Pagina-afbeeldingen
PDF
ePub

112

[ocr errors]

cens: Juftificata eft magts Thamar, quàm Ega. ForSperarunt non folummodò in femet-ipfis, fed etiam in fuis Proximis Diabolum vincere. Ejus tafsè Adolefcentula lapfa fit Occafionibus, quæ deli&orum fomites funt, decepta, ac præcipitata fit: prudentiam, feu aftutiam vincere, qui à FortioPeccamus & Seniores. Hanc commiferationem rum corde exclufus, ideoque & indignatus, omcunctis Pœnitentiæ Adminiftris commendat ex nes nequitiæ fuæ vires effundebat in iftos infirmiores. Et illorum femet-ipfos efferentium aliqui pectore, & demonftrat isti Officio quàm maximè neceffariam. Id ipfum demonftrat in Sermone de aliorum pro fe preces poftularunt ex fide, contempore fanctus Auguftinus: Ideo beatum Petrum 124. jecti fuerant in vincula & cruciati tormentis. Et quidam erant Lapfi. Et jam poftulabant Ecclefiæ paalulùm Dominus fubdeferuit, ut in illo totum humanum genus poffet agnofcere nihil fe fine Dei gratia gratiam, & Divinæ Majeftatis Pacem. Proinde decimus & nonus Canon agunt de integris feu ci- prævalere, & ut Ecclefiæ Rectori futuro ignofcendi trà fecutum Lapfum Oblatoribus; hic Canon peccantibus quædam Regula poneretur. Credende enim erant Petro Apoftolo Claves Ecclefiæ: Immò creagit de Oblatoribus lapfis. Et Conftantinus Hardite funt ei Claves Regni Cælorum. Credenda quomenopulus dat illi hoc compendium: Eis, qui verùm propter fpontè quidem certamen obierunt que ei erat Populorum innumera multitudo, quæ ef varios cruciatus abnegarunt, ac deinde rurfum pœ- || fet pro fuæ naturæ vitiis, passionibus, culpis invonituerunt, factumque fuum deplorarunt, æquum eftiuta atque peccatis. Denique fic ad cum Salvator diannuere, & pro eis tum preces fundere, tum Numen placare. Eos fanctus Petrus ad plenam Pacem admittit fine omni Pœnitentia. Et adjungit cauffam: Memores itaque multorum laborum, & miferiarum, quas pro Chrifti nomine fuftinuerunt, cum ipfi etiam pœnitentiam egerint, & quod à fe faHum eft per proditionem, in corporis afflictione & mortificatione defleverunt, & fe præterea teftentur in vita fua fuiffe à civitate alienos, fimul oremus &poftulemus pro eorum Reconciliatione. Per fpontaneos fui Oblatores Tyranni paffim erant crudeliores Hinc ifti Lapfi fuerant paffi exilia, tormenta, multos labores atque miferias. Et ex TyFannorum manibus liberati, femet-ipfos in fletum dederant, atque fleverunt ex animo. Hæc omnia fanctus Petrus confideravit, & judicavit ad plenam Satisfactionem fufficere. Locum hic habet Cap.11. illud fancti Pauli in prima ad Corinthios Epiftola: Quod fi nofmetipfos dijudicaremus, non utique judicaremur.

Sanctus tamen Petrus ifti voluntarie Satisfa&tioni adjunxit duo adjutoria. Primum eft in his verbis: Simul oremus & poftulemus pro corum Reconciliatione. Adjunxit fuas preces. Ita & de fancto Ambrofio fcribit in ejus vita fanctus Presbyter Paulinus: Ambrofius erat flens cùm flentibus. Siquidem quoties-cumque illi aliquis ad percipiendam Pœnitentiam Lapfus fuos confeffus effet, ita flebat, ut &illum flere compelleret. Videbatur enim fibi cum jacente jacere. Et in fecundo de Pœnitentia Libro ipfe Ambrofius femet-ipfum non dumtaxat fuorum peccatorum plena remiffione donatum, fed etiam ex Catechumeno & Palatino creatum EpiCap.8. fcopum, inducit Chrifto Domino fupplicantem

