DECEMBER. WINTER-MAEND.)

Den dag heeft 8 en deo nacht 16 uren.

a maend. Overvoeringe van s Eloy

2 dynsd. ss Candidus bisschop, Natalia maegd 3 woens. ss Franciscus-Xaverius S. J., Olympianus dond. ss Barbara en Hortencia maegden en martel. 5 vryd. ss Sabbas abt en leer., Balduinus, Crispina 6 zaterd. ss Nicolaus bis. van Myre, Dionysia maegd Mattheus 11. Joannes zend zyne Discipelen.

2 Zond, s Ambrosius ards-biss. van Milan., Fara me N. M. den 7, 's morgens ten 4 uren 33 minuten. 8 maend. Maria-Ontfangenisse

9 dynsd. ss Leocadia en Perpetua m., Philotheus mart. 10 woens. ss Melchiades p. en mart., Fulgentius abt 11 dond. ss Damasus paus, Liria, Corinna, Ottilia. 12 vryd. ss Waldemir hert., Egbertus kon., Constantia 13 zaterd. ss Judocus pr., Lucia en Emira m. en mart. E. Q. den 13, 's avonds ten 9 uren 59 minuten. Joannes 1. Getuygenisse van Joannes. 14 3 Zond. s Nicasius bisschop en martelaer 15 maend. ss Eusebius bis., Valerianus mart., Philotea 16 dynsd, ss Adelaïda keyzerinne, Alix abdisse 17 Woens. Quatertemper, ss Begga wed., Olympiada 18 dond. ss Gratianus en Winibaldus bis., Aspasia 10. 49 vryd. Quatertemper, ss Thimotheus, Nemesius 20 zaterd. Quatertemper, ss Philogonus b., Laurentia Lucas 3. Bereyd den weg des Heere. 21 4 Zond. s Thomas-Dydimus apostel.

V. M. den 21, 's morgeus ten 6 uren 48 minuten.
Den Winter begint.

22 maend. ss Waldemar bisschop, Beatus martelaer 23 dynsd. ss Dagobert kon.,Servulus b., Victoria maega 24 woens. Vigilie, ss Gregorius van Spoleto, Delphinus 25 dond. KERSTDAG, s Eugenia maegd

26 vryd. S. Stephanus, diaken en 1.en martelaer 27 zaterd. ss Joannes ap. en evang., Joannes-Stellinus Lucas 2. Door uwe Ziele zal een Zweird gaen. 28 Zond. HH. Onnoozele Kinderen

29 maend. s Thomas van Cantelberg bisschop en mart.

L. Q. den 29, 's morgens ten 11 uren 2 minuten. 30 dynsd. ss David koning en propheet, Regnerius abt 31 woens. ss Silvester paus, Melania de jonge maegd

De Zoone treed den 21 dezer maend, ten 3′uren 45 min. 's avonds, in het teeken van den Steenbok ( Capricorno ). Tot den ai korten de dagen zo min. 's morg. en 'savonds.

000000

VERVOLG EN EYNDE der gedenkweirdigste Gebeurtenissen en Veldtochten der fransche legers geduerende de omwentelinge (Ziet de Wegwyzers van 1821, 1822, 1824, 1825, 1826 en 1827), ofte korte Levens-schets van NAPOLEON BUONAPARTE, sedert dat hy aen het hoofd van het fransch gemeene-best geraekte, tot den oogenblik dat hy, naer het verlies van den gedenkweirdigen veldslag van Waterloo, zig tot Rochefort aen boord der engelsche fregate Bellerophon begaf en vervolgens door het engelsch linie-schip the Northumberland nae het eyland S. Helena, in de Atlantische zee, vervoerd wierd, alwaer hy den 5

mey 1821, aen eenen kanker in de maege, overleden is.

NAER het eyndigen der gedenkweirdige veldtochten yan 1796 en 1797, waer in Buonaparte schier geheel Italien onder het beweld van het fransch gemeene-best bragt, en naer dat dien jongen overwinnaer in 1797 den vrede met den keyzer van Duydsland achtervolgens tot Leoben, tot Udine en tot Campo-Formio onderteekend had, ontwikkelde zig in hem dien onverzaedelyken hoogmoed, welken naderhand zoo vele rampen op de verschillige landstreken der beschaefde weireld beurtelings getrokken heeft. Naer zoo voorspoediglyk het opper-bevel gevoerd te hebben over het machtig leger der ontzachelyke republique, wilde hy nu eene proef nemen van de gewande genuchten der heerschappye en zig aen het hoofd van het bewind des gemeene-best stellen. Hy was dien hoogmoed verschuldigd aen den verderffelyken raed van den doortrapten Barras, eenen der leden van het uytwerkende directorium, door wiens toedoen hy in houwelyk treedde met eene zyader vriendinnen Josephine Tasscher de Lapagerie (créole uyt het eyland van Vrankryk en weduwe van den marquis de Beauharnais, by wie zy twee kinders verwekt had, te weten: Eugene, eerst onder-koning van Italien en vervolgens gemael der princesse Augusta van Beyeren, hertog van Leuchtenberg en prins van Eichstadt; en Hortense Eugenie, laeter gemaelinne van den korttydigen koning van Holland Louis Buonaparte, nu enkelyk graevinne van Saint-Leu).

Terwyl Napoleon dacht gemakkelyker meester van den staet in Vrankryk te konnen worden, naer dat by, door eene glinsterende onderneminge, zynen krygs-roem zoude vermeerderd en zig eenen tilel tot de herkentenisse. van het

D

Volk verworven hebben, nam hy de gelegendheyd waer des oorlogs tusschen het fransch gemeene-best en den turkschen sultan, om de musulmannen in hun eygen land te gaen bevechten en het ryk der Ptolemeën onder het beweld van de afstammelingen der Franken te brengen. Zyn plan, door het uytwerkende directorium goedgekeurd zynde, wierd'er tot Toulon eene voortreffelyke vlote bytgerust, waer over den corsicaen het bewind voerde en welke den 19 mey 1798 uyt Toulon zeylde, den 13 der volgende maeud het eylaud Maltha op de engelsche veroverde, en den 1 july daer naer tot Alexandrien, in Egypten, aenkwam, en aldaer eeu uytgelezen leger aen laud zette. Nauwelyks waeren de fransche in Egypten gedrongen of zy veroverden Alexandrien, Damiette Rosette en Groot-Caïro, en behaelden verscheyde overwinningen op de vereenigde turken, mammeluks en engelsche. De velden van Chebreisse, der Pyramiden, van Salehieh, van Sedimon en van Fayoum wierden met het musulmansch bloed overgoten; het ontzachelyk corps der mammeluks wierd schier veruietigd en geheel Egypten, door de frausche geleerde die Buonaparte met zig genomen had doorzocht wordende, leverde eenen ryken ougst op in oudheden van alle slach, welke heden nog tot Parys het museum verryken en ous de echtste berichten op Egypten en op deszelfs geschiedenissen verschaft hebben. Het jaer 1798 was nog niet geëyndigd, en geheel het oud ryk der Soudaus bukte reeds onder het jok der fransche republicaeuen.

Maer indien de luk-godinue Buonaparte in alles scheen toe te lachen', liet zy hem door een noodlotig verlies gevoelen dat hy geeuzins bevryd was van die rampen af hangende der gewoone wisselvalligheden des oorlogs. De fransche vlote, welke Buonaparte en zyn leger ia Egypten aengebragt had, wierd door den dapperen engelschen admirael Nelson aengetast en naer een bloedig gevecht veroverd. Dit ouheyl dede Buonaparte van plan veranderen en hem het ontwerp opvatten van langs Syrien nae Oost-Indien te dringen en de engelsche te berooven van hunne schoone volkplautingen, die bronnen van rykdom en koophandel, welke tot Albions voorspoed zoo krachtig medewerken. Om dit nieuw plan ter nytvoer te brengen verliet hy Egypten den 22 mey 1799. Naer aldaer eene genoegzaeme macht gelaeten te hebben om die landstreken tegen de aenvallen der engelsche en misnoegde mammeluks te verdedigen, rukte hy in Syrien, veroverde Ptolemaïde en zegepraelde over de Vereenigde turksche en engelsche krygsmagt in den roemweirdigen veldslag van den berg Thabor. Den opstand der mammeluks verplichtte hem welhaest andermael in Egypten te trekken, alwaer hy den zelven stutte, naer de oproefigë in den veldslag van Abouckir verslagen te hebben.

Terwyl Buonaparte in den Levant zynen naem door vrome daeden onsterffelyk maekte, lydden de fransche en hunne bondgenooten in de andere weireld- deelen een aenzienelyk verlies. Naer de outbindinge van het vruchteloos congres van Rastadt, drong den oostenrykschen generael Kray in Italien, alwaer zyn leger, in 1799 door het gene van den russischen veld-oversten Suwarow versterkt zynde, den veldslag van Novi en verscheyde andere roemryke overwinningen op den franschen generael Joubert (tot Novi gesneuveld) behaelde, en de fransche uyt Italien dreef; in Duydsland leed het leger van Jourdan verscheyde nederlaegin, en het was slechts naer in den veldslag van Zurich en in verscheyde gevechten eene menigte volks verloren te hebben, dat den generael Massena gelukte de russen uyt Zwitserland te dryven; den engelschen admirael Elphinstone veroverde de kap de Goede-Hope; eenen anderen admirael van Groot-Brittannien overmeesterde het antilsch eyland Saba en eene vlote van 260 hollandsche koopvaerdy-schepen; lord Keith veroverde Napels en verplichtte den franschen generael Championnet zig met zyn leger- corps aen de anglo-napolitaenen over te geven; in 1797 mislukten den frauscheu generael Hoche en de fransche admiraels Morard de Galles en Bouvet in hunnen tocht nae Irlaud, en het fransch laudings-leger van 10,000 mannen, het welk den 22 augusti tot Killala, in Irland, geland was, naer onder de bevelen van den generael Humbert het leger van den generael Lake in de gevechten vau Killalla en Castelbar verslaegen te hebben, moest zig aen de engelsche overgeven; den engelschen admirael Jervis veroverde het spaensch eyland Minorca den 2 december 1798; in verscheyde deelen van Vrankryk, naemendlyk in Braband, Vlaenderen, Languedoc, Perigueux, Vendée en Bretagne ontstond er opstand, welke beroerten niet zonder bloedstortingen gedempt wierden; de vereenigde engelsche en russen deden eene landinge in Holland, veroverden de hollandsche vlote van den admirael Story, welke uyt 40 schepen saemengesteld was en waer van de weirde op 60 millioenen guldens geschat wierd, overmeesterden den Helder, maer wierden eyndelyk tot Bergen, in NoordHolland, door den generael Brune overwonnen; en uaer in een tweede gevecht den 20 september 1799 den russischen opper-bevelhebber Herman verloren te hebben, was den hertog van York genoodzaekt Holland te verlaeten en nae Engeland terug te keeren.

Buonaparte, van deze rampspoedige gebeurtenissen onderricht, verliet Egypten, naer het opper-bevel over de fransche legers te hebben toevertrouwd aen den generael Kleber, die den 25 maerte 1800 tot Groot-Cairo vermoord wierd; en de fransche, naer de mammeluks es

de engelsche in de veldslagen van Heliopolis, GrontCaïro en Alexandrien verslagen te hebben, verloren op hunne beurt den veldslag van Belbeys en moesten zig aen de engelsche overgeven en Egypten ontruymen.

Napoleon vertrok uyt Egypten den 23 augusti 1799, ontscheepte den 9 october tot Fréjus en kwam den 16 der zelve maend met Joachim Murat (naderhand koning van Napels) en vyf andere generaels tot Parys aen, alwaer by alles in verwerringe voud en met eene schier zekere dood bedreygd wierd door de verhitte republicaenen, die de constitutie van het jaer 3 weder aennamen en het schrik-bewind in Vrankryk wilden herstellen; maer het Vertrouwen van Barras in Napoleon Buonaparte, die hy tot generael van het directorium benoemde, tot het beVechten van deszelfs vyanden, de tegenwoordigheyd van geest van Lucien Buonaparte, president van den raed der vyf honderd, en de koelmoedigheyd van den generael, Murat, reddeu Buonaparte uyt het gevaer, veranderden het ståets-bestier, bragten de afschaffinge van het directorium en deszelfs vervanginge door een consulair gouvernement te wege, bestaende in Napoleon Buonaparte als eersten, Cambacères als tweeden en Lebrun als derden consul; de eerste gevolgen van dien dag, bekend onder den naem van 18 brumaire, waeren het afkondigen der nieuwe constitutie van het jaer 8 en de verwyderinge tyt Vrankryk van verscheyde misaoegde, zoo wel koningsgezinde als republicaenen.

De verheffinge vau Buonaparte had welhaest eenige heylzaeme gevolgen, zoo als de plechtige begravenisse van den paus Pius VI, die in de boeyen overleden was, de bevredinge der Vendée, het herstellen van den heyligen roomsch-katholyken godsdienst in geheel het fransch gemeene-best, het afschaffen der clubs, en vooral den Juysterryken veldtocht van 1800, waer in Moreau op den Rhyn en Buonaparte op den Pô zoo vele glansryke overwiuningen op de keyzerlyke behaelden, en Oostenryk verplichtten eenen voor de fransche zeer voordeeligen vrede te sluyten. Buonaparte, naer den gedenk weirdigen overtocht van den grooten S. Bernard verricht te hebbea drong in Italien, waer van de oostenrykers schier geheel meester waeren, versloeg den vyand tot Aoste, tot Châtillon, tot Saint-Laurent-du-Var, tot Montebello, tot Marengo, tot Mouzembano en tot Valeggio, en veroverde geheel Italien. Moreau verstoeg den vyand tot Moeskirch Biberach, Hochstedt, Nordlingen, Coire, Hohenlinden, Saltzburg, Splugen, Nuremberg, Saltz en Ina. Den vrede van Lunéville, gesloten den 20 pluviose jaer 9; het concordaet der frausche republique met den paus Pius VII (Barnabas Chiaramonte, die den 14 maerte 1800 fet Venetien verkoren en den 21 der zelve máend aldaef