per nummos Redemptoribus pergit ad fugientes perfecutionem; in campum, defertum, aliam regionem, aut quodvis voluntarium exilium abeuntes, quos Epift.19. Primitiva Ecclefia vocavit Extorres. Ita in Literis ad fanctum Cyprianum Caldonius Epifcopus laudat Felicem & ejus conjugem Victoriam,|| atque adjungit: Extorres faci reliquerunt possesfiones, quas nunc Fifcus tenet. Hæc igitur fuga Domum, Poffeffiones, omnem fubftantiam deferebat, ac exponebat Fifco, atque ita fuit non exigui meriti ac virtutis. Effe Extorrem erat fublimis adeò Titulus, ut proximè fequeretur Martyres & Confeffores. Pluribus hoc oftendi in Scholiis ad Præfcriptiones Tertulliani. Porrò in Literis ad Romanæ Ecclefiæ Clerum fanctus Cyprianus memorat tredecim fuas ad ipfum LiEpift. 15. teras, & adjungit In quibus nec Clero Confilium, nec Confefforibus exhortatio, nec Extorribus, quando oportuit, objurgatio noftra defuit. Ad hæc verba fcribit in primo antiquarum Obfervationum Libro eruditus Aurelia Epifcopus Gabriel Cap.15. Alba-Spinæus: Extorrium duo funt genera. Quit dam ob Religionem & Fidem Chriftianam in exilium pellebantur: Alii fecedebant, ut fefe periculis fubducerent & tormentis, in quibus defpondebant fe animum invictum & propofiti tenacem retentuxes. Cæteros hos aliquando reperies objurgari à fan

[ocr errors]

Paftores eorum: in Pace Leones, in Prælio cervos. Alba-Spinæus videtur credere, quod immaturam iftiufmodi fugam fanctus etiam Cyprianus reprehenderit. Et adjungit: Quos tamen, utique objurgatos, à fe Extorres, Cyprianus in Tractatu de Lapfis ftantes appellat. Exiftimat autem illos argui de folo veniali peccato. Et iftud

omninò poffit intercurriffe. Quod tamen ipfos

objurgarit, & à fe objurgatos fcripferit fanctus
Cyprianus, nunquam credidero. Exponit fe
gloriofus, Martyr in Literis ad Rogatianum
Presbyterum ac alios Confeffores. Affirmat ali- Epist.7.
quos Martyres Confeffores malè agere, atque
inter alios ponit & hunc exceffum: Alius in eam
Patriam, unde Extorris factus eft, regreditur, ut
deprebenfus non jam quaf Chriftianus, fed quafi
nocens pereat. Hos dicit objurgandos, compri-
mendos, emendandos. Objurgat non eos, qui
immaturè fine neceflitate fugiunt, fed qui pro-
fcripti in Patriam redeunt. Iftos nullibi objur
gavit.

Porrò quod Perfecutio legitimè fugiatur, fan-
aus Petrus demonftrat Authenticis Teftimoniis
atque exemplis. Et in adducto fancti Efaiæ Lo-
co per Samariæ fpolia & Affyriorum Regem alii
etiam Patres intelligunt pia per adorantes Domi-
num Magos allata munera, ac furorem Regis He-
rodis. Ita Tertullianus intelligit in Libro contra Cap.9.
Judæos, in Libro de Refurrectione,in tertio Cap.20.
contra Marcionem Libro, & in quinto. Sanctus Cap.1.
&13. &
Petrus etiam hic edicit Zachariam, Barachiæ Fi- 18.
lium, quem Chriftus Dominus dixit à Judæis oc-
cifum inter Templum & Altare. Affirmat effe
Patrem fancti Joannis Baptiftæ. Et adjungit cauf-
fam Martyrii. Per omnia confonat in Libro de
vita Prophetarum fanctus Epiphanius: Zacharias Cap.23.
Propheta, Sacerdos, Jojade Filius, Joannis Ba-
ptifte Pater fuit. Hunc Herodes interfecit inter Alta-
re&domum Domini, adeò ut in veftibulo Templi ejus
funderetur cruor. Ortus hic erat Hierofolymis è domo
David. In media porticu in domo Domini. Idem
de Domini Nativitate vaticinatus eft. Ergo illic in
domo Domini propè Templum eft fepultus. Quo ex
tempore multa in Templo Portenta ac Vifa contige-
runt. Neque enim amplius Sacerdotes poterant aut
apparentes Angelos cernere, aut ex Adyto refpon-
fa Populo dare, neque per Ephod interrogare, ne
que per Urim refpondere, ut antea confueverant ad
bodiernam ufque diem. Iftum Zachariam fuiffe fan-
Ai Joannis Baptifte Patrem affirmat in Libro