ret

cit: TIBI, inquit, DE DI CLAVES RE
GNI CELORUM. Denique fequitur dicens:
QUÆCUMQUE LIG AV ERIS SUPER
TERRAM, ERUNT LIGATA ET IN
CÆLO: Videlicet ut in Clavibus Fidelis janitor,
in Sententiis effes clementiffimus Difpenfator. Erat
enim revera hic Petrus paulò durior & feverus, ficut
ejus aufleritatem truncata ob Chrifti injuriam servi
Principis Sacerdotum declarat auricula. Hic igitur
tam durus tamque feverus, fi donum non peccandi à
Domino fuiffet adeptus, quæ venia commiffis Popu-
lis donaretur? Sed idcirco Divine Providentie Se-
cretum ita temperavit atque permifit, ut primus ipfe
laberetur ac rueret in peccatum, quò ergà peccantes
duriorem Sententiam proprii cafus intuitu tempera-
Ut Populorum Doctoribus & Magi-
ftris effet exemplum, . . Cùm fortè quis fuerit in
Ecclefia delicto præventus, non ftatim Abjiciat, con-
demnet; fed Compatiatur ac Lugeat, Confoletur ac
Revocet; Commodet jacenti affeclum, porrigat ma-
num; erigat Lapfum, fpem ci Divina Clementiæ re-
promittens. Et in alio Sermone de tempore: Me-
lior eft Peccator humilis, quàm Juftus fuperbus. San-
tus Thomas à Villa-Nova, optimus Valentino-
rum Archi-Epifcopus non folum Lapforum Con-
feffionem lachrymis animabat, fed proprii corpo-
ris flagellis ipforum infirmam Satisfactionem ad-
juvabat & fulciebat. A quo fpiritu plurimum di-
ftant, quotquot hodie fibi confitentes Lapfos durè
increpant, confundunt,fine Abfolutionibus dimit-
tunt. Certè hoc citra ipfius Pœnitentis neceffita-
tem aut utilitatem non eft faciendum. Et ob fo-
lam utilitatem fieri non poffit in invitum. Loquor
juxta jam plurium feculorum S.Patribus probatam
& exercitatam, Catholice Ecclefiæ Difciplinam.

49.

in hæc verba: Serva Domine Munus tuum, cuftodi
Donum quod contulifti etiam refugienti. Ego fciebam, Sanctus Petrus dicit: Simul oremus & poftule-
quod non eram dignus vocari Epifcopus, quoniam mus. Loquitur ad omnem fuam Ecclefiam. Non
dederam me fæculo huic, fed gratia tua fum quod folis propriis adjuvit, fed & junctis totius fuæ Ec-
fum. Et fum quidem minimus omnium Epifcoporum, clefiæ precibus juffit Lapfos adjuvandos: Adju-
&infimus merito. Tamen quia & ego laborem ali vandam Satisfactionis infirmitatem, & ita Recon-
quem pro fancta Ecclefia tua fufcepi, hunc fructum ciliationem impetrandam. Quod ipfum in Librist
tuere, ne quem perditum vocafti ad Sacerdotium, de Poenitentia amplè & variè docuit fanctus Am- Lib. 1.
eum Sacerdotem perire patiaris: Ac primùm ut con- brofius. Laudat Apoftoli de Lapfo in nefandam cap. 15.
dolere norim Peccantibus affectu intimo. Hæc enim Mochiam Corinthio ad iftam Ecclefiam verba :
fumma virtus. Quia fcriptum eft: Et non gaudebis Expurgate vetus fermentum, ut fitis nova consper-
Super Filiis Juda in die perditionis eorum. Et ne fio, ficut eftis azymi, atque commentatur: Apo-
magna loquaris in die tribulationis corum. Sed quo-folus benè ait expurgate. Velut enim operibus
riefcumque peccatum alicujus Lapfi exponitur, com-
patiar, nec fuperbè increpem, fed lugeam & de-
fleam, ut dum alium feo, me ipfum defleam, di-

quibufdam totius Populi purgatur, & plebis lachrymis abluitur, qui orationibus & fletibus plebis redimitur à peccato, & in homine mundatur inte

riore.

viore. Donavit enim Chriftus Ecclefiæ fuæ, ut unum per omnes redimeret, quæ Domini JESU meruit adventum, ut per unum omnes redimerentur. Hiç fenfus Paul eft, quem verba obfcuriorem faciunt. Confideremus ipfum Apoftoli Sermonem: Expurgate, inquit, vetus fermentum, ut fitis nova confperfio, ficut eftis azymi. Quod tota Ecclefia fufcipiat onus peccatoris, cui compatiendum & fletu, & oratione

dolore eft: Et quafi fermento ejus fe totam confpergat, ut per univerfos ea, quæ funt fuperflua in aliquo pænitentiam agente, viritim mifericordiæ aut compaffionis velut collativa quadam admixtione purGap.7. gentur. Pergit in fecundo Libro ad Pœnitentem lapfum Si te per Confeffionem detuleris ipfe, etfi mortuus fueris, revivifces. Veniat ad monumentum tuum Chriftus, & fi viderit flere pro te Martham, boni fœminam Minifterii, flere Mariam, quę attentè audiebat Verbum Dei, ficut fancta Ecclefia, que optimam partem fibi elegit; movebitur mifericordia cum viderit in tuo obitu lachrymas plurimoram, & dicet: ubi pofuiftis eum? Hoc eft, in quo

Reorum ftatu eft, in quo Pœnitentium Ordine? Vi

deam quem fletis, fi lachrymis fuis ipfe fe moveat.
Videam fi jam peccato ei, cujus venia pofcitur, de-
functus eft. Dicet plebs: Veni, & vide. Quid eft,

veni? hoc eft, veniat peccatorum remiffio, veniat

remiffionem, Exempla in Evangelio, Apoftoli113 cis Literis, ac aliis authenticis Scriptis funt obvia. Et Dominicum confilium atque mandatum eft: Facite vobis amicos de Mammona iniquitatis, cuta. Hanc Clementiam nos imitari mandat fanut cùm defeceritis, recipiant vos in æterna Taberna&us Petrus, & permittere, ut Lapforum Pœnitentia per talia etiam interceffionum Subfidia adjuvetur. Non de humana, fed de Divina interceffione loquitur: De fufis ad Deum pro Lapfo rum amicorum Reconciliatione precibus.

CANON XII

[ocr errors]

runt

[ocr errors]

IS enim, qui pecuniam dedeomni malitia imperturbati effent, ut ipfi omni ex parte ab crimen intendi non poteft. Damnum eniin, & jacturam pecuniarum fustinuerunt nè ipfi animæ detrimento afficerentur, vel ipfam etiam perdedefunctorum vita, mortuorum refurrectio veniat in bunc peccatorem Regnum tuum. Veniet itarent, quod alii propter turpe lucrum que, & levari lapidem jubebit, quem cervicibus non fecerunt: Quamvis Dominus dipeccatoris Lapfus impofuit. Et in alio ejufdem cat; quid enim hominem juvabit, fi Cap.10. Libri capite: Fleat pro te Mater Ecclefia,& cul- univerfum Mundum lucratus fuerit, pam tuam lachrymis lavet: Videat te Chriftus me rentem, ut dicat, beati triftes, quia gaudebitis. animæ autem detrimento fuerit affeAmat, ut pro uno multi rogent. Denique in Evange&tus, vel eam etiam perdiderit? Et lio motus viduæ lachrymis, quia plurimi pro ea flebant, filium ejus refufcitavit. Ideo citiùs exaudivit

,

JESUS Petrum ut Dorcas refurgeret, quià Pauperes mortem mulieris ingemifcebant. Eadem de cauffa Flentes omnibus Dei Charis adgenicula

bantur, ut hi fuis precibus ipforum pœnitentiam adjuvarent. Quod ipfum in hoc pofteriori loco

etiam notavit fanctus Ambrofius. Proinde uti Cathedrales & Parochiales, ita & Regulares, quæ Fidelium Confeffiones audiunt, Ecclefiæ obligantur pro iftis Confiftentibus quotidianas &

ferventes preces fundere, atque ita ipforum in

rurfus, non poteftis Deo fervire & Mammonæ In illis enim apparuerunt qui Deo fervirent, exofis, conculcatis, contemptifque pecuniis & in eo compleverunt, quod fcriptum eft: Pretium redemptionis ani& in Actibus quoque Apoftolorum mæ hominis, propriæ divitiæ. Nam

firmas Satisfactiones fupplere, adjuvare, exple-legimus, eos qui pro Paulo & Sila re. Eft non modicum adjutorium. Et noviffimis his temporibus, quæ Populum ad plenas Satisfa&tiones non permittunt compelli, fingulariter neceffarium.

Aliud fubfidium, quod infirmis Lapforum Satisfactionibus adjecit fanctus Petrus, eft in his verbis: Cum iis, qui lugent & maærent pro iis, qui in certamine vicli sunt à maligni Diaboli viribus, fi

ve pro Parentibus, vel Fratribus, vel Liberis,

unà dolore & triftitia affict, neminem quidquam penitùs lædit. Scimus enim etiam propter aliorum fidem quofdam effe Dei bonitatem affecutos, & in peccatorum remiffione, & corporis fanitate, & mortuorum refurrectione. Stantium & integrorum Fidelium pro Parentibus, Filiis, Fratribus, ac aliis amicis Lapfis interceffiones affirmat ab Ecclefia non fpernendas. Hanc fpretionem adver

quæ

[ocr errors]

Theffalonicæ ad Magiftratus trahebantur, cum multis pecuniis fuiffe dimiffos. Poftquam enim ipfos propter nomen multùm oneraffent, & multitudinem Magiftratusque perturbaffent, ab Jafone, inquit, & reliquis Satis-datione accepta, eos dimiferunt. Fratrem autem noctu protinùs Paulum & Silam miferunt in Berræam.

SCHOLION.

fari Divine Clementia, que variis propter fimi-Conftantinus Harmenopulus dat Caroni hot

les interceffiones reddit fanitatem corporis,

vam è morte vitam, ac item ipforum Peccatorum Differt, Procm. Tom. I.

Compendium: Qui pecunias dederunt, ut tormentis eriperentur, culpa carent; cùm pecuniaP

rum,

Cap.12.

$14

rum, quàm anime detrimentum fubire maluerint. | Notanda funt verba fancti Petri: Ut ab omnis improbitatis moleftia omni ex parte remoti effent. Notanda eft repetitio, omnis improbitatis, omni ex parte. Etenim etiam quidam illorum, qui per Libellos, aut Altaris tranfitum evaferant, dederant pecunias, & graviter peccarant; Quia on nempe omnem ex omni parte improbitatem non evaferant. Canon loquitur de illis, qui omnem & plenam à Sacrificii etiam fuco libertatem, ac plenè immaculatam fui cuftodiam emerant. Et affirmat ipfos non peccaffe, ideoque nec egere pœnitentia. Et probat hoc ex authoritate fancti

[hanc Redemptionem effe omni fuga fædiorem ac turpiorem, & ipfam damnat ex vario capite. Primò, quod indignum fit, hominem Domini Sanguine redemptum, denuò nummis redimere. Affirmat effe injuriam & in ipfum hominem, & in iftud ineffabile Pretium. Effe injuriam in hominem, quoniam quem Dominus Deus redemit infinito, tu æftimas viliffimo pretio. Effe injuriam & in iftud Pretium, quia ipfum cenfes vile, dum ejus mercem cenfes vilem. Affirmat iftud infinitum Pretium à te commaculari, depretiari, & adverrùs ejus dignitatem depugnari: Et ipfum etiam hominem cenferi viliorem; quia tibi non

Pauli Apoftoli, qui fuas Theffalonicæ perfecu-conftat aut æftimatur tantì, quantì conftitit Chri-
tiones permifit per Jafonem ac alios Cives pecu-
nia redimi, atque ita fe liberari à neceffitate præ-
varicandi aut moriendi. Hæc fancti Lucæ verba,

accepta Satisfactione à Jafone & cæteris, dimi-
ferunt eos, intelligit de Satisfactione per datas pe-
cunias. Quæ expofitio eft omnino bona, & benè
notanda.

Canon fancit contrà Septimium Tertullia-
num, qui ad Montanum delapfus, iftas pecunia-
rias Redemptiones duriffimè damnavit, & affe-
ruit prævaricatorias. De fuga in Perfecutione fcri-
pfit fingularem Librum, omnem hìc fugam rigi-
diffimè damnat, & poft plenè probatam, aut po-
tiùs probari tentatam iftam Thefim, pergit ad
Quæftionem de perfecutionis ac tormentorum re-
demptione. Qui quærit, an perfecutio fugienda fit,
fequentem quoque queftionem jam profpiciat necefse
eft; Anfi fugienda non eft, redimenda certè fit? Ul-
trò igitur & de hoc tibi fuggeram, definiens perfecu
tionem, quam conftat non effe fugiendam, proinde
nec redimendam. Pretium inter-eft... Cæterùm, fi-
cut Fuga redemptio gratuita eft, ita Redemptio num-
maria, fuga eft. Certè & hujus, timiditatis confi-
lium eft. Quod times, redimis: Ergò fugis. Pedi-
bus ftetifti, currifli nummis. Hoc ipfum quod fteti
fi ex redemptione, fugifti. Hoc eft primum pro
errore argumentum. Eruditum, & falfo nixum
principio. Quod enim fuga in perfecutionibus li-
ceat, immò quibufdam fit in Præcepto, femper
docuit Catholica Ecclefia. Et fuo loco ftatim de-
monftrabitur. Pergit Tertullianus ad fecundum
argumen um Ut autem redimas hominem tuum
nummis, quem fanguine fuo redemit Chriftus, quàm
indignum Deo & difpofitione ejus, qui Filio fuo non
pepercit pro te, ut fieret Maledictum pro nobis? In-
famem Paffionem & mortem quam Deus Verbum
pro nobis à Diaboli poteftate redimendis dedit in
pretium Deo Patri fuo, omni conatu exaggerat,
atque profequitur: Quis eft nunc qui adversùs il-
lum reluctatur, immò depretiat, & mercedem ejus
tam magno comparatam, pretiofiffimo fcilicet Sangui-
ne, commaculat? Jam ergo, meliùs fugere, quàm
fieri viliorem, fi non tantò fibi conftabit homo, quanti
conftitit Domino. Et Dominus quidem illum redemit
ab Angelis, Mundi-Tenentibus Poteftatibus, à Spi-
ritalibus nequitia, à tenebris hujus ævi, à judicio
eterno, à morte perpetua : Tu autem pro eo pacifce-
ris cum Delatore, vel milite vel furunculo aliquo
Præfide, fub tunica & finu, quod ajunt, ut furti-
vo, quem coram toto mundo Chriftus emit, immò &
manumifit. Hunc ergo liberum pretio æftimabis,
pretio poffidebis, nifi eodem, quantò, ut diximus
Domino conftitit, Sanguine fuo fcilicet ? Affirmat

[ocr errors]

fto Domino. Secunda ratio eft, quod indignum fit à Diabolo, omnium Tyrannorum ac iniquorum Principe, ac omni ejus poteftate redemptum hominem, denuò redimere à Delatore, Milite, Præfide. Notanda funt verba: Furunculo aliquo Præfide. Afferunt Romanorum Præfidum foediffimas fordes, qui ab opulentis Chriftianis, fub tunica & finu, id-eft, clandeftinè, furunculorum more, accipiebant nummos, atque ita fuorum Principum Edicta prævaricati diflimulabant ab iftorum perfecutione. Septimius affirmat redemptum à Diaboli poteftate hominis effe liberrimum corpus, ideoque non poffe vendi: Hinc neque poffideri pretio, nec pretio redimi, præfertim à Delatore, Milite, furunculo Præfide, viliffimis perfonis. Hos enim omnes infirmi & opulenti Fideles corrumpebant. Hìne affirmat Septimius, quod femet-ipfos ab illis emerent, adeoque & permitterent vendi; Et quidem fub finų & tunica; Hominem à Chrifto Domino coràm toto mundo redemptum ac manu-miffum: Et hoc viliffimo pretio.

Tertium Tertulliani argumentum eft in fe quentibus verbis: Ut quid ergò de homine Chriftum redimis in homine, in quo Chriftus eft? Non aliter & Simon facere tentavit, cum pecuniam Apoftolis obtulit pro Spiritu Chrifti. Audiet ergò & ifte, qui fe redimens, Chrifti fpiritum redemit: Pecunia tua tecum fit in interitum, quoniam gratiam Dei pretio confequendam putafti. Affirmat iftam redemptionem effe Simoniam quia nempè Chriftum Dominum, ejufque in te habitantem Spiritum, aut fanè liberam iftorum in te habitationem Paganus tibi pecunia vendit, adeoque tu emis. Pergit ad quartum argumentum: Quis talem abnegatorem non fpernat? Quid enim dicit ille Concuffor? Da mihi pecuniam. Certè nè eum tradat; fiquidem non aliud venditat, quàm quod prafaturus eft præmio tuo. Cùm das, utique nè tradaris voluifii. Non traditus autem, traduci habebas? Ergò dum nolendo tradi, non vis traduci, nolendo negafii, quod te esse traduci noluifti. Immò, inquis, dum nolo traduci quod fum, fum confefus id effe, id eft Chriflianum. Potes itaque te Martyrem vindicare, conftanter oftendiffe Chriftum? Redimens, non oflendifti. Apud unum, fi fortè confeffus es; Ergò & apud plures nolendo confiteri, negafli. Ipfa falus judicabit hominem excidiffe, dum evadit. Excidit ergò, qui maluit evafiffe. Negatio eft etiam Martyrii recufatio. Chriftianus pecunia falvus eft: Et in hoc nummos habet, nè patiatur, dùm adversùs Deum erit dives. At enim Chriftus fuo Sanguine fuit dives pro illo. Felices itaque pauperes; Quia illorum eft, inquit, Regnum

[ocr errors]

10

riam Dei, fi tributo licentiam Secta compenfaveri-
mus? Itaque qui eam præmio pacifcitur, difpofi-
tioni Divine adverfatur. Cum igitur nihil nobis Cæ-
far indixerit in hunc modum ftipendiaria Seca,

Regnum Cælorum, qui animam folam in confifcato
habent. Si non poffumus Deo fervire & Mammonæ,
poffumus à Deo redimi & à Mammona? Quis enim
magis ferviet Mammonæ, quàm quem Mammonas re-
demit? Verba, Pauperes folam animam in confifca-fed nec indici tale unquam quid poffit, Anti-Chrifto
to habent, demonftrant cauffam ex qua divites fe
pecunia redimerent, fuiffe non folius mortis me-
tum, fed etiam metum Confifcationis. Ex quo
lucet Redemptionem hanc, dum apud ipfum Pro-
vinciæ Præfidem fieret, fuiffe non modicam. Ter-
tullianus ergò iftam redemptionem affirmat effe
veram negationis fpeciem ob duas cauffas. Pri-
mò, quod talis redimens femet-ipfum coram uni-
co dumtaxat Delatore, Milite, aut furunculo
Præfide fe fateatur Chriftianum, apud alios au-
tem omnes abneget. Etenim apud fuæ Chriftiani-
tatis ignorantes non vult traduci feu aperiri, quod
illam fcientes evadit impunè, ideoque creditur
abnegaffe: Secunda ratio eft, quod femet-ipfum
per Mammonam redimere, involuat damnatam
Mammonæ fervitutem.

jam inftante, & in fanguinem, non in pecunias bian
te Chriftianorum, quomodo mihi proponere poteft
fcriptum esse : Reddite quæ funt Cæfaris Cæfari?
Miles me, vel delator, vel inimicus concutit, nibil
Cæfari exigens, immò contra faciens; cum Chriftia-
num Legibus bumanis reum, mercede dimittit.
Alius eft denarius, quem Cæfari debeo, qui ad eum
pertinet, de quo tunc agebatur, tributarius, à tri
butariis fcilicet, non à liberis debitus. Aut quomo-
do reddam quæ funt Dei Deo? Utique proinde imagi-
nem monetam ipfius, infcriptam nomini ejus, id
eft, hominem Chriftianum? Quid autem Deo debeo,
ficut denarium Cæfari, nifi fanguinem quem pro me
fudit Filius ipfius. Quod fi Deo quidem hominem

fanguinem meum debeo; nunc vero in eo fum tem-
pore, ut quod Deo debeo, expoftuler, utique frau
dem facio, id agens, nè quod debeo, folvam. Be,
ne obfervavi præceptum, Cæfari reddens, quæ funt
Cæfaris, Deo verò quæ funt Dei abnegans. Affir-
mat à Romanis, augendi ærarii etiam per fordes
Studiofiffimis, Imperatoribus ufque tunc nul-
lum fuiffe Chriftianis impofitum cenfum aut tri-
butum. Chriftianam Religionem ufque tunc non
fuiffe ftipendiariam. Addit Romanæ Reipubli
cæ formam effe Divinam difpofitionem. Hinc
infert neminem Chriftianum etiam à femet-ipfo

tunc Perfecutores non in Chriftianorum pecu-
nias hiaffe, fed in folum fanguinem. Affirmat
Domini verbum, reddite quæ funt Cæfaris Ca-
fari, nihil facere ad præfentem quæftionem. Et
recte. Etenim hæc Redemptio non apud Cæfarem
fiebat, fed apud militem, delatorem, inimicum,
aut furunculum Præfidem : Et quidem contra Cę
faris Edicta. Erant Acta furtiva, & prævaricato-
ria. Hinc interim difcimus Chriftianam Sectam
ufque tunc Romanis non fuiffe ftipendiariam.
Septimius vocem, Seca, accepit in bonum. Eft
phrafis illi familiariffima.

Pergamus ad quintum argumentum : Poftremò, quo exemplo uteris in redemptionem Traditionis? Apoftoli perfecutionibus agitati, quando se pecunia tra&antes liberaverunt? Quæ illis utique non deerat ex prædiorum pretiis ad pedes eorum depofitis. Certè multis locupletibus credentibus, viris ac fœminis, qui bis etiam refrigeria miniftrabant. Quando aut Aquila, aut Stephanus hoc modo eis in perfecutione fuccurrerunt? Paulus quidem cum Felix Præfes pecunias Je pro eo accepturum à Difcipulis fperaffet, de quo & apfe in fecreto tractavit cum ipfo, neque ipfe pro fe,poffe pecunia redimi. Adjungit cunctos ufque meque Difcipuli pro eo numerarunt. Illi utique Difcipuli, qui flentes quod Hierofolymam tendere perfeveFaret, & perfecutiones prædicatas illic non præcaveret, poftremò inquiunt: Fiat voluntas Dei. Quæ ifta voluntas? Utique ut pateretur pro nomine Domini, non ut redimeretur. Oportet enim, quomodo Chriftus animam fuam pofuit pro nobis, ita fiert pro co& à nobis. Nec tantùm pro ipfo, immò etiam pro fratribus propter ipfum. Quod Joannes docens, non & fratribus numerandum, fed moriendum potius pronuntiawit. Nihil intereft, fi quem Chriftianum redimere non debeas aut emere. Et adeò voluntas Dei fic eft. Affirmat huic Redemptioni nullum fuffragari Apoftolicum exemplum aut teftimonium, immò utrumque refragari. Etenim fanctus Paulus Felici Præfidi, iftiufmodi redemptionem exfpectanti noluit affentiri. Et fanctus Joannes Apoftolus, qui in prima fua Epiftola pro fratre moriendum juffit, non juffit numerandum. Deinde Chriftianum hominem non licet emere: Ergò nec redimere. Et hinc vides Canonem, qui Chriftianum Mancipium vetat à Chriftianis diftrahi, effe antiquiffimum, Apoftolicum.

En fextum argumentum: Adfpice Regnorum & Imperiorum, utique à Deo difpofitum ftatum, in cujus manu eft cor Regis. Tanta quotidie erario Regio augendo profpiciuntur remedia cenfum, vectiga lium, collationum, fipendiorum: Nec unquam ufque adhuc ex Chriftianis tale aliquid profpectum eft, fub aliquam redemptionem Capitis & Sectæ redigendis, cùm tante multitudinis nemini ignote fructus ingens meti poffet. Sanguine empti, fanguine numerati.nullum nummum pro Capite debemus; quia caput noftrum Chriftus eft. Non decet Chriftum pecunia conftare. Quomodo & Martyria fieri poffent in gloDiffert. Proxm. Tom. I.

Cap.13.*

Quafdam item alias, à nefcio quibus pro iftius
Redemptionis Juftitia adductas, Scripturas, Se-
ptimius rectè exponit, ac profequitur: Parùm de-
nique eft, fi unus aut alius ita eruitur. Maffaliter to-
tæ Ecclefie tributum fibi irrogaverunt. Nefcio dolen-
dum an crubefcendum fit, cum in Matricibus Bene-
ficiariorum & Curioforum, inter Tabernarios, & La-
nios, & fures Balnearum, & Aleones, & Leno-
nes, Chriftiani quoque Vectigales continentur. Hanc
Epifcopatui formam Apoftoli providentiùs condide-
runt, ut Regno fuo fecuri frui poffent fub obtentu pro-
curandi. Scilicet enim talem pacem Chriftus ad Pa-
trem regrediens, mandavit à Militibus per Saturna-
licia red imendam. Sanctus Optatus Millevitanus
Epifcopus de primitivis Donatiftarum in Africa-
nam Ecclefiam facinoribus fcribit: Et tamen has
plebes coegiftis flectere & inclinare cervices, & ferie
capitum juncta Maffam pœnitentium facere. Optatus Lib. 2.
ac etiam fanctus Auguftinus grandem quemdam
Martyrum numerum appellant Maffam candidam.
Ita hic etiam Septimius dicit, quod quædam Ec-
clefiæ fe Maffaliter redimerent. Quid fuerint Be-
neficiarii, quid Curiofi, rectè exponit in Septi-
P 2
mii

[ocr errors][ocr errors][ocr errors][ocr errors]

Cap.14.

[ocr errors]
[ocr errors]

mii Scholiis Nicolaus Rigaltius: Beneficiarii dice-|
bantur, Milites beneficio Principis affumpti ad Offi-
cia, feu certa Minifteria. Itaque apparebant Princi-
pi, mandatis exequendis. Ex eorum Schola feu cor-
pore erant Curiofi, curfus publici curæ præpofiti,
qui & Stationarii dicebantur, per ftationes difpofiti.
Eis autem inter cætera injungit Lex prima de Curio-
fis, ut crimina Judicibus nuntianda meminerint.
Ergò Reorum nomina requirebant ac deferebant
ipfos Reos fiftebant Tribunalibus ac Judicio. Vetus hi-
ftoria Fructuofi Epifcopi: Direxerunt Beneficiarii in
domum ejus. Et paulo poft: Cui Milites dixerunt
veni, Præfes te accerfit. Hujufmodi autem Officia
tandem in prævaricationes, & rapinas, & concuf-
fiones degeneravere, conniventibus plerumque homi-
num peffimorum improbitati Beneficiariis & Curiofis.
Nam & ipfi penfionibus annuis aut menftruis cor-
Furum, Le-
rupti, Tabernariorum, Ganeonum
nonum fcelera diffimulabant: Ita ut domni fervarent
Matriculas turpium hujufmodi Pactionum. Cum igi-
tur & in Chriftianos mandata Principum, five Pro-
Confulum, aut Præfidum, tanquam in facinorofos
atrocia exequerentur, tandem & iftis Chriftiani quo-
que pecunias pactis penfionibus numerare cæperunt.
Hoc Septimius nomini Chriftiano turpe ac pudendum
effe ait, in Matricibus Beneficiariorum & Curioforum
inter Ganeones Fures, & Tabernarios & Leno-
nes, Chriftianos quoque Vectigales cenferi. Hæc Se-
ptimii verba: Inter Tabernarios & Lanios, quidam
cenfent vitiata: Eò quod Lanii fuerint olim, ac
etiamnum fint Tabernariorum fpecies. At fine
cauffa. Etenim & Curiofi erant species Beneficia-
riorum, & tamen eos quoque diftinxit Septimius.
Hoc fenfu Etiam in Matricibus Curioforum.
Quod hi effent fædior fpecies. Eadem de cauffa
hic expreffit Lanios. Verba, per Saturnalitia re-
dimendum, rectè exponit Nicolaus Rigaltius :
Aut fcribendum Saturnalia, aut dicendum Saturna-
litia munera fignificari, quæ Saturnalitiæ celebrita-
tis occafione militibus five officialibus Pro-Confulis aut
Præfidis Chriftiani mittebant, ut eos haberent æquio-
res & clementiores. Saturnalia munerum & Strena-
rum dies fuere. Hæc verba, ut Regno fuo fecuri frui
poffent, demonftrant etiam tunc Epifcopos, li-
cet ex fpontaneis Fidelium oblationibus viverent,
fuiffe infigniter opulentos. Epifcopatum fuisse
Regno fimilem. Et firmari hoc poffit authenticis.
teftimoniis. Hinc noftros Epifcopos Montanista
Septimius notat, quod iftius Regni pacificè poffi-
dendi ergò permitterent fuas Ecclefias Maffaliter
redimi. Et addit: Sub obtentu procurandi. Roma-
næ Leges laudant varios Procuratores : - Curfus
publici, Diffaffionum, Curiarum, Domus Au-
gufta, Rei domefticæ, Rei privatæ, Annona mi-
litaris. Et ifta Procuratio erat Officium. Hinc
igitur Septimius culpat Epifcopos, quod non fo-
lummodò iftas Maffales redemptiones facerent,
fed infuper obtenderent ipfas pertinere ad fuam
Procurationem, feu Epifcopale officium. Eadem
Phrafi utitur in Sermone de Lapfis fanctus Cypria-
nus, dicens de nefcio quibus pravis Epifcopis
Divina Procuratione contempta, Procuratores rerum
fæcularium fieri. Iftas igitur Redemptiones Septi-
mius fingulariter odit.

:

Pergit & in fequenti iftius Libri capite: Sed quomodo colligemus, inquis, quomodo Dominica folemnia celebrabimus? Utique quomodo & Apoftoli,

[ocr errors]

luce

| fide, non pecunia tuti. Quæ fides fi montem trans-
ferre poteft, multò magis militem. Efto fapientia,
non præmio cautus. Ex his difcimus fuiffe duas
iftarum Redemptionum cauffas. Nempe non dum-
taxat ad perfecutionem evitandam, fed etiam ad
obtinendam Synaxeon libertatem. Quod ipfum
hodie Catholici faciunt in pluribus Hæreticorum
Provinciis. At Septimius damnat omnia. Et per-
git: Neque enim ftatim & à Populo eris tutus, fi
officia militaria redemeris. Una ergo tibi & fides & fa-
pientia ad tutelam opus eft; quibus non adhibitis,&o
redemptionem tuam potes perdere: Adhibitis, haud
Redemptionem defiderare. Ex quibus vides, quod
non foli milites aut Præfidum Officiales, fed &
ipfe Paganus Populus noftros Conventus quan-
doque invaderent. Quod ipfum hodie faciunt &
hæretici Populi. Pergit Septimius: Poftremò fi
colligere interdiù non potes, habes noctem
Chrifti luminofa adversùs eam. Quod nocturni feu
antelucani Conventus fuerint antiquis Chriftia-
nis familiares, docet Plinii Secundi famofa Re-
latio ad Imperatorem Trajanum. Chriftiani Po-
puli numerofitas, & major hinc inde libertas vi-
dentur induxiffe Conventus diurnos. Hi foli vi-
dentur Septimii tempore viguiffe. Pergit Doctor:
Non potes difcurrere per fingulos, fit tibi & in tribus
Ecclefia. Meliùs eft ut turbas tuas aliquando non vi-
deas, quàm addicas. Utique Militi aut Præfidi
per pactas pensiones. Verba, fit tibi in tribus
Ecclefia, continet errorem, latiùs expofitum in
Libro ad caftitatem exhortatorio. Eum fuo loco Cap.7..
elucidavi. Poft plura Septimius concludit: Qui
Paracletum receperunt, neque fugere perfecutionem,
neque redimere noverunt, habentes ipfum qui pro
nobis erit, ficut locuturus in interrogatione, ita ju-
vaturus in Paffione. Profitetur dogma hoc non
fuiffe ab initio, fed effe novum Montaniftici Pa-
racleti Inftitutum. Et ita Apoftolicam & irrefra-
gabilem, quam Orthodoxus toties laudavit &
firmavit de pofterioritate Præfcriptionem,fœdè ac
miferè prævaricatur.

2. Aug.

Septimius Tertullianus in eodem Libro feri- Cap. s. bit de fancto Martyre Rutilio: Rutilius fanciffimus Martyr cùm toties fugiffet Perfecutionem de loco in locum, etiam periculum, ut putabat, nummis redemiffet, poft totam fecuritatem, quam fibi profpexerat, ex inopinato apprehenfus, & Præfidi oblatus, tormentis diffipatus, credo pro fugæ caftigatione; dehinc ignibus datus, Paffionem quam vitarat, mifericordiæ Dei retulit. Nequaquam ex fugæ caftigatione id factum eft, fed ex Divina dignatione. Ita cenfet Romana Ecclefia in fuis Sanctorum Tabulis: Sanctus Rutilius Martyr, cum fæpius de loco in locum perfecutionem fugiffet, & periculum interdum etiam pecunia redemiffet, ex inopinatò aliquando deprehenfus, & Præfidi oblatus, tormentis plurimis cruciatur. Demùm ignibus traditus, egregio Martyrio coronatur. Hæc verba funt manifeftè defumpta ex Septimio. Verùm Apotolica Sedes ejus Montanifticam cenfuram expunxit, ideoque & improbavit. Dominus Cæfar Cardinalis Baronius fuis ad Sacras iftas Tabu- 18. April. las Scholiis affirmat iftum redimendi modum tunc fuiffe noviter inventum ideoque à Montanista Tertulliano damnatum. Ego credo fuiffe vetuftum. Certè fi novus fuiffet, Tertullianus ipfum fibi familiariffima Pofterioritatis Præfcriptione in

[ocr errors]

vafiffet.

« VorigeDoorgaan »