t

102

Epift.2. ftatur S. Cyprianus in Epiftola ad Donatum. Eft ||ad Flaccum, edifferens Lamponis Ab-Acis Sce

31.

res omnibus notiffima. Hinc ergò Provinciarum
Præfecti permittebant & Martyria à Chriftianis
redimi. Quandoque per Libellum, quandoque
aliis modis. Et quia in Etecufæ cauffa Celerinus
Martyr nullam Libelli memoriam facit, poffit ille
non interveniffe. Videtur fuiffe alia, ftatim ex-
ponenda, redemptionis fpecies,

lerata facinora: Lampo Ab-Actis erat apud Præf-
des, cauffas promovens ex ordine. In barum Com-
mentariis quædam delebat, quædam permittebat da-
ta opera. Non nunquam inferebat quæ in Judicio di-
&ta non fuerant Rursùs alia mutabat, transpone-
batque pro libito, è fingulis Syllabis atque etiam api-
cibus quæftum faciens Scriba Sedentarius; qui fæpè
conclamante Populo Calamos-Phactes appellatus eft,
quod Scribendo Calamo jugularet multos. Et infra:
Non erat poffibile ampliffime Provinciæ Præfides me-
minisse negotiorum omnium, affluentibus aliis fuper
alias cauffis privatis atque publicis. Præfertim cum
non Judiciis tantum præeffent, fed etiam Rationi
bus Tributorum & Vectigalium, quibus major anni
pars impendebatur. At ife cum ex, Offcio fufcepiffet
neceffariam Juris cuflodiam, & Sanctiffimorum ejus
decretorum, venalem habebat oblivionem Judicum,
parti quæ viciffe debuerat, adfcribens litem perdi-
tam, accepta largitione magis quàm mercede, & fu
periores faciebat, qui jure fuccubuerant. Acta igi-
tur erant Secreta Cauffarum Commentaria, con-
fecta & Scripta intra fecretos atque velatos Præfi-
dis Cancellos. Et hinc in Sermone de Lapfis di-
xit fanctus Cyprianus: Libellatus viderit, an mi-
nore vel dedecore vel crimine apud homines non publi-
caverit, quod admifit. Quia nempè Libellaticus
Lapfus fiebat fecretò, & à Fratribus paffim igno-

Quæftio eft, Quis, & Qualis fuerit ille Libellus? Refpondeo fuiffe certam actualis Idololatriæ evafionem, qua quidam fimpliciores credebant à se evadi omne iftud crimen, non dumtaxat in ore & manu, fed etiam in confcientia. Erat Profeffionis fpecies: Profeffio Denegantis, Contestatio Chriftiani, quod fuerat abnuentis. Erat in Scriptum redacta Profeffio, qua quis fatebatur fe facrificaffe, aut Præfidi atque Principum Edictis per omnem modum fatisfeciffe. Et ita licet non Os aut Manum, tamen Confcientiam omninò polluebat. Et nota hæc fancti Cypriani in laudatis ad Antonianum Literis verba: Ad Magiftratum vel vent, vel alio eunte mandavi. Nempe coram Præfide ipfo,vel alio Magiftratu fcribebatur Libellus: Quandoque à præfentibus per propriam manum, quandoque ab abfentibus per miffum Procuratorem. Quem morem refpiciunt & verba in Sermone de Lapfis: Feciffe fe dixit, quidquid alius fatendo commifit. Hinc vides legendum effe, fatendo, potius quàm, faciendo. Quæ omnia infigni,rabatur. Et hinc vides voculam, non, hic effe

ter & amplè elucidat atque confirmat Romanæ
Ecclefiæ Clerus in Literis ad fanctum Cyprianum:

omninò fupplendam. Ita locus,quod quidam re-
&tè queruntur, non erit deinceps obfcurus. Et

bellus. Involuebat plura. Primò, Profeffionem
de admiffis, ac per obedientiam expletis Augufti
Principis adversùs Chriftianos Edictis. Secundò,
hujus Profeffionis relationem in Acta. Tertiò
propria manu factam iftius Profeffionis Subfcri-
ptionem. Etenim fanctus Petrus appellat Chyro-
graphum. Quartum erat datum & fignatum à Pro-
Confule aut Præfide teftimonium, quo hic aut ifte
Chriftianus afferebatur fatis-feciffe Edictis, atque
ita deinceps nulla perfecutione vexandus,

Epist. Vobis fententiam noftram dilucida Expofitione protuli-hìnc quoque vides, quis & qualis fuerit ille Li-
mus adversùm eos, qui fe-ipfos infideles illicita nefa-
riorum Libellorum Profeffione prodiderant, quafieva-
furi irretientes illos Diaboli laqueos, viderentur, quò
non minùs quàm fi ad nefarias aras acceffiffent, hoc
ipfo quod ipfum conteftati fuerant, tenerentur. Sed
etiam adversùm eos illos qui Acta feciffent, licet præ-
fentes, cum fierent, non adfuiffent, cùm præfentiam
fuam utique, ut fic fcriberentur mandando, feciffent.
Non eft enim immunis à fcelere, qui ut fieret, impe-
ravit, nec eft alienus à crimine cujus confenfu,
licet non à fe commissum crimen, tamen publicè le-
gitur. Et cum totum fidei Sacramentum in Confeffione
Chrifti nominis intelligatur effe digeftum; qui falla-
ces in excufatione præftigias quærit, negavit. Et
qui vult videri propofitis adversùs Evangelium vel
Edictis vel Legibus fatisfeciffe, hoc ipfo jam paruit,
quod videri paruiffe fe voluit. Proinde hi Libelli
fiebant, dabantur & accipiebantur apud Acta.

21.

Exponenda funt & hæc fancti Petri verba: Vel ut qui Altaria pervaferunt. Expofitio hauriri poffit ex his Celerini Martyris ad Martyrem Lucianum verbis: Etecusam semper appellavi, quia pro se Epist. dona numeravit, nè facrificaret, fed tantùm adfcendiffe videtur ufque ad Trian-facta, & inde defcendiffe. Jacobus Pamelius commentatur: Trian-fada videtur fuiffe locus, in quo facrificabatur. NicoPorrò Acta erant duplicia: Confiftorialia, & laus Rigaltius: Etecufam ufque ad Trian-facta adPro-Confularia, feu Præfidialia. Confiftorialia fcendiffe Celerinus ait, fed non facrificaffe. Nimierant ipfius Augufti Principis cùm fuo Confiftorum corruptis pretio Militibus dimiffionem rerio, feu Sanctiori Concilio Acta, Decreta, Judi- dimiffe. Quid verò fignificetur hoc vocabulo cata. Et de his fæpè legitur: Imperator apud Acta Trian-facta, valdè eft ambiguum, cùm ipfius Scridixit. Dicebat ex majori Suffragiorum numero. pturæ fidem Exemplarium inopia faciat incertam. Et hinc Neronem, quod non viva voce, fed Scri- Abfque Exemplaribus autem quis credat conjepto audiret fui Confiftorii Suffragia, notat Sueto- &tanti Locum aliquem in Capitolio fignificari, per nius, atque adjungit: Confcriptas ab unoquoque quem effet ad Jovis Simulacrum aditus SacrificaSententias tacitùs & fecretò legens, quod ipfi libuisset, turo, Cancellis in anfractum ordine triplici difperinde ac idem pluribus videretur › pronuntiabat. pofitis, adeoque Afris Romanenfibus neutro gePro-Confulum feu Prefidum Acta erant eorum in- nere pronuntiantibus Trian-facta vocitatum ? trà obductos velo Cancellos Decreta ac Judicata Sunt qui putent fatis emendatam fore hanc Scricùm fuis Affefforibus, quæ per Ab-Actis, seu pturam, ufque ad Trium-fata, ac de loco intelActuarios referebantur in Scriptum. Ab-Actisligi velint, ubi gentes victimis Triumphatis veerant exceptivi feu Sedentarii Scribæ genus; ipforumque munus infigniter exponit Philo Judæus

fcebantur. Quod fanè probari poffe videatur Ovi-
dii verfu: Deque Triumphato visgera tofta bove. In

Faft.25.

firmi quidam Fideles patrabant illud doli facinus, quod fancto Eleazaro Machabæo patrandum fuadebat ex humana commiferatione Officium Regis Antiochi: Quafi facrificaturi adfcendebant ad Altare, & fine Sacrificio ftatim defcendebant. Iftam Gentilium Conniventiam pretio emercabantur. Et de his dixit Sanctus Petrus, quod quafi Altaria pervaderent.

Et Rursùm de iifdem dicit: Eis qui fimularunt, ficut & David, qui fe Epilepticum fingebat, ne moreretur, quamvis revera Epilepticus non effet & non nudè negationem infcripferunt, fed in multis anguftiis, tanquam pueri confilio & prudentia præditi, inter pueros infipientes inimicorum infidias ludificati funt. Utique Altaria pervadendo, aut dando Chyrographum. Nota verbum, infcripferunt. Confirmat Libellatorum apud Acta Profeffionem fuiffe propria fignatam manu. Item nota vocem, non nudè; Edicit ab illis non Dominici nominis abnegationem, fed folam ad Principum Edicta obedientiam ac fatis-factionem fuiffe admiffam & fignatam. Et hinc illi exiftimabant fe cum fancto Davide Sapienter ac prudenter fingere, atque ita effe immaculatos à crimine. Sanctus Cyprianus iftum errorem adeò non plenè evulferat. Et hinc fanctus Petrus dicit ipfos puerili confilio & prudentia ufos, ideoque procul abeffe à fancti Davidis vera prudentia. Et denuò adjungit: Etiamfi nonnulli eorum, qui confeffi funt ut audivi, aliquibus eorum cefferint. Sunt verba obfcura. Videntur non ad Gentilium Submiffores, fed ad Altarium pervafores & Chyrographorum datores effe referenda. Et facere hunc fenfum : Eorum quidam laborant infamia, quod omninò abnegarint, aut in tranfitu facrificarint, atque ita Gentilibus cefferint.

Tertiam Fictionis feu evafionis fpeciem continent hæc verba: Vel qui pro fe Ethnicos immiferunt. Nempe qui Provinciæ Præfecto apud Acta affererent fe effe hunc vel iftum Chriftianum, pro illo negarent aut facrificarent, atque ita ipsum eximerent omni metu. Et iftos Ethnicos forfan pecunia emebant. Dico: Forfan; Etenim de hac Diocletiani ac Maximiani perfecutione fcribit in Literis ad fuos Monachos fanctus Athanafius : Ego à Patribus audivi, & verum arbitror, cum perfecutio effet nata fub Maximiano, Conftantit Avo, Ethnicos homines, Fratres noftros Chriftianos, cum quærerentur, latebris abdidiffe, eofque Sæpè pecunia multatos, & carceri mancipatos fuisse, non ob aliud, quàm quod profugientes ad fe prodere nollent,eofque eadem fide, qua fe ipfos tuendos putarent, non veriti ob id fe periculis objicere. Ifta fcribit de Gentilibus Alexandrinis. Ita de captivo

fancto Cypriano & Gentilibus Carthaginenfibus scribit in illius vita Pontius Diaconus: Speraba

tur jam jamque Carnifex veniens, qui devotæ fanctiffime victime colla percuteret. Et fic erant omnes dies illi quotidiana exfpectatio moriendi ut corona fingulis poffet adfcribi. Conveniebant interim plures egregii, & clariffimi ordinis, fanguinis, fed & fæculi nobilitate generofi; qui propter amicitiam ejus antiquam, feceffum fubinde fuadebant. Et ne parùm effet nuda fuadela, etiam loca, in qua fecederet, offerebant. Iftiufmodi. igitur benigni Gentiles gratis & fpontaneo motu fe pro amicis etiam finxerunt Chriftianos,

703

negant pro ipfis apud Acta, & in Altari fa

crificant.

52.

Quomodò ifte per Libellum Lapfus graffari
cæperit, ignoro. Certè apud Tertullianum nulla
eft ipfius memoria. Nec apud alios veteris Eccle-
fiæ Scriptores. Quare videtur fub Decii perfecu-
tione primùm apparuiffe. Et hinc multi excufa-
bant illum, & cenfebant innoxium. Rationes
eorum & verba adducit S. Cyprianus in Literis
ad Antonianum: Ego priùs legeram, Epifcopo tra- Epift.
Etante cognoveram non facrificandum Idolis, nec fi-
mulacra fervum Dei adorare debere: Et idcircò nè
hoc facerem quod non licebat, cum occafio Libelli fuif-
fet oblata, ad Magiftratum vel veni, vel alio eunte
mandavi: Chriftianum me effe,facrificare mihi non
licere, ad aras Diaboli me venire non poffe, dare me
ob hoc præmium,ne quod non licet, faciam. Eadem de
cauffa & Romanæ Ecclefiæ Clerus & S.Cyprianus
debuerunt difputare in iftam opinionem, ac ejus
deviationem operosè oftendere. Quod nempè ef-
fet nova Facti fpecies. Attamen cenfuerunt effe
patrato Sacrificio, adhibito Thure, aut mandu-
cato Idolotytho longè levius; ob duas præfertim
cauffas. Primò, quod Libellus folam animam
non os aut manum maculaffet. Deinde quod pro-
ceffiffet ex communi errore, & probabili tunc Sen-
tentia. Et hinc fanctus Cyprianus pergit: Et ideò
placuit, Frater Chariffime, examinatis cauffis fingu-
lorum, Libellaticos interim admitti, facrificatis in
exitu fubveniri. Quia Exomologefis apud Inferos non
fi fructus pœnitentiæ fubtrahatur. Si prælium priùs
eft. Nec ad poenitentiam quis à nobis compelli poteft,
venerit, corroboratus à nobis invenietur armatus ad
prælium. Si verò ante prælium infirmitas urferit
cum folatio Pacis & Communicationis abfcedit. No-
va tunc clementis Ecclefię Decreta Libellatis, li-
cet nec mortis nec novi prælii urgeret articulus
certi temporis & modi pœnitentia perfunctis, do-
nabant Pacem. Et ipforum cauffam ufque ad Ec-
clefiæ quietem & pleniores Synodos non referva-
bant. Qualis & quanta fuerit ifta pœnitentia,
ignoratur. Fuit interim publica.

autem qui fervos Christianos pro fe fubmiferunt, fervi quidem, ut qui ipfi fub manu effent, & quodammodo ipfi quoque in dominorum cuftodia effent, minifque ab ipfis territi, & propter eorum metum eo compulfi, & Lapfi, anno opera pœnitentiæ oftendent, & deinceps diChrifti voluntatem, & eum timere: scentes ut fervi Chrifti, facerę audientes maximè, quod unufquifque, fi quid boni fecerit, hoc feret à Domino, five fervus five liber fit.

СА

104

CANON VII

L

&

accefferunt, fe effe Chriftianos confi-
tentes, & in cuftodiam cum tormen-
tis conjecti funt: Æquum eft in exul-
tatione cordis vires fimul addere,
eis in omnibus communicare, & in
orationibus, & in participatione Cor-
poris, & Sanguinis, & fermonis ad-
hortatione: ut qui conftantiùs decer-
taverint, ipfi quoque supernæ voca-
tionis bravio dignentur. Etenim fe-

Iberi autem tribus annis in pœnitentia examinabuntur, tum quod diffimulaverint, tum quod effecerint ut confervi facrificarent, ut qui Apoftolo non obedierint, qui vult Dominos eadem facere quæ fervi, remittentes minas. Scientes, inquit, quod nofter quoque & ipfo-pties, inquit, cadet juftus & refurrum Dominus eft in cœlis, & non get; quod quidem fi omnes quoque est apud eum perfonarum acceptio. Lapfi feciffent perfectiffimam, & toto corde fufceptam pœnitentiam oSi unum autem omnes habemus Doftendiffent, minum, apud quem non est personarum acceptio, quoniam, & omnia, & in omnibus eft Chriftus, in Barbaris & Scythis, fervis & liberis, debent confiderare quod fecerunt, volentes fuam ipforum animam ferva-fed ex veritate; nec hoc priùs machinati funt, nec re; qui confervos noftros traxerunt ad confultò ac de induftria id fecerunt, & perfuaferunt, ut tormentis fubjici viderentur, cum ea fpecie & opiIdololatriam, qui poterant & ipfi ef- nione tantùm inferrentur: vifum eft eos honorem quifugere, fi jus & æqualitatem ipfi præ-conferre, aut omninò Sacro aliquo Minifterio fungi non dem fedis retinere; Offerre autem illis, aut fermonem buiffent, ut rurfus dicit Apoftolus.

SCHOLION.

HEc fuit alia evadendæ Idololatrice ars &

:

fpecies. Et denuò nota, ac imitare fancti Petri in Lapfos Clementiam. Servos qui pro Dominis patrarant plenam Idololatriam, punit unici dumtaxat anni pœnitentia.Quod Dominorum minis compulfi deliquiffent. Et ipfis Dominis imponit pœnitentiam folius triennii. Per verbum, examinabuntur, existimo intelligi omnes pœnitentię Gradus Præfertim Auditionem & Subftrationem. Notandum eft verbum, diffimulaverunt. Utique Domini per fervos. Proinde videntur Domini inter alia juffiffe, ut fervi fuam Perfonam mentirentur, atque ita ipfam liberarent ab omni deinceps Edictorum periculo. Poffint ipfis & fuas veftes commodaffe. Quod ad circumfcribendum fanctum Benedictum fecit etiam Gothorum Rex Totila per fuum Spatharium. Canon manifeftè agit de fervis Chriftianis. Gentilium Servorum fubmiffio fpectavit ad præcedentem Canonem. Conftantinus Harmenopulus ambobus his Canonibus dedit hoc compendium: Qui fervos pro fe Lacrificare coegerint, ipfi quidem triennio, fervi verò coacti annuo fpatio pœnitcant.

A

SCHOLION.

D fimilem facti fpeciem ftatuit Ancyrana Can.1. Synodus: Presbyteros qui facrificarant, deinde contra reluctati funt, non fimulatione quadam,

licere. Præfens S. Petri Canon non de Presbyteris
agit, fed de Laicis. Et de feriò & ex animo cer-
tamen refumentibus. Et Conftantinus Harmeno-
pulus dat ipfi hoc Compendium: Qui traditi funt,
&propter coactionem illi quidem abnegarunt, verùm
poftea ceffione revocata, fortiter decertarunt, in om-
nibus cum gratulatione communicent. Quod refum-
ptum in perfecutione certamen priorem Lapfum
plenè expurget, habeat virtutem plenæ pœniten-
tiæ, Divinæ Juftitiæ plenè fatisfaciat, ac per ple-
nam omnium peccatorum remiffionem Divine
gratiæ reconciliet, variis in locis conftanter do-
cet S.Cyprianus. De Lapfis Pacem importunè po- Epist.
ftulantibus fcribit ad fuæ Ecclefiæ Majorem Cle- 14.
rum: Qui fi nimiùm properant, habent in fua pote-
ftate quod poftulant ; tempore ipfo fibi plùs quam poftu-
lant largiente. Acies adhuc geritur, & Agon quotidie
celebratur; fi commissi verè & firmiter pœnitet, & fi-
dei calor prævalet ; qui differri non poteft, poteft co-
ronari. De plena peccatorum per novum certamen
remiffione fuit adeò certus, ut Lapfos propter no-
væ perfecutionis acceffum tunc judicaret non do-
nandos Pace,fed dumtaxat de manente certantes
& vincentes corona certificandos, atque ita ani-
mandos. Et ifta hujus fuæ Epiftolæ verba repetir,
laudat & confirmat in Literis ad Antonianum. At
verò in Literis ad S. Papam Cornelium mutavit
hanc pofteriorem Sententiam: Obtemperandum est Epist,
namque oftenfionibus, atque admonitionibus juftis, ut 54.
à Paftoribus oves in periculo non deferantur, fed grex
omnis in unum congregetur & exercitus Domini ad
certamen Militiæ Cæleftis armetur. Meritò enim tra-
bebatur dolentium pœnitentia tempore longiore, ut in-
firmis in exitu fubveniretur, quamdiù quies & tran-

quillitas

(

|nibus fuis justificati, quibus fe ante damnaverant.
Cùm ergò abluerint omne delictum, & maculam pri-
mam, affiftente fibi Domino, pofteriore virtute dele-
verint, jacere ultrà fub Diabolo quafi proftrati non
debent; qui extorres facti, & bonis fuis omnibus fpo-
liati erexerunt fe, & cum Chrifto ftare cœperunt. At-
que utinam fic & cæteri poft Lapfum pœnitentes in
ftatum priftinum reformentur. Confirmat iftos li
cet generosè erectos, adhuc jacere fub Diabolo.
Utique per reatum & maculam peccati. Quare
macula, quam deletam dicit, eft actionis, non

animæ macula.

Quæ omnia hoc in Canone confirmat, & optat fanctus Petrus. Nam & ipfe addit: Quod quidem

quillitas aderat, quæ differre diù plangentium La-|
chrymas, & fubvenire serò morientibus, in infirmi
tate pateretur. At verò nunc non infirmis, fed for-
tibus Pax neceffaria eft, nec morientibus, fed vi
ventibus Communicatio à nobis danda eft, ut quos
excitamus & hortamur ad prælium, non inermes &
nudos relinquamus, fed protectione Corporis & San-
guinis Chrifti muniamus. Hujus novi Decreti æqui-
tatem amplè ac nervosè confirmat,atque profequi-
tur: Nec quifquam dicat, qui Martyrium tollit
fanguine fuo baptizatur; nec Pax illi ab Epifcopo
neceffaria eft, habituro gloriæ fuæ Pacem, & ac-
cepturo majorem de Domini dignitione Mercedem.
Primò idoneus effe non poteft ad Martyrium, qui ab
Ecclefia non armatur ad prælium: Et mens defifi omnes quoque Lapfi fecissent, perfectissimam, & toto
cit, quam non recepta Euchariftia erigit, & ac-
cendit. Primum Ecclefiafticæ Clementiæ in La-
pfos Decretum folos ex morbo morientes imper-
tiebat Viatico Pacis; ex nova Perfecutione pe-
riclitantes remittebat ad certamen novum, ufur-
pans hanc Regulam: Qui differri non poteft, poteft
coronari. Verùm poftmodò res maturiùs difcuffa
eft, & vifa durior, atque ita Cyprianus exten-
dit, & auxit clementiam. Attamen priori, quę
novum certamen cenfebat effe plenam Satisfa-
&ionem, Sententiæ nihil penitùs detraxit, nihil
in ipfa mutavit.

Planè hoc lucet ex Caldonii Epifcopi ad ipfum Epift. 19 Literis, ac in ejus ad has Refponfo. Literæ habent: Neceffitas temporum facit, ut non temerè Pacem demus. Sed oportebat vobis fcribere, quoniam ii, qui pofteaquam facrificaverunt, iteratò tentati, extorres funt facti: Videntur ergò mihi abluiffe prius delictum, dum Poffeffiones & domos dimittunt, & Pænitentiam agentes Chriftum fequuntur. Enumerat iftiufmodi eventus à fuo lapfu, atque profequitur: Cùm ergò univerfi Pacem peterent, dicentes, recuperavimus Fidem, quam amiferamus, Pænitentiam agentes, & Chriftum publicè fumus confeffi; quamvis mihi videantur debere Pacem accipere; tamen ad Confultum veftrum eos dimifi, ne videar aliquid temerè præfumere. Si quid ergò ex communi Confilio placuerit, fcribite mihi Partim fupponit, partim exprimit plura. Primò fupponit, quod hujufmodi Lapfi per refumptam mentem factam gloriosè Confeffionem, defertas Familiam & Facultates, & per Profcriptionem vel ultroneum Exilium non adhuc effent confecuti gratiam remiffionis peccatorum. Quod nempe adultam dumtaxat aut robuftam, necdum haberent perfectam Dei Charitatem. At verò nifi perfecta adfit charitas, peccatorum remiffio non obtinetur, nifi per actu fufceptum Sacramentum, aut confummatum Martyrium. Hunc effe avitum atque unanimem antiquæ Ecclefiæ fenfum demonftravi in Differtatione de Chriftiana Contritione. Caldonius fecundò fupponit quod taliter refumpta Confeffio fit apud Divinam Juftitiam plena prioris infirmitatis Satisfactio, atque ita tales debeant ftatim citra omnem Pœnitentiam admitti ad Pacem. Tertiò, facere id non præfumpfit nifi facta Relatione ad fuum Primatem. Quartò, hanc Relationem facit, & poEpifto ftulat Refcriptum. Et fanctus Cyprianus refcripfit: Rectè autem fenfifti circà impertiendam Fratri bus noftris Pacem, quam fibi ipfi vera Pænitentia Dominicæ Confeffionis gloria reddiderunt, SermoDiffert. Procem. Tom. I.

corde fufceptam pœnitentiam oftendiffent. Agit non
de Extorribus, fed de Datis in tormenta ob re-
fumptam Confeffionem, & conjectis poft tormen-
ta in carcerem, utique dejiciendos denuò, aut ple-
no Martyrio confummandos. Et adfirmat hanc
effe perfectiffimam ex toto corde pœnitentiam
plenam fatisfactionem. Et hinc ipfis ftatim com-
municandum feu Communionem impertiendam,
fine quavis pœnitentia. Notanda funt verba : Et
in Orationibus, & in participatione Corporis & San-
guinis. Edicunt Lapfos iftos effe admittendos non
dumtaxat ad Confiftentiam, in qua communi-
camus folis folemnibus Ecclefiæ Orationibus; fed
etiam ad Perfectionem, in qua oblationem faci-
mus, & ex ipfa nobis confecratam Euchariftiam
participamus. Hoc eft eis in omnibus communica-
re. Et adjungitur fcopus tantæ gratiæ: Ut qui
conftantiùs decertaverint, ipfi quoque fupernæ voca-
tionis Bravio dignentur. Exponit in Literis ad fan-
&tum Papam Cornelium fanctus Cyprianus: At Epift.54
verò nunc non infirmis, fed fortibus Pax neceffaria
eft, nec morientibus, fed viventibus Communica-
tio à nobis danda eft, ut quos excitamus & horta-
mur ad Prælium, non inermes, & nudos relinqua
mus, fed protectione Corporis & Sanguinis Chrifti
muniamus. Et cùm ad hoc fiat Euchariftia, ut poffit
accipientibus effe tutela, quos tutos effe contrà Ad-
verfarium volumus, munimento Dominice Saturita-
tis armemus. Nam quo modo docemus aut provoca-
mus eos in Confeffione Nominis Domini Sanguinem
fuum fundere, fi eis militaturis Chrifti Sanguinem
denegamus? Aut quo modo ad Martirii Poculum ido-
neos facimus, fi non eos priùs ad bibendum in Ec-
clefia Poculum Domini jure Communicationis admit-
timus? Ecce grandes & reverendos effectus Sa-
cro-Sanctæ Euchariftiæ. Etiam fanctus Petrus
fupponit iftos Lapfos erectos, nec per tormenta,
nec per carcerem; fed per folum Ecclefiaftica
Reconciliationis Sacramentum donari remiffione
peccatorum.

catorum carbonem accendunt, ipfis ||mus, ejus veftigiis infiftens, Mar-
quoque communicandum eft, ut tyrium paffus, Hierofolymis ab ini-
qui in nomine Chrifti ad id ve- quis correptus, & in Concilium
niant: Etfi verba ejus non animad- ductus, lapidibus obrutus, in no-
vertant, qui docet orare ne ingre-mine Chrifti glorificatus eft, rogans,
diamur in tentationem, & eum rur- & dicens, Domine, ne ftatuas il-
fus in oratione Patri dicere, & ne lis hoc peccatum, Ita Jacobus fe-
nos inducas in tentationem, fed li- cundus ab Herode comprehenfus,
bera nos à malo. Fortè autem etiam gladio capite truncatus eft. Ita Pe-
ignorant Patrem-familias, & Domi- trus Apoftolorum primus, fæpè com-
num noftrum, fæpè ab iis, qui illi prehenfus, & cuftodia traditus
infidiari volebant, feceffiffe: Et quod ignominiaque affectus, poftremò Ro-
quandoque ctiam liberè apud eos mæ crucifixus eft. Similiter & in-
non incedebat, & quod etiam quan- clytus Paulus, fæpè traditus, &
do Paffionis tempus appropinqua- ad mortem ufque in periculum ad-
vit, non fe-ipfum tradidit, fed ex- ductus, multa mala perpeffus, &
fpectavit donec ad eum venirent cum in multis perfecutionibus afflictioni-
gladiis & fuftibus. Dicit ergo eis | bufque gloriatus, in eadem Urbe
Tanquam ad Latronem exiiftis cum ipfe quoque gladio capite multatus
gladiis & fuftibus ad me compre- eft, qui in quibus gloriatus eft, ipfe
hendendum, Qui etiam tradiderunt in iis vitam finiit; Et quod Dama-
ipfum, inquit, Pilato. Ad ejus quo- fci in fporta noctu per murum de-
que fimilitudinem iis accidit, qui miffus eft, & effugit ejus manus qui'
ejus fcopum fibi proponentes ince- eum conabatur opprimere. Erat enim
dunt, Divinorum ejus Verborum re- eis imprimis propofitum Evangeli-
cordati, quibus nos confirmans, de
zare & Verbum Dei docere: Qui-
perfecutionibus dicit, attendite vo- bus Fratres confirmantes ut mane-
bis ipfis; tradent enim vos in Con- rent in Fide, hoc quoque dicebant,
cilia, & in fuis Synagogis vos fla- quòd per multas afflictiones opor-
gellabunt. Tradent autem, dixit tet in Regnum Dei ingredi. Quæ-
rebant enim non quod fibi erat uti
le, fed quod multis, ut fervaren-
tur. Et multa ipfis liceret ad hæc
facientia dicere, ut Verbo Dei con-
venienter facerent, nifi, ut dicit
Apoftolus, nos tempus narrantes
deficeret,

non,

nomen meum

,

,

vos ipfos tradetis: & ad Principes & Reges ducemini propter non, vos ipfos du-tur cetis. Nam nos quoque vult à loco in locum tranfilire, dum funt qui nos perfequuntur propter nomen ejus. Sicut rurfus eum dicentem audimus, & quando vos ab hac Civitate perfecuti fuerint, fugite in aliam. Non vult enim nos

,

SCHOLION.

fui ad Martyrium oblationem

ad Diaboli ftipatores, fatellitef-Pontalica Ecclefia femper improbavit. Hac
que confugere; ne ipfis quoque
multifariæ mortis caufa fimus ut
qui ipfos, & afperiores effe coga-
mus & opera mortifera peragere:
peragere:
fed exfpectare, & nobis cavere
vigilareque & orare ne intremus

,

,

de re in quarto Stromaton Libro fcribit Sanctus.
Clemens Alexandrinus: Quidam ex Hæreticis, Fol.481
cùm malè Dominum intellexerint, impiè fimul &
timidè vitæ tenentur cupiditate., dicentes verum
effe teftimonium ejus,
effe teftimonium ejus, qui verè eft Deus Cognitio-
num. Quod quidem nos quoque fatemur. Eum
autem effe occiforem, & fibi mortem confciffere,
qui per mortem fuerit confeffus. Et alia ejufmodt

in tentationem. Ita Stephanus pri- fophifmata, callidaque commenta timiditatis in