con

Cap.27.

[ocr errors]

Præcurforis habuerit Patrem Barachiam, ficut & 119 is qui ex duodecim erat, dicitur Barachia Filius. Verifimile eft, quod ficut illi fuerunt cognomines, ita

Patres ipforum. Idem Theophylactus pergit ad undecimum caput fancti Luce: Quis fuit Zacharias, quem occiderunt inter templum & Altare? Alii quidem dicunt fuisse prifcum Zachariam, JojaRegum. Alii verò Patrem Præcurforis, eò quod ille de Filium, quem lapidarunt, ut difcimus ex libro poftquam peperiffet Chriftum, & conftituerat eam in ordinaverat Dei Genetricem cum Virginibus, etiam plum & Altare, quod eft extra Ereum. Et propteloco, quo ille ftant. Hic enim locus eft inter temrea occiderunt eum. Nam quia exfpectabant quidam Chriftum Regem fuum futurum, nolebant autem Regem ferre, ideo occiderunt Sanctum, qui afferuerat Virginem peperiffe, & Chriftum natum effe regnaturum fuper eos, quod averfabantur. Utique Hefenferat. Proinde hæc cædes videtur contigiffe rodis Regis factio, quæ & in Infanticidia conpoft Sacræ Virginis Purificationem, aut Infanticidii tempore, aut ftatim poft ipfum. Etenim detur omninò facta in Purificatione. Eadem die alia Zachariæ in Virginem Matrem reverentia vifacta funt Simeonis Prophetia, & plura alia, ex quibus mota fuit omnis Hierofolyma, & quibus Herodes vidit fe delufum à Magis, atque ita emiJoannes cum Matre aufugerat, & Pater Zachafit crudele Edictum Infanticidii. Sanctus infans rias pergebat adventum Chrifti Regis firmare, Hinc Judaica Herodis factio ipfum invafit. Hinc Chriftus Dominus illud facinus, quod fanctus Petrus Herodi adfcribit, adfcripfit Judæis. Quia fuit ambobus commune. Hinc iterum aliam fan

contra Antropo-Morphitas etiam fanctus Cyrillus Alexandrinus, verùm diffentit in cauffa : Zacharias Prophetico fpiritu ad occultorum cognitionem quafi manu-ductus, cum Myfterium Virginis de incorrupto partu probè intelligeret; non arcuit incontaminatam ac puriffimam Matrem ab eo templi loco, qui Virginibus ex Lege defignatus erat, docens videlicet Judæos, Creatorem totius Univerfi, omnifque Creaturæ Dominum, humanam naturam, cum reliquis etiam omnibus fibi fubjectam habere, & pro fuo arbitratu, quocumque velit, ducere: Non autem ipfius Legibus adftrictum effe. Adeò ut in ipfius Poteftate fi tum fit, novam creaturam creare, que Mater effeda, Virgo effe non definat. Idcircò non arcuit eam à loco templi Virginibus dicato. Erat autem locus bic Spatium inter Altare & Templum, intermedium. Quando igitur audierunt Regem ac Dominum omnis Creature ad humanam Nativitatem per Incarnationem procedere, veriti nè in Regis Poteftatem atque Imperium venirent, eum qui hæc de partu teftificatus erat, propè ipfum Altare Sacerdotem facrificant. Et in fexagefimi primi Pfalmi Commentario fanAus Auguftinus laudat Divinam in hoc mundo Civitatem, & adjungit: Tota ergo illa Civitas loquitur à fanguine Abel jufti ufque ad fanguinem Zacharia. Inde, & deinceps à fanguine Joannis per fanguinem Apoftolorum, per fanguinem Martyrum Fidelium Chrifti una Civitas loquitur. Palàm affirmat extremos fub antiquo Teftamento Martyres effe Abel & Zachariam: Et Zachariæ proximum ac Martyrii fub Novo Teftamento imitatorem effe fanctum Joannem Baptiftam. Quare ifte Zacharias non poteft non effe illius Pater. Hoc ipfum in Homilia de humana Chriftius Petrus & fanctus Epiphanius; aliam iftius faGeneratione tradit magnus Bafilius: Quod Maria per omnem ætatem Virginitatem retinuerit, fatis de-Theophylactus, & fibi mutuò non adverfantur: clarat Hiftoria, quæ de Zacharia enarratur. Fama eft enim, & ea ex Traditione ad nos perlata, Zachariam, cum in loco Virginibus deputato, Mariam poft Domini Partum collocaviffet, à Judæis inter templum & Altare esse trucidatum, accufante Populo, quafi care Mirabile illud ac inauditum Signum, Virginem videlicet peperiffe Virginitate incorrupta, introducere ac prædicare voluiffet. Et in Oratione ad Chrifti Domini Nativitatem Frater ejus fan&us Gregorius Nyffenus Epifcopus de extremis deficientis Synagogæ Facinoribus fcribit: Oportebat ut Judæorum Prophetas occidentium, & à Deo miffos lapidibus obruentium, ac Zacharia tandem inter templum & Altare interfecto piaculum admittentium rabies detegeretur. Hanc cædem affirmat effe noviffimum Synagogæ facinus, & ipfam adjun-ficatione adducit git patrato per Herodem Infanticidio, atque ita iftum Zachariam omninò cenfet fuiffe Patrem fancti Joannis. Ad vigefimum tertium fancti Matthæi Caput fcribit etiam Bulgarorum Antiftes Theophylactus: Cujus Zachariæ Dominus hoc loco meminit? Alii dicunt illum fuisse uno de duodeçim Prophetis, alii Patrem Præcurforis Domini. Habet enim ita Narratio nobis tradita, quod borus quidam in templo fuerit, in quo ftabant Virgi nes. Igitur cum effet Pontifex, poftquam Deipara peperiffet Chriftum, & ftatuiffet illam in eo loco, indignati funt contra eum Judæi, & occiderunt eum, quod cùm Virginibus collocaffet mulierem, quæ pepeverat. Non eft enim mirabile, quod etiam Pater

cinoris cauffam adducunt fanctus Cyrillus ac

Quia nempè cauffa intervenit & concurrit. Et hinc fanctus Hieronymus qui iftum Zachariam vult fuiffe Jojada Pontificis Filium & fuccefforem, non eft infallibilis. Recipienda præfertim Joannis intelligi volunt ex quibufdam Apocryphonon funt hæc ejus verba: Alii Zachariam Patrem fus, quia Salvatoris prædicaverat adventum. Etrum fomniis approbantes quod propterea fit occienim nunquam credidero fanctum Petrum ac omnem ejus Synodum fuiffe fecutos Apocryphorum fomnia. Firmiùs credo effe locutos ex authentica Traditione. Et certè ipfemet Hieronymus fuam opinionem approbat ex apocrypho EvangeJojada ac Barachiæ vocabulis, ac ipforum fignilio Nazaræorum. Res miranda. Ea quæ illic de fervire poffint ad fanctum Epiphanium, qui Patrem Joannis dixit Jojada Filium, conciliandum cum aliis, qui dicunt FiMago duxit originem: Et fædavit ipfa Apostolilium Barachiæ. Gnofticorum Hærefis è Simone ca tempora. Et nata eft inter ipfam Judæam. Pluribus hæc monftravi in Scholiis ad Præfcriptiones Tertulliani. Proindè illa Evangelicam ipfius Domini Prædicationem aut viderat, aut proximè audierat. At verò, licet Fabulofas cauffas adferat, adferit hunc inter Altare & Edem occifum Zachariam fuiffe Patrem fancti Joannis. Vide hæc apud fanctum Epiphanium. An ille fuerit fummus Pontifex, eft alia quæftio. Magni Patres ante Theophylactum afferunt. Hos inter funt

[ocr errors]

fan

[ocr errors]

fanctus Ambrofius & fan&tus Auguftinus. Quod
interim ejus Martyrium fuerit à Chrifto Domino
landatum, evincit ejus fcopus. Hic enim fuit de-
monftrare quod vera juftitia femper iniquorum
odiis & perfecutionibus fuerit obnoxia. Hinc ad-
ducit primum & ultimum Martyrem : Abelem,
& Patrem fui Baptista.

San&us Petrus, & omnes alii fancti Patres,
dum fugam in quavis perfecutione adferunt lice-
re, loquuntur de folis Laicis, non de Epifcopis
aut Clericis. Adversùs omnem hanc Fugam Septi-
mius Tertullianus fcripfit operofum Librum, &
multis argumentis conatur illam ad Evangelii
prævaricationem profcribere. Palmare argumen-
tum eft authoritas novi Paracleti loquentis per fce-
leratum Montanum. Reliqua funt parvi ponderis.
Cap.11. Legatur devius liber. Hic interim inter varios er-
rores habet hanc veritatem: Sed cùm ipfi auctores,
id eft, ipfi Diaconi, Presbyteri, & Epifcopi fugiunt,
quomodò Laicus intelligere poterit, qua ratione di-
dum, Fugite de civitate in civitatem? Itaque cum
Duces fugiunt, quis de gregario numero fuftinebit ad
Evan-
per
gradum in acie figendum fuadentes? Et
gelica & per Prophetica teftimonia demonftrat
bonum Paftorem lupo vifo non poffe à grege fu-
gere, atque concludit: Quod nunquam magis fit,
quam cum in perfecutione deftituitur Ecclefia à Clero.
Hæc eft recta & perpetua doctrina Ecclefiæ. Ipfa
Athanafio peperit neceffitatem fuæ Fugæ
magno
per Apologeticos libros expurgandæ. Etenim Eu-
febiana Arianorum Factio non laborabat Monta-
ni erroribus, nec perfecutionis damnabat Fu-
gam: Dumtaxat Athanafium, quod Epifcopus
fugeret, dixit Apoftolicæ Difciplinæ prævarica-
torem. Apoftolicam Difciplinam infigniter &
amplè exponit fanctus Auguftinus in Literis ad
Honoratum Thabernienfem Epifcopum. Eft
Epift. longa, at elegantiffima Epiftola. Compendio
edicam ejus Capita. Duas hac de re fanctus Au-
guftinus fcripfit Epiftolas: Ex occafione Wan-
dalica captivitatis & perfecutionis. Quare eas
fcripfit fub vitæ finem. Prima fuit ad Quod-Vult-
Deus Epifcopum, quem quidam malè cenfent
fuiffe Carthaginenfem Primatem, cui adhuc Dia-
cono Auguftinus infcripfit & Librum de Hærefi-
bus. At certum eft errare. Etenim Victor Ton-
nonenfis Epifcopus difertè affirmat Aurelio Pri-
mati Capreolum, Capreolo fucceffie Quod-Vult-
Deus. At verò Capreolus Auguftino fuper-vixit.
Ita lucet ex ejus Literis ad Concilium Ephefi-
num. Proinde quam Sedem habuerit ille Quod-
Vult-Deus Fateor me ignorare. Ad ipfum fcripta
Epiftola periit aut later. Ejus tamen compendium
habet Epiftola ad Honoratum: Dixi nec eos effe
prohibendos, qui ad loca (fi possunt ) munita migra-
se defiderant, & Minifterii noftri Vincula, quibus nos
Cbrifti charitas alligavit, nè deferamus Ecclefias
quibus fervire debemus, non esse rumpenda. Epifto-
la dixit duo: Primò, quod Laici poffint fugere.
Secundò, quod remanentes non poffint deferi à
fuis Epifcopis & Clericis, ideoque hi, faltem
omnes, fugere non poffint. Et Auguftinus ad-
jungit: Quamvis Epiftolam illam breviter fcripfe-
rim, nihil me tamen prætermifisse arbitror, quod &
refpondenti dicere, & quærenti audire fufficeret.
Interim Honoratus cenfuit fuis dubiis non plenè
fatis-factum.

189,

Audiamus rem à S. Poffidio: Cum Wandali impenderent hoftes, Auguftinus à Sanéto Viro, noftro CoEpifcopo Thabernienfis Ecclefie, Honorato Literis fuit confultus, Utrùm illis adventantibus,ex Ecclefiis Epi fcopis vel Clericis recedendum esset, an non? Honoratus ergò cefpitavit, cur etiam Epifcopi & Clerici non poffint fugere. Primum dubitandi Fundamentum fuit hoc: Hoc Confilium propterea tibi non fufficit, ut fcribis, nè contra Domini Præceptum vel Exemplum facere nitamur, ubi fugiendum esse de civi tate in civitatem monet. Honoratus exiftimabat iftis Domini verbis contineri Præceptum,& ipfo etiam Epifcopos & Clericos obvinciri. Ejufdem mentis fuit nefcio quis alius in Africa Episcopus, de quo Auguftinus: Epifcopum quemdam dixiffe audivi mus: fi Dominus nobis imperavit Fugam in eis perfecutionibus, ubi poteft fructus effe Martyrii, quantò magis debemus fugere Steriles Paffiones, quando eft Barbaricus & hoftilis incurfus. Hic Epifcopus cenfebat varia. Primò, diftinguebat Gentilium Perfecu tiones à Barbarorum in Romanum Imperium hoftili incurfu. Secundò credebat à folis illis, quod Chriftianam Fidem impugnarent, Perfecutioni bus creari Martyres; toleratas à Barbaris Paffiones effe fteriles. Quo in puncto fuit hallucinatus. Tertiò cenfebat ifta Domini de fugiendo verba dirigi etiam ad Epifcopos, ac ipfis contineri Evangelicum Præceptum. Et in hoc conveniebat cùm Honorato. Quartò ex iftis inferebat Barbaricas Wandalorum devaftationes effe omninò Fugiendas etiam ab Epifcopis & Clericis.

Sanctus Auguftinus adducit & fecundum Honorati Fundamentum: Si in Ecclefiis perfiftendum eft, quid fimus nobis vel Populo profuturi, non video, nifi ut ante oculos noftros viri cadant, fæminæ conftuprentur, incendantur Ecclefiæ, nos ipfi tormentis deficiamus, cùm de nobis quæritur, quod non habemus. Utique argentum & aurum. Audi & tertium Fundamentum. Hic fortè quis dicat, ideò debere Dei Miniftros fugere à talibus imminentibus malis, ut fe pro utilitate Ecclefiæ temporibus tranquilliortbus fervent. Fuit & quartum argumentum : Sunt fanè qui arbitrantur Epifcopos & Clericos non fugientes in talibus periculis, fed manentes, facere ut Plebes decipiantur, cum ideò non fugiunt, quia manere fuos Præpofitos cernunt. Hæc duo pofteriora videntur non fuiffe adducta per Honoratum. Ex ipfis interim lucet, quod ifta Quæftio tunc apud Afros ac omne Romanum Imperium fuerit admodùm agitata. Nempè Wandalorum irruptio erat non folummodò Barbarica, fed infuper Ariana, atque ita omnes in graviffimum metum ac ftuporem circumfcripferat.

Ad hanc Quæftionem prima fancti Auguftini Adfertio fuit, quod quifque Laicus poffet fugere. Etiam tote Civitates. Lucida funt ejus verba: Nam fi certa effent ifta mala, quæ timentur nè in locis, in quibus fumus, fortè contingant; priùs inde fugerent omnes, propter quos ibi manendum eft, & nos à manendi neceffitate liberos redderent. Non enim quif quam eft, qui dicat Miniftros manere oportere, ubi jam non fuerint quibus necefsè fit miniftrare. Ita quidam fancti Epifcopi de Hifpania profugerunt, priùs Plebibus partim fuga lapfis,partim peremptis, partim obfidione confumptis, partim captivitate depreffis.

Quod ipfum Longobardorum tempore factum eft in Italia, ideoque plures Cathedrales Ecclefias

tunc

Cap.11

tunc fuiffe fuppreffas, ac aliis unitas, poffis difcere ex variis Literis Magni Gregorii. Pergit Auguftinus ad quartum Honorati argumentum: Sed facilè eft hanc refponfionem vel invidiam declinare, alloquendo eafdem Plebes, atque dicendo: Non vos decipiat quod de loco ifto non fugimus. Non enim propter nos, fed propter vos potiùs hìc manemus: Ne vobis non miniftremus quidquid faluti veftræ quæ in Chrifto eft, novimus necessarium. Si ergo fugere volueritis, & nos ab iftis, quibus tenemur, Finculis folviftis. Quod tunc puto effe dicendum, quando verè videtur utile effe ad locd tutiora migrare. Et poft quædam: Si autem hoc audito abire maluerint, nec illis manendum eft, qui propter illos manebant; Quia ibi jam non sunt propter quos manere adhuc deberent. Quicumque igitur ifto modo fugit, ut Ecclefiæ necessarium Minifterium illo fugiente non defit, facit quod Dominus præcepit fivè permifit. Ex his vides Tertullianum in Libro de Fuga in Perfecutione effe lapfum in his verbis: Cæterùm, fi grex fugere deberet, non deberet Præpofitus gregts ftare, fine cauffa ftaturus ad tutelam gregis, quam Grex non defideraret, ex licentia fugæ fcilicet. Tertullianus urget Domini verba, quæ Paftorem veniente Lupo vetant fugere, & ex inde concludit nec Gregem fugere poffe. Peffimè. Etenim Dominica verba agunt de Paftore non fugientis Gregis. Hujus Paftor etiam interdum poteft fugere.

Quod cuivis Laico liceat fugere, conftanter tradunt & alii Patres. In quarto Stromaton Libro fanctus Clemens Alexandrinus laudat Evangelii verba: Cùm vos Perfecuti fuerint in hac civitate Fol.504 fugite in aliam, & commentatur: Dominus non fuadet fugere, tanquam malum fit pasi Perfecutionem; nec ut mortem extimefcentes, jubet nos eam fuga declinare. Vult autem nos nulli esse auctores, neque alicujus mali cauffa adjutores, nec nobis ipfis, nec ei qui perfequitur, nec ei qui interimit. Denuntiat enim quodammodò ut caveat. Qui autem non obedit, eft audax & temerarius, & inconfultè fe in manifefta pericula conjiciens. Si autem qui hominem Dei interimit, in Deum peccat, is quoque ejus cædis reus tenetur, qui fe offert judicio. Talis autem erit, qui non vitat perfecutionem, capiendum se præbens per audaciam. Is eft, qui, quantùm in fe eft, adjuvat improbitatem ejus, qui perfequitur. Affirmat Non-fugam effe fpeciem fpontaneæ oblationis. Rigida fententia. Eandem fequitur in fua ad Imperatorem Conftantium Apologia Magnus Athanafius Salvatoris mandatum eft, ut contra Perfecutores fuga, contra Indagatores Latebris utane fi nos in apertum periculum offeramus, acriùs provocemus Perfequentium furorem. Siqui

mur

[ocr errors]

121

tur, quiefcit à miferiis, qui autem in fugam fe dat, longè leviorem quàm fugam exiftimat. Quapropter cum in horas exfpectet inimicorum adortus, mortem qui in fuga moritur, non inglorius moritur. Nam & bi quoque Adoream Martyrii confequuntur. Hosce effe veros Martyres amplè & nervosè confir

mat,

Cyprianus. Etenim fcribit in Sermone de Lapfis: Quod ipfum conftanter docet gloriofus Martyr Primus eft Victoria titulus, Gentilium manibus apprehenfum, Dominum confiteri. Secundus ad gloriam fervari. Illa publica, hæc privata Confeffio eft. Ille gradus eft, cauta feceffione fubftractum Domino rejudicem fæculi vincit, hic contentus Deo, fuo Judice, confcientiam puram cordis integritate cuftodit. appropinquante bora fua jam maturus inventus eft, Illic fortitudo promptior, hic follicitudo fecurior. Ille bic fortafsè dilatus eft: Qui Patrimonio derelicto idcircò feceffit, quia non erat negaturus, confiteretur utique fi fuiffet & ipfe detentus. Affirmat has effe forum Glorias, maximas & eximias ftantium Fracœleftes Martyrum coronas, fpirituales Confef trum Virtutes. Et in exhortatorio ad Martyrium Cap.21 Libro: Nec folos animadverfos & interfectos Divinæ Pollicitationis manent præmia, fed etiam fi ipfa Paffio fidelibus defit, fides tamen integra atque invis dla perftiterit, & contemptis ac relictis fuis omnibus Chriftum fe fequi Chriftianus oftenderit, ipfe quoque à Chrifto inter Martyres honoratur,pollicente ipfo

dicente: Nemo eft qui relinquat Domum, aut Agrum, aut Parentes, aut Fratres, aut uxorem, aut filios propter Regnum Dei, & non recipiat septies tantum in ifto tempore, in fæculo autem venturo vitam æternam. Et in Epiftola ad Ecclefiam Thi- Epist. barenfem: Nec quifquam, Fratres Chariffimi, cum 56. Populum noftrum fugari confpexerit metu perfecutionis & fpargi, conturbetur, quod collectam Fraternitatem non videat, nec tractantes Epifcopos audiat. Simul tunc omnes esse non possunt, quibus occidere non licet, fed occidi necefse eft. Ubicumque in iltis diebus unufquifque Fratrum fuerit à Grege interim neceffitate temporis, corpore non Spiritu feparatus, non moveatur ad fugæ illius horrorem, nec recedens

latens folitudine deferti loci terreatur: Solus non folitudine ac montibus Latro opprefferit, fera invafeeft, cui Chriftus in fuga comes eft. Et fi fugientem in rit, fames, aut fitis, aut frigus afflixerit, vel per Maria præcipiti navigatione properantem tempeftas aut Procella fubmerferit: Spectat militem fuum Chriftus ubicumque pugnantem, & perfecutionis cauffa pro nominis fui honore Morienti præmium reddit,quod daturum fe in perfecutione promifit. Nec minor eft Martyrii gloria, non publicè & inter multos perisse, cum pereundi cauffa fit propter Chriftum perire. Suf

Martyres & coronat.

dem in æquilibrio eft, & fe ipfum occidere, & feficit ad teftimonium Martyrii fui teftis ille, qui probas
inimicis ad occidendum propinare. Qui autem fugit,
ut Dominus præcepit, is temporum articulos novit,
verè fuis Perfecutoribus cavet, ne ufque ad San-
guinem fundendum evecti, rei fiant ejus præcepti,
quod homicidium vetat. Et in fuæ fugæ Apologia
Eliam, Michæam, aliofque qui Perfecutiones
fugerunt, Prophetas laudat; adfirmat ipfos ne-
quaquam ex mortis metu fugiffe, atque profe-
quitur: Duo hæc pariter observabant, & quidem
confultò, ne fefe periculis objicerent, neque cùm cri-
mine ignaviæ, quafi ignavi & timidi, exilii erum-
nas, morte graviores, exhorrerent. Qui enim mori-
Differt. Procm. Tom. I.

Docet varia. Primò, quod ad prima Persecu-
dò, iftam fugam omninò probat. Tertiò, affir-
tionis Edicta totæ Ecclefiæ tunc fugerint. Secun-
mat tum fugiffe etiam Epifcopos & omnem Cle-
rum, atque ita Ecclefiafticas Synaxes penitùs
Quintò illos, quos in tali fuga contigerit quovis
ceffaffe. Quartò hanc etiam fugam comprobat.
modo mori, effe plenos Martyres. Loquitur de
integris Fidelibus. At verò de Lapfis longè aliud
fcribit in Literis ad fanctum Papam Cornelium :
Tum deinde fi relictis omnibus rebus fuis fugerit Epift.54

fidelis.

« VorigeDoorgaan